اینترنت مفهوم روزنامه نگاری را تغییر داد

«ماریا بارتون» به هیچ وجه خود را یک روزنامه نگار نمی داند . این آموزگار بازنشسته هر روز از نگاه خود تفاسیری در مورد موضوعات سیاسی و غیره می نویسد و آن ها را برای دوستان خود می فرستد.
بارتون می گوید: من تنها نظر خود را بیان می کنم و این کار روزنامه نگاری نیست. او ایده اصلی موضوعات خود را از میان سایت هایی چون بی.بی.سی ، گاردین، Democrats.com ، Nation The و غیره پیدا می کند.
« راستی فوستر» درباره این که چگونه تا این حد درگیر تجارت اطلاعات شده نظری ندارد. او دانش آموز مدرسه William&Mary است و یک برنامه سرگرمی برای سایت یک انجمن Online ایجاد کرده و نام آن را kuro۵in – به معنای قلب سیاه – گذاشته است.
برنامه kuro۵in امکان یک نوع روزنامه نگاری آزادانه ای را فراهم می کند که شامل بحث های فی البداهه گروه در مورد اخبار است.این سایت توانسته است توجه صدها هزار کاربر را جلب کند و درستی و کیفیت و عمق مطالب آن قابل قبول است . به عقیده فوستر با یک دید مثبت این سایت می تواند یک نوع روزنامه نگاری باشد.
اما در حقیقت فوستر و بارتون در حوزه ای کار می کنند که نمی توان به راحتی آن را روزنامه نگاری نامید. هم اکنون تعداد زیادی از چنین ناشرانی که موضوعات خاص را منتشر می کنند ، روی اینترنت وجود دارند. این افراد در انجمن های Online یکدیگر را ملاقات کرده و نظرات وتفکرات خود را راجع به اخبار بیان می کنند . گاهی این نظرات بسیار جالب است و حتی در مورد عمق موضوع ، پیشنیه تاریخی و پنداشته های افراد بحث می شود.
« جاکوب شوانیز» صاحب سایت Gazm.org است ، در این سایت افراد می توانند ساخته های هنری و ذهنی خود را با دیگران تقسیم کنند. میزان استقبال از این سایت با توجه به موضوع فرق دارد و هر روز درباره مسئله جدیدی بحث می شود.
تا پیش از این حوزه اخبار زیر تسلط سایت هایی چون یاهو بود اما اکنون سایت های انجمن های خبری امکان به اشتراک گذاشتن عقاید و نظرات مختلف را فراهم می کنند. در این سایت ها هر انجمن و گروهی از زاویه دید خود به مسئله نگاه می کند. بنابراین دیگر نمی توان به روزنامه نگاری تنها از جنبه یک بعدی و قدیمی آن نگاه کرد.
با شناخته شدن و جلب اطمینان ، حتی مفهوم اخبار مهم نیز با توجه به سلیقه های انجمن‌ها متفاوت خواهد بود. « دیو ونیز » مدیر اجرایی شرکت نرم افزاری userland و یکی از پیشگامان بلاگ نویسی که دارای بلاگ معروف Scripting news است، همیشه رسانه های بزرگ را برای درک نکردن تکنولوژی و امکانات نرم افزارها سرزنش کرده است.
اما او و نیویورک تایمز در ماه آوریل برای فراهم کردن موضوع برای کاربران نرم افزار بلاگر Userland radio توافق کردند. ونیز همچنین با دیگر ناشران قدیمی خبر نیز موافقتنامه هایی را به امضا رسانده است.
آنچه که مهم است اینکه اتفاقی در حال رخ دادن است و انجمن های Online با کمک شبکه ها و وسایل نشر خود مفهوم خبر را تغییر داده اند.
تا پیش از حادثه یازدهم سپتامبر بسیاری از روزنامه نگاران حرفه ای حتی تصور نمی کردند که بلاگ نویسی می تواند نوعی از روزنامه نگاری باشد اما اکنون با شک و تردید به این مسئله نگریسته می شود.
بعد از این حادثه در حالی که تلویزیون تنها مشغول پخش تصاویر مربوط هب صحنه های برخورد هواپیما و آثار به جا مانده از برج ها بودند و روزنامه ها نیز گزارش های ناقصی را ارایه می دادند وبلاگ ها اخبار خام و دسته اولی را میان خیابان های شهر در اختیار همگان می گذاشتند. دراین وبلاگ ها عکس ها و متن‌ها به سرعت منتشر می شد و تا چهل و هشت ساعت بعد از حادثه بهترین منبع خبری بودند. در حقیقت در حادثه یازدهم سپتامبر کار آماتوری ارزش پیدا کرد و امروزه روزنامه نگاران حرفه ای از خود می پرسند آیا بلاگ نویسی نوعی روزنامه نگاری است؟
● آیا بلاگ نویسان رقیب روزنامه نگاران هستند؟
امروزه رسانه های بزرگ نمی توانند از این ناشران مستقل چشم پوشی کنند چون آن ها بسیار جلب توجه می کنند و تنها با یک کلیک کردن صفحاتی را در مقابل چشمان افراد به نمایش می گذارند که روزنامه ها و شرکت های رسانه ای آن ها را در حوزه اختیار خود می بینند.
به عنوان مثال صفحات kuro۵in در هر ماه بیش از ۶.۵ میلیون بازدیدکننده دارد . سایت ونیز که آمیخته ای از موضوعات سیاسی ، فرهنگی و تکنولوژیکی و موزه شخصی ونیز است نیز تقریباً ده هزار خواننده ثابت دارد.
در این میان با توجه به گسترش مشتاقان خبر گردش روزنامه ها نسبت به سی سال اخیر کاهش یافته و بر اساس آمار منتشر شده توسط Aduit Bureau از ماه مارس در حدود شش درصد کم شده است.
در حقیقت بسیاری از خوانندگان ، اکنون رقیب روزنامه ها یعنی اینترنت را ترجیح می دهند و بر اساس آمار اینترنت منبع اصلی خبر برای بیش از ۲۰ درصد از کاربران است.
شاید رسانه های بزرگ تصور کنند که با گسترش اینترنت سایت های روزنامه ها و اخبار محلی نیز محبوبیت پیدا می کند اما وضعیت به این سادگی نیست. اکنون نرم افزارها به اندازه ای پیشرفت کرده اند که هر کس می تواند اخبار شخصی شده خود را ایجاد کند و در بسیاری از موارد این اخبار نیاز خوانندگان را برآورده می کند و آن ها بدون نیاز به سایت های خبری اخبار مورد نیاز خود را به دست می آورند.
با احساس این خبر احتمالی بسیاری از روزنامه ها سعی در شناساندن وب سایت های خود دارند و بسیاری نیز امکان خواندن روزنامه به صورت Online را فراهم می کنند.
همچنین بعضی از این سایت ها بلاگ ها رابه محتوای سایت خود اضافه کرده اند و حتی بعضی از روزنامه نگاران حرفه ای به بلاگ نویسی ، به عنوان کار روزانه گزارش نویسی خود نگاه می کنند.
البته گروههای مفسری چون kuro۵in و GAZM هنوز تا این حد جای خود را باز نکرده اند. در این میان روزنامه نگاران حرفه ای ادعا می کنند که آن ها منبع اصلی خبر ها هستند و انجمن های Online و بلاگر ها بدون توجه به موقعیت و معروفیت بلاگ ها به آن ها پیوسته هستند. به عنوان مثال آن ها ادعا می کنند در صورت نبود روزنامه ها کسی از جنگ افغانستان با خبر نمی شد.
اما از سوی دیگر وبلاگ ها و گروهای Online نیز می توانند اطلاعات را فارغ از جناح بندی ها و مسایلی از این دست که گریبان رسانه ها و روزنامه های بزرگ را گرفته ، در اختیار افراد بگذارند. به این ترتیب آن ها باعث تقویت کار روزنامه نگاری و اطلاع رسانی می شوند.به هر حال تعریف این که کدام یک از این دو گروه میزبان و کدام یک جیره خوار دیگری است بسیار مشکل است.

منبع : مرکز توسعه و تبادل دانش فناوری اطلاعات