زنجیر بنزین فشاربرحلقه مردم

همانطورکه می دانید امسال سهمیه بندی بنزین وتوزیع کارت هوشمند سوخت یکی ازمهمترین مسایل کشورتلقی می شود که مورد بحث ،بررسی وانتقاد مجلس ،دولت وبسیاری از دستگاهای ذیربط قرارگرفت.تاکنون طرح ها،نظرات وپیشنهادات گوناگونی را توسط دولت ومجلس درمورد سرنوشت بنزین داشته ایم ولی آنچه نهایتاٌ به ثمرنشست افزایش نرخ بنزین به ۱۰۰ تومان ازابتدای خردادماه ماه سال جاری وسهمیه بندی بنزین از اواسط این ماه بود.آنچه که دراین میان مهم است عملی شدن کارت هوشمند سوخت باالجبار جهت پیاده سازی طرح سهمیه بندی بود که این کار جای تقدیر وخسته نباشید به دست اندرکاران آن دارد.چراکه این کارت قابلیت ها وکاربردهای بسیاری دارد.
حال آیا این افزایش قیمت باید انجام می گرفت؟آیا زمان ومقدار این افزایش قیمت صحیح بود؟آیا اصلا سهمیه بندی نیاز است؟ پاسخ این قبیل سوالات را می بایست اقتصاددان ها وکارشناسان خبره مورد تجزیه تحلیل قرارداده وپاسخگو باشند ولی آنچه مسلم است واکثر اقتصاددان ها روی آن توافق نظر دارندافزایش نرخ بنزین است چراکه آنها معتقدند عدم افزایش نرخ بنزین ،وبه تبع آن افزایش مصرف های بیهوده، وازطرفی با توجه به عدم تعادل نرخ آن با کشورهای همسایه منجربه قاچاق آن می شود لذا هرچند هم کشوری سرشار ازمنابع غنی نفتی باشد نباید سرمایه آن بیهوده مصرف شود ویا عده معدودی از آن بهره ببرند.پس در اینکه افزایش نرخ بنزین به نفع اقتصاد کشوراست شکی نیست ولی با توجه به اینکه دریکی دوسال گذشته با عدم افزایش نرخ بنزین مواجه بودیم وگپ مابین قیمت تمام شده بنزین وارداتی ومصرفی راباحساب ذخیره ارزی پرکردیم وازطرفی مرم هم به این وضع موجود عادت کرده وبه نوعی برای آنها توقع ایجادشده است،پس مطئناً افزایش ناگهانی نرخ بنزین وسهمیه بندی آن نارضایتی مردم واز همه مهمتر تبعات اقتصادی ناشی ازآن را درپی خواهدداشت.پس می توان نتیجه گرفت سیاستمداران قبلی می بایست اشتباه خوددرزمینه عدم افزایش پلکانی نرخ بنزین را،پذبراباشند.راه حلی که دولت نهم جهت بیرون رفتن از این معضل پیشنهاد کرد سهمیه بندی بنزین ودونرخی کردن آن است که این پیشنهاد ازجهاتی خوب وازجهاتی ممکن است ناکارآمدباشد.لذا نکاتی که درکناراجرای این طرح می بایست مورد توجه ویژه مسئولین وتصمیم گیران قرارگیردرا نگاهی گذرا داریم چه خوب است که این نگاه ها قبل از تصمیم گیری ها کلان باشد وانشاءالله که در این مورد این گونه بوده است.
۱) دولت می بایست قبل ازاجرای این طرح ومحدودکردن میزان سوخت وسایل نقلیه شخصی نسبت به ساماندهی سامانه حمل ونقل عمومی توجه ویژه ای می کردچراکه اگر مردم جهت عبورمروربا ناوگان حمل ونقل عمومی احساس آسایش وراحتی وصرفه جویی هزینه داشته باشند(حتی در مسافرت های بین شهری) پس بااختیار بین دوگزینه وسیله شخصی وعمومی گزینه دوم را انتخاب می کنند واین امردر تمام کشورهای پیشرفته دنیا انجام گرفته است.ولی با اوضاع وشرایط فعلی ناوگان حمل ونقل عمومی (حداقل درکلان شهرها) این تقاضا ازمردم کمی غیرمنطقی است اگرچه کارهای بسیاری درحال انجام گرفتن است.
۲) همانطور که درسالهای گذشته همزمان با افزایش قیمت بنزین شاهد افزایش ۱۰۰ درصدی دراکثر قیمت ها بودیم ،لذا دولت باید با کنترل دقیق وبیشتر خود مانع از افزایش قیمت ها درسایر حوزه ها بخصوص حمل ونقل شود تا تورم کاذب ایجاد نشود و مردم دوجانبه تحت فشار قرارنگیرند.
۳) دونرخی کردن بنزین مزایا ومعایبی دارد.ازیک سو کمکی است به قشر کم درآمد که توان پرداخت قیمت تمام شده را ندارند واز سوی دیگرراه سوء استفاده وتخلف را برای عده ای همچنان باز می گذارد.پس می بایست دراین زمینه نیزتمهیداتی پیش بینی شود.
۴-کشورما ایران منابع نفتی بسیاری دارد لذا اگر دولت نسبت به تقویت وتوسعه پالایشگاهها اقدام ویژه نماید،میزان تولید بنزین داخلی افزایش وبه تبع آن کاهش صادرات وصرفه جویی ارزی رادرپی خواهد داشت.پس مردم هم فشارمالی کمتری راتحمل خواهندکرد لذا نباید این نگاه یکسویه وبه طرف مردم باشد بلکه این تعامل دوطرفه است.
۵) صنایع خودروسازی کشور می بایست نسبت به دوگانه سوزکردن خوردها وتغییرات علمی واساسی درسیستم سوخت رسانی جهت کاهش مصرف سوخت اقدامات سریع ولازم را انجام دهندودولت هم نسبت به افزایش چایگاههای عرضه سوخت CNG اقدام نماید وسامانه حمل ونقل عمومی وبه تدریج وسایل نقلیه شخصی را ازمصرف بنزین به سمت مصرف گاز هدایت نمود. همچنین تنوع تولید خودروباید درصنایع خودروسازی کشوراتفاق بیفتد.دراکثرکشورها خودروهای تک سرنشین ودونفره به منظور عبور مرور درسطح شهر وانجام کاراهای ضروری درردیف خودروهای عرضه شده به بازارمی باشد وحسن این نوع خودروها مصرف بسیار کم،آلودگی کم واستهلاک بسیارپایین است .پس این گونه خودروها هم باید مورد حمایت خودروسازان قرارگیرد.
۶) کارت هوشمند سوخت قابلیت های بسیاری دارد.یکی از آن هم تعیین میزان سهمیه مصرفی ماهیانه ویا سالیانه و....است.یکی دیگراز قابلیت های آن پرداخت الکترونیکی واعتباری است.لذا اگرتمهیداتی فراهم شود که قابلیت هرچه سریعترراه اندازی شود می توان ازاین طریق باز هم فشار مالی واردشده به قشرکم درامد را با پرداخت اعتباری ودراز مدت هزینه سوخت ، کمترکرد.
۷) شاید لازم باشد نگاه علمی ،کارشناسی ودقیق تری به مقررات عبور مرور ، راهها وعلائم راهنمایی و رانندگی شودچرا که ممکن است به عنوان مثال جهت یک انحراف ازمسیر اصلی به فرعی به خاطر عدم وجود یک تقاطع درمحل مناسب مجبورباشیم کیلومترها مسافت اضافی را طی کنیم واین خود یعنی هدررفتن هزاران لیتر بنزین درروز!
همانظور که دیدیم مسئله مصرف بنزین وفرهنگ صرفه جویی همانند زنجیری می باشد که حلقه های تشکیل دهنده آن مردم،دولت ،مجلس ،صنایح خودروسازی ،راهنمایی ورانندگی و...... می باشند.لذا مردم یکی از این حلقه ها می باشند اگرچه این حلقه بسیارمهم است ودرنهایت اگر همکاری وتعامل مردم با دولت نباشد هیچ امری امکان پذیرنیست ولی نباید فشاربروی تنها همین حلقه باشد چراکه این حلقه هم درصورت عدم نگاه وتوجه مسئولین ذیربط به سایرحلقه ها گسستنی خواهد بودوکارنتیجه بخش نخواهد بود.
به امید فتح قله های پیشرفت وتوسعه برای کشورعزیزمان ایران

مجتبی ذنوبی

منبع : فردا