پنجشنبه, ۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 16 May, 2024
مجله ویستا


انقلاب مشروطه در استرآباد (گرگان): استرآباد در دوره قاجار


تاریخ نشر : ۸۴۱۲۰۸
تیراژ : ۲۰۰۰
تعداد صفحه : ۷۰۰
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۷۷۰۰-۴۸-۲
رده دیویی : ۹۵۵.۰۷۵
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
قطع : وزیری
جلد : گالینگور
محل نشر : تهران
نویسنده : معطوفی - اسدالله

نگارنده در جلد نخست از این مجموعه، شاخص‌ترین ره‌آوردهای انقلاب مشروطه را در ایران برمی‌شمارد که از آن جمله است: اولین رودررویی مردم در برابر استبداد سلطان، درباریان و شکستن قدرت آن‌ها، تدوین اولین قانون اساسی و متمم آن، تشکیل اولین مجلس مبتنی بر رای‌گیری از مردم، تاسیس اولین احزاب سیاسی و تدوین اولین قانون انجمن‌ها (شورا واره‌ها). سپس به دفاع از جایگاه تاریخی 'جنبش مشروطیت ایالت استرآباد' برخاسته، خاطرنشان می‌سازد. 'دیدگاه تاریخی و جامعه‌شناسانه، حکم می‌کرد شناخت وقایع عصر مشروطه در استرآباد، از دریچه‌ی کل جنبش در سراسر ایران، مورد توجه و مداقه قرار بگیرد. بدین سبب نگاهی گذرا به انقلاب مشروطه ایران و سپس ایالات و ولایات مهمی که کانون اصلی جنبش بودند داشته‌ایم. طوری که در زمان شرح وقایع مورد تحلیل و گاه ارزیابی نیز قرار گرفته‌اند، آذربایجان (تبریز)، گیلان (رشت)، شیراز، اصفهان و چند ایالات دیگر از جمله چنین نقاطی محسوب می‌شوند که در این کتاب به وقایع آن‌ها نظری کوتاه انداخته شده است. مخصوصا آن که مدارک و اسناد تاریخی نشان از وجود مراسلات و ارتباطات بین مشروطه‌خواهان استرآباد و انجمن‌ آن‌ها با این نقاط داشته است. به علاوه برای شناخت بهتر این انقلاب اجتماعی، کل تاریخ قاجار راز صعود تا سقوط، مورد شرح و تفصیل قرار گرفته و وقایع اخص منطقه‌ی استرآباد در این مسیر ارزیابی شده‌اند. علل اقتصادی (به ویژه تجاری)، فرهنگی و سیاسی از زمره‌ی این علل محسوب می‌شدند که هرکدام در جایگاه خود معرفی شده‌اند. در این بین مجالس قانون‌گذاری محصول پیروزی جنبش مشروطه و مصوبات آن نیز می‌باید به طور شاخص و جداگانه معرفی می‌گردیدند. زیرا سخت مغضوب سیاست‌مداران فرتوت قاجار واقع گشته، طوری که قصد داشتند در غروب حاکمیت خود بار دیگر در پی اصلاح نژاد استبداد برآیند. معرفی دولت‌ها و وزرای آن‌ها که منتخب همین مجالس بودند نیز در همین راستا انجام گرفته است'.