یکشنبه, ۶ خرداد, ۱۴۰۳ / 26 May, 2024
مجله ویستا

چرا آمریکا از عراق خارج نخواهد شد؟


اما این حق جورج دبلیو بوش رئیس جمهوری آمریكا نبود كه انتخابات روز یكشنبه را حتی پیش از اعلام نتایج «یك موفقیت» توصیف كند. این حق مردم عراق است، آنانی كه رأی دادند و آنانی كه رأی ندادند. حقیقت انكارناپذیر این است كه به غیر از كردها - كه از زمان جنگ اول خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ درواقع زیر چتر محافظت آمریكا زندگی كرده اند - بیشتر عراقی ها، چه شیعه چه سنی، چه رأی دهنده چه غیررأی دهنده، در خفا و به طور علنی آمریكا را مقصر اوضاع نابسامانی جاری و «آزادی» خود از آب، برق، شغل و امنیت می دانند. تاریخ چه بسا نشان دهد كه انتخاباتی كه در حكومت اشغال و با مقرراتی برگزار شد كه اشغالگر وضع كرده است، به درد همه می خورد جز ۲۷ میلیون نفر مردم عراق كه دچار سختی هستند.تصور می شود حدود ۸ میلیون نفر یعنی ۶۰ درصد افراد واجد شرایط در سراسر عراق رأی داده اند، هرچند كه صحت و سقم این ارقام را نمی توان به دقت معلوم كرد. رأی دهندگان در مناطق شیعه و كردنشین حضور گسترده ای داشتند. شركت مردم در مناطق سنی نشین مانند فلوجه و موصل كه مقاومت شدید است و رهبران سنی خواهان تحریم انتخابات شده اند، بسیار كمتر بوده است.كاخ سفید، پنتاگون و نومحافظه كاران مجبور شدند - با سیاست خطرپذیری آیت الله سیستانی - به این انتخابات تن دهند كه پیروزی شیعیان در آن تضمین شده است. به اعتقاد بسیاری از عراقی ها چه شیعه چه سنی، دور آخر بازی آمریكا خروج نیست، بلكه یافتن دولت دست نشانده مناسب است. فقط افراد ساده لوح ممكن است باور كنند یك قدرت امپراتوری بخواهد داوطلبانه دست از رؤیای تأسیس یك رشته پایگاه نظامی روی ذخایر عملا نامحدود نفت دست بردارد.واشنگتن حتی نمی خواهد این امر را پنهان كند و در بغداد ایاد علاوی نخست وزیر موقت و منصوب آمریكا را هنوز به عنوان یا «مرد آمریكایی ها» یا «صدام بدون سبیل» می شناسند. در این انتخابات كه تدابیر امنیتی شدید بود - بسیاری از نامزدها از ترس هدف قرار گرفتن، در ملاء عام ظاهر نشدند - علاوی از سه امتیاز انحصاری بهره مند بود: محافظت هزار نگهبان مسلح، شناخته شده بودن و حضور گسترده در تلویزیون (هرچند كه بیشتر عراقی ها فعلا برق ندارند) .شعار مبارزاتی وی «رهبر قدرتمند برای كشور قدرتمند» بود. علاوی شیعه سكولار است، اما چون قبلا بعثی بوده است، نزد سنی های میانه رو مقبولیت دارد.منابع آسیا تایمز در بغداد می گویند مجلس ملی انتخابی و دولت جدید بسیار شبیه دولت علاوی خواهد بود، یعنی آمیزه ای از احزاب مذهبی و سكولار كه رهبری آنها را تبعیدیان سابق برعهده دارند. سهمیه پارلمانی برای سنی ها به دو علت تقریبا اجتناب ناپذیر است: شركت رأی دهندگان سنی كم بود و سنی ها باید در پیش نویس قانون اساسی جدید نماینده داشته باشند. به یاد داشتن این نكته مهم است كه مجلس قانون اساسی جدید را نخواهد نگاشت، درعوض مجلس ناظر بر كمیته نگارنده خواهد بود، بنابراین لازم است كه سنی ها عضو كمیته باشند. در غیر این صورت، ممكن است پیش نویس قانون اساسی وقتی درسپتامبر ۲۰۰۵به همه پرسی گذاشته شود، در چهار استان سنی نشین رأی نیاورد.ائتلاف عراق متحد، فهرست نامزدهای شیعی كه مورد حمایت آیت الله سیستانی هستند، رسما از تقاضای خود برای مذاكره درمورد خروج آمریكا دست برداشته است. این امر از نظر بسیاری از سنی ها به این معناست كه شیعیان برای محافظت خود از مقاومت سنی ها چه سكولار چه اسلام گرا به آمریكایی ها متكی خواهند شد.صدها هزار بعثی سابق كه بیكار و ناراضی هستند، نیز ممكن است جزئی از این مقاومت باشند.ابراهیم جعفری سخنگوی رسمی حزب الدعوه الاسلامیه (قدیمی ترین حزب شیعه عراق) است كه در سال ۱۹۵۷ پایه گذاری شد. وی سومین فرد محبوب در عراق پس ازآیت الله سیستانی و مقتدا صدر است كه در مكان دوم فهرست ائتلاف عراق متحد قرار داشت. جعفری كه از مدعیان مهم نخست وزیری است، گفت: «اگر آمریكا به سرعت خارج شود، هرج و مرج رخ می دهد.» وی مورد احترام بسیاری از سنی های میانه رو است.
عادل عبدالمهدی وزیر دارایی فعلی نیز كه عضو فهرست ائتلاف عراق متحد و مدعی نخست وزیری است، بارها از «تفكر واقع گرایانه» درمورد امنیت عراق صحبت كرده است. مهدی با برخی اعضای شورای امنیت ملی آمریكا رابطه نزدیكی دارد.یكی از دلایل حضور گسترده شیعیان در پای صندوق های رأی آن بود كه آیت الله سیستانی اعلام كرد رأی دادن وظیفه دینی است. معلوم نیست دولت بعدی كه مورد حمایت آیت الله سیستانی است، چه كار خواهد كرد تا این احساس سنی ها را از بین ببرد كه انتخابات یك فیلم سینمایی به كارگردانی آمریكایی ها برای فرستادن به سایر نقاط دنیا بود. رهبری شیعه نمی تواند همواره شاهد احساس سنی ها مبنی بر ائتلاف تشیع - واشنگتن باشد. ممكن است اوضاع بدتر شود. عبدالعزیز حكیم نامزد شماره اول در فهرست ائتلاف عراق متحد - كه نامزدی برای نخست وزیری را رد كرده است - ۲۰ سال فرمانده سپاه پدر بود كه شاخه نظامی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق بود. اكنون این سپاه سازمان بدر نام گرفته است. تصور امكان به كارگیری سپاه بدر توسط شیعیان برای مبارزه با مقاومت سنی ها خوفناك است. مقتدا صدر به سرعت هرگونه رابطه نزدیك شیعیان با آمریكا را تقبیح خواهد كرد و دولت جعفری، مهدی یا علاوی دوم را دست نشانده آمریكا قلمداد می كند. شیخ حسن الزرقانی مسئول مطبوعاتی تشكیلات صدر این پیام را با عبارات اشتباه ناپذیر اعلام كرده است: «مردم عراق خواستار جدول خروج، امنیت، فرصت های شغلی و خدمات اجتماعی هستند. ما در صورتی از دولت انتخاباتی جدید تبعیت خواهیم كرد كه به نفع مردم عراق كار كند، در غیر این صورت، ما بزرگترین دشمن آن خواهیم بود.»اگر آمریكا باقی بماند، مقاومت خونبارتر خواهد شد. در صورت محالی كه آمریكا بخواهد زود خارج شود، این امر راه را برای جنگ داخلی و بالكانیزه شدن عراق هموار خواهد كرد. چنانچه آمریكا پس از تعیین جدول زمانی مبادرت به ترك عراق كند، دولت انتخابی شیعه در عراق قدرت بیشتری خواهد داشت كه این امر چشم انداز ترسناكی برای همسایگان غیردمكراتیك سنی و عرب آن ترسیم می كند.همزمان با آن كه مقاومت سنی به طور اجتناب ناپذیری خونبارتر می شود، بالكانیزه شدن تحقیقا راهبرد مرجح آمریكا است. سنی ها سیا را عامل ترویج بمب گذاری های مشكوك می دانند. در یك جنگ داخلی، آمریكا عراق را به سه بخش تقسیم خواهد كرد. بخش های خوب آن به آمریكا و بد آن به جنگ سالاران می رسد، مانند فیلم سینمایی قبلی یعنی افغانستان آزاد شده.همسایگان عرب عراق (و نیز نومحافظه كاران آمریكایی) از ظهور به اصطلاح هلالی شیعه مشتمل بر ایران، عراق، سوریه و حزب الله در لبنان می ترسند. آنچه این حكومت های عرب غیردمكراتیك - عربستان سعودی، مصر و اردن كه همه متحد آمریكا هستند - از آن می ترسند، نه شبح دمكراسی صادراتی بوش بلكه در وهله اول به قدرت رسیدن شیعیان است. بر كسی پوشیده نیست كه مقاومت سنی در عراق كمك زیادی از داخل عربستان سعودی، مصر و خصوصا اردن می گیرد. واشنگتن می گوید تروریست ها با آزادی كامل از سوریه به عراق می روند. این نادرست است. اسلام گرایان از مرز اردن و بدون ممانعت آمریكا می گذرند و وارد بزرگراه بغداد می شوند.دولت های - نه مردم - عربستان سعودی، مصر و اردن همگی خواهان آن هستند كه آمریكا در عراق باقی بماند. قدرت های رقیب بزرگ مانند روسیه، چین و اتحادیه اروپا بی میل نیستند كه شاهد دست و پا زدن نومحافظه كاران برای شبیه سازی امپراتوری انگلیس پس از جنگ جهانی اول در خاورمیانه باشند. اگر مقاومت سنی آنگونه كه می گویند ۲۰۰ هزار نفر عضو داشته باشد، می تواند حرف آخر را بزند. اعمال نادرست آمریكا در عراق به قدری باعث خشم شده است كه هیچكس خواهان خروج آنان نیست، حتی سنی های میانه رو، چون همه از هرج و مرج تمام عیار می هراسند. آمریكایی ها شرایط شكل گیری مقاومت سرسختانه را فراهم كردند. آنان شرایط ظهور بمب گذاران انتحاری را ایجاد كردند. شرایط باقی ماندن را نیز پدید آوردند. حزب اسلامی عراق یعنی بزرگترین حزب سنی ها می گوید حتی مقاومت نیز خواهان خروج آمریكا نیست. آنچه سنی های میانه رو می خواهند، طرحی مشروح با تاریخ معین است.آمریكایی ها - و نه دیگر بقیه مردم جهان - هنوز نمی دانند چرا مقاومت این قدر قدرت پیدا كرده است. هر جناحی دلایل خود را دارد. سلفی ها می خواهند عراق جزئی از خلافت جدید باشد. سنی های میانه رو خواهان اعاده زمامداری سنی ها هستند. ملی گرایان خواهان خروج خارجی ها هستند، مانند دوره اخراج مغول ها، عثمانی ها و انگلیسی ها. به همین علت است كه مقاومت جنبشی پایان ناپذیر و در حال گسترش است كه همواره زیر یك چتر متحد می شود: شكست اشغالگران.شاید شیعیان پس از ۱۴ قرن در آستانه كسب قدرت باشند. نخستین وعده انتخاباتی آنان - كه بعدا از آن دست كشیدند - مذاكره درمورد خروج كامل آمریكایی ها بود.
منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا