پترولوژی و ژئوشیمی توده گرانیتوئیدی بروجرد (غرب ایران)

توده گرانیتوئیدی بروجرد بخشی از توده های نفوذی موجود در زون سنندج - سیرجان را تشکیل داده و به صورت کشیده و طویل، به موازات شیستوزیته غالب سنگ های دگرگونی با روند شمال غربی-جنوب شرقی رخنمون دارد. ترکیب سنگ شناسی این توده عمدتا متشکل از مونزوگرانیت، گرانودیوریت، کوارتزدیوریت و گرانیت اسفن دار با ترکیب غالب گرانودیوریتی می باشد. مطالعات صحرایی، کانی شناسی، سنگ شناسی و ژئوشیمیایی نشان می دهند که ماگمای سازنده واحدهای اصلی این توده از نوع I، کالک آلکالن و غنی از پتاسیم (پتاسیک) بوده و از نظر درجه اشباع از آلومینیم (ASI) متاآلومین تا کمی پرآلومین می باشد. پایین بودن نسبت های Al۲O۳/(FeO+MgO+TiO۲) و (Na۲O+K۲O)/(FeO+MgO+TiO۲) و شواهد ژئوشیمی عناصر نادر خاکی و عناصر کمیاب، نشان می دهند که منشا ماگمای اولیه از پوسته زیرین بوده که در طی یک حاشیه ورقه همگرا ایجاد شده است. این ماگما احتمالا در اثر ذوب بخشی پروتولیت های پوسته زیرین بوجود آمده است و تبلور تفریقی مذاب ها در سطوح بالاتر پوسته، واحدهای مختلف سنگ شناسی را سبب گردیده است و ماگماهای بازالتی حاصل از گوشته که در پوسته زیرین جایگزین شده اند محتمل ترین منشا گرمایی برای ذوب بخشی بوده اند.

احمد احمدی خلجی
محمدولی ولی زاده
داریوش اسماعیلی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی