دوشنبه, ۳۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 May, 2024
مجله ویستا

عصر موعود ژنتیک ؛ چالشی برای قرن جدید


ده‌ها سال است كه داعیه داران علم نوپای ژنتیك ،به طرح وعده‌هایی حیرت‌آور و بعضا غیر قابل باور مشغولند. اگر چه بسیاری از این وعده‌ها و ادعاها در مرحله نظری باقی مانده است ، اما بسیاری از این موارد نیز تحقق یافته است. تحقق این گونه وعده‌ها حكایت از آن دارد كه ظاهرا پایانی بر بلند پروازی‌ها و جاه طلبی‌های بشر جدید وجود ندارد و ادامه چنین روندی است كه می‌تواند بشر، طبیعت و حیات را در این قرن جدید با چالشی بس عظیم روبرو سازد. بی‌شك ، عصر موعود ژنتیك و یا حداقل عصر وعده‌های علم ژنتیك تحقق یافته است. هفته‌ای نیست كه در آن خبر ادعایی جدید در این باره طرح نشود. شبیه‌سازی، رحم‌های مصنوعی، استفاده از تخمك و اسپرم مرده‌ها در تولید فرزند، احیای جنین‌های سقط شده و ... همه و همه حكایت از آن دارد كه نسل جدید تكنولوژیست‌های فعال در عرصه زاد و ولد به آستانه خدایی كردن رسیده‌اند.اگرچه بسیاری از ادعاهای این طبقه در مرحله نظری باقی مانده است، اما بسیاری از زیست شناسان در این مرحله نیز نسبت به مخاطرات آن همچون اختلالات ژنتیكی و یا نقص‌های مادرزادی نگرانند. یقینا تحقق احتمالات و ادعاهایی از این دست، می‌تواند با چنان مخاطراتی عظیم همراه شود كه همین مخاطرات می‌تواند خود به عنوان مهم‌ترین عامل محدود كننده چنین شیوه‌هایی به كار گرفته شود. یكی از پیامدهای غیر قابل پیش بینی انقلاب ژنتیك، سوالاتی از این دست خواهد بود. به راستی من كیستم؟ والدین واقعی من چه كسانی هستند؟و... بی‌شك در عصر ژنتیك ، هویت ژنتیكی به مساله‌ای بسیار جدی و با اهمیت تبدیل می‌شود. به عنوان نمونه،‌تصور مشكلات پیش روی كودكی كه دریابد ، محصول تخمك بارور شده جنین مرده و یا اسپرم منجمدی ناشناس است، چه خواهد بود. بی‌شك ، چنین مشكلات و پیامدهایی، به بحث‌هایی انتزاعی خلاصه نمی‌شود.
از دیگر پیامدهای اخلاقی این پدیده آن است كه این امكانات جدید می‌‌تواند گشاینده تكنولوژی‌های جدید به عرصه حیات و تطبیق بشر با آن‌ها گردد. اما جدای از آن،‌مشكلات رشدی و روانی این تكنولوژی‌ها هم بی‌شك جدی خواهد بود. به عنوان مثال، اگر چه در كشوری چون انگلستان محدودیت‌هایی در مورد تعداد جنین‌های پیوندی وجود دارد، اما در آمریكا كه حداقل می‌تواند به عنوان پیشرفته‌ترین كشور در عرصه تكنولوژی شناخته شود، هیچ مقرراتی در این باره وجود ندارد. این تفاوت قوانین است كه می‌تواند به پدیده‌ای با عنوان « توریسم تولید مثل» یا همان روی آوردن مردم مرفه ساكن كشورهای با قوانین سفت و سخت ، به كشورهایی كه در این زمینه قوانین و محدودیت‌هایی ندارند، بینجامد. مسلما ژنتیك و پیامدهای آن فراتر از عناوین رسانه‌ای خواهد بود و روز به روز هم در سایه كمك‌های مالی دولت و شركت‌های فعال در عرصه بیوتكنولوژی، بر دامنه نفوذ آن‌ها بر حیات ما افزوده می‌شود. تنها در انگلستان، میزان سرمایه‌گذاری در انجمن پزشكی برای تاسیس یك بانك زیستی - ژنتیكی ، شش میلیون پوند بوده است.
هم اینك نظاره‌گر روندی هستیم كه در آن یك كودك به نحوی فزاینده در حال تبدیل به یك كالاست؛ كالایی با مشخصه‌های تولید و كنترل كیفی كه عدم رعایت برخی استانداردها،‌آن را به جنین بد و یا ژن نامطلوب مبدل می‌سازد. چنین روندی بی‌شك فعالیت پزشكانی را كه به جای ملاحظات بازار، به كار حرفه‌ای خود می‌پردازد، با مشكلاتی همراه می‌سازد. خلاصه این كه ، توریسم زاد و ولد و پوشش خبری رسانه‌ها بر این فن‌آوری‌ها ،‌درس‌هایی متعدد به ما خواهند داد. ژنتیك و بیوتكنولوژی گزینه‌هایی را برای نسل بشر خلق خواهد نمود كه مشكلات بی‌شمار پیش روی آدمی، محصول آن خواهد بود. هم اینك تعداد زیادی از نشریات برجسته، خود را وقف چنین تكنولوژی‌هایی نموده‌اند و خود را سخت طرفدار فعالیت ژنتیكی بر نسل بشر نموده‌اند؛ فعالیت‌هایی كه به یكی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن بیست و یكم مبدل خواهد شد .
منبع:www.guardian.uk
نویسنده:هیلاری و استون رز
منبع : خبرگزاری فارس