پنجشنبه, ۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 16 May, 2024
مجله ویستا

ارابه


ارابه دروگر پلینی بزرگتر از یک ارابه عجیب سلتی سخن به میان آورده که دارای تیغه و دندانه‌هائی بود و جانوری آن را می‌کشید. این ارابه به نوشته پلینی، سنبله‌ها و کاه آنها را درو می‌کرد. دانشمندی از قرن چهارم میلادی باز از چنین ارابه دروگری سخن رانده و رواج آن را در گل شمالی ذکر می‌کند. تنها یک نوع از این ارابه‌های دروگر را باستان‌شناسان می‌شناسند. به‌نظر می‌رسد این ارابه دروگر از محل اولیه خود (ناحیه سلتی بلژیک) به بیرون راه نیافته است.
ارابه فرود - هواپیما: به مجموعه اهرم‌ها و جک‌های هیدرولیکی یا مکانیکی و کمک‌فنرها و چرخ‌های هواپیما، ارابه فرود گفته می‌شود، ارابه فرود تنها دستگاه موجود در هواپیما است که بیشترین وزن و فشار را هم در بلند شدن و هم در فرود و هم در سطح زمین تحمل می‌کند. در گذشته، ارابه فرود هواپیماها ثابت بوده و به داخل بدنه هواپیما جمع نمی‌گردید و در نتیجه با ایجاد نیروی پسای مزاحم از قدرت برای هواپیما کاسته می‌شد ولی امروزه در کلیه هواپیماها، ارابه‌های فرود پس از برخاستن از زمین جمع گشته و به داخل محفظه‌ای در هواپیما مخفی می‌شود.
در هواپیماهای سبک تعداد چرخ‌ها کم و در هر ارابه یک عدد است ولی در هواپیماهای بزرگ و سنگین تعداد چرخ‌ها در هر ارابه به چندین عدد می‌رسد. معمولاً در هر هواپیما ۳ ارابه که یکی در زیر بال چپ و یکی در زیر بال راست و دیگری در زیر پوزه هواپیما است، قرار دارد.
● ارابه‌های چال‌زنی WAGONDRILL
برای حفر چال‌های بزرگ و کم کردن زمان حفر چال‌های کوچک از ارابه‌های چال‌زنی استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها یک واحد متحرک دارند که روی آن یک یا چند دستگاه چال‌زنی سوار شده است. با توجه به ابعاد نسبتاً بزرگ این دستگاه‌ها، تنها در مواردی‌که ابعاد کار معدنی به اندازه کافی بزرگ باشد، می‌توان از آنها استفاده کرد بدیهی است در معادن روباز این دستگاه‌ها می‌توان به‌خوبی استفاده کرد رواندمان کار را بالا برد.
موتور ارابه‌های چال‌زنی ممکن است موتور هوای فشرده الکتریکی یا دیزل باشد ولی پرفراتورهای آن معمولاً با هوای فشرده کار می‌کنند.
ارابه‌های دارای کیلومتر شمار: در ۱۰۲۷ میلادی لوتائولونگ به امپراتوری چونگ در کشور چون ارابه‌های پیشکش کرد که می‌توانست فواصل پیموده شده را اندازه گیرد. در این ارابه دستگاهی از هشت چرخ وجود داشت که جمعاً دارای ۲۸۵ دندانه بود. این دستگاه دو میله حرکت می‌داد که یکی از آنها هر وقت ارابه یک (۵۷۶ متر) را می‌پیمود یک ضربه به طبلکی می‌نواخت و میله دیگر باطی هر ده لی زنگ کوچکی را به صدا درمی‌آورد. همین مدل بود که در ۱۹۰۹ به‌وسیله گیلز GILES و هاپکتسول بازسازی شد.
● ارابه قطب‌نما
دستگاهی صرفاً مکانیکی بود و هیچ ارتباطی با دانش مغناطیس نداشت و در سده سوم میلادی ساخته شده بود و عقربه قطب‌نما برای نخستین بار در سده یازدهم به‌وسیله شن‌کوآ از آن نام رفته است، به کلی درهم پیچیده شده است ارابه قطب‌نما در سالنامه‌هائی که در فواصل سده‌های سوم تا سیزدهم نوشته شده است به کرات آمده است. این ارابه مکانیزم بسیار پیچیده‌ای داشت که از بیست و چهار چرخ دندانه‌دار و دو چرخ بی‌دنده و دو قرقره تشکیل شده بود.
● ارابه‌های میله‌دار
چنین مالبندهائی مخصوص ارابه‌هائی است که دارای دیرک چوبی بودند. نمونه‌ای از این ارابه، آراتروم مصری است که از آن برای سبک و نرم کردن خاک و کاشتن بذر در زمین استفاده می‌شد و نیز سورتمه‌های مستطیلی‌شکلی که برای کشیدن آن معمولاً به‌جای چوب از یک طناب استفاده می‌شد. در خاور نزدیک، بین‌النهرین و هند برای تسهیل حرکت آن از چرخ استفاده می‌شد. سورتمه‌های چرخدار را نمی‌توان نمونه نخستین گاری‌های کنونی پنداشت. این گاری‌ها در حقیقت تکاملی از بارکش‌ها هستند.
● ارابه‌های هیدرولیکی
به‌علت فقدان سیستم‌ بازولنگ، ساختن اره‌های هیدرولیکی کار دشواری بود. بادامک اره را در یک جهت می‌راند و فنری آن را به‌جای نخست برمی‌گردانید. در یادداشت‌های ویلارد و هونکور (حدود ۱۲۷۰ میلادی) تصویر بسیار جالبی از اره وجود دارد. نمونه‌هائی از این اره‌ها در منطقه ژورا در سویس در ۱۲۶۸ به ثبت رسیده است. در ۱۳۰۳ یکی از این نوع اره‌ها وجود داشته، کمی بعد از این اره‌ها در فرانسه دیده شده بود.
منبع : مطالب ارسال شده