بادام زمینی

بادام زمینی، دانه خوراکی گیاه Arachis hypogaea می باشد. اگر چه بادام زمینی یک آجیل خوانده می شود، اما جزوی از خانواده نخود (خانواده Fabaceae ) محسوب می‌شود و این میوه آجیل محسوب نمی‌شود، بلکه یک نوع از بنشن یا غلاف دار می‌باشد. این میوه در زیر زمین و داخل یک غلاف چوبی رشد کرده و معمولاً دارای دو عدد دانه در یک غلاف است. گیاه بادام زمینی کرک دار است و بصورت سالانه ریشه می‌دهد که ارتفاع آن حدود ۱ تا ۵/۱ فوت می‌رسد.
● بادام زمینی و پوسته آن
بادام زمینی را اغلب به همراه نمک سرخ می کنند اما به شکل خام یا بصورت پخته در آب و نمک نیز خورده می شود. همچنین با آن می توان خمیر بادام زمینی ، شیرینی بادام زمینی، و محصولاتی دیگر تهیه کرد. از روغن آن نیز به علت طعم ملایم و اینکه فقط در دماهای نسبتاً بالا می سوزد در آشپزی استفاده می کنند . اگر چه بسیاری از مردم از خوردن غذاهای تهیه شده با بادام زمینی لذت می برند، بعضی افراد نسبت به آن حساسیت شدید دارند بطوریکه خوردن یک عدد از آن برای آنها خطرناک است. این افراد حتی نسبت به استشناق گرده بادام زمینی نیز واکنش های خطر ناکی نشان می دهند. به همین علت از این میوه کمتر در هواپیماها استفاده شده و محصولات تهیه شده با آن در بسیاری از حوزه های آموزشی به منظور حفاظت از دانش آموزان حساس به آن ممنوع گشته است. روغن بادام زمینی نسبت به کل مغز آن از پروتئین کمتری برخوردارند بنابراین افراد بسیار کمی به آن حساسیت دارند. امروزه دارویی آزمایشی به نام NX-۹۰۱ جهت از بین بردن این حساسیت ساخته شده است .
این میوه را بادام زمینی می نامند چون زیر زمین رشد می کند نامهای دیگر آن Monkey nut, Manila nuts, Pinders, Pindas, earthnuts goober peas , goobers است ( اگر چه آخرین اینها اغلب به کل غلاف اطلاق می شود نه فقط به دانه های آن).
● کشت
گل Arachis hypogaea روی سطح زمین بوجود آمده و پس از پژمرده شدن ، ساقه آن رشد کرده به طرف پایین خم می شود و تخمدان را وارد خاک می کند. زمانیکه دانه رسیده ، رنگ بخش داخلی غلافها ( به نام پوشش دانه) از سفید به قرمز مایل به قهوه ای تغییر می کند. هنگام برداشت محصول، کل گیاه را که شامل بیشتر ریشه ها است از خاک جدا می گردد.
رنگ غلافها ابتدا نارنجی رگه دار با گلهای شبیه نخود و گلبرگهای زرد رنگ است که بر روی خاک در خوشه های کناری رشد می کنند. پس از خود گرده افشانی گیاه ( بادامهای زمینی خود آمیزه های کامل هستند) گلهای آن کمرنگ می شوند. ساقه های موجود در پایه های تخمدانها که قلاب نامیده می شود به سرعت دراز شده و با چرخش به سمت پایین موجب نفوذ دانه ها به عمق چند اینچی خاک می گردد تا شرایط رشد کامل آنها فراهم شود.
وظیفه غلاف ها جذب مواد غذایی است. این میوه دارای پوسته های چروک داری است که ما بین دو تا سه عدد دانه محصور شده اند. دانه رسیده این میوه همانند سایر دانه های نبشی از قبیل لوبیاست اما بر خلاف پوشش دانه های سخت نبشها، دارای پوششی به ضخامت کاغذ بر روی دانه می باشد. بادام زمینی در نور و خاک کشاورزی شنی (حاوی خاک رس، شن و مواد گیاهی) بهتر رشد می کنند. آنها به پنج ماه هوای گرم و بارش سالانه ۲۰ تا ۴۰ اینچ یا آبیاری معادل این مقدار نیاز دارند.
غلافها ۱۲۰ تا ۱۵۰ روز پس از کاشت دانه ها به رشد کامل می رسند. اگر محصول را خیلی زود برداشت کنند این غلافها رشد کامل نکرده اند، اگر آنها را خیلی دیر برداشت کنند این غلافها در ساقه پاره شده و در خاک باقی خواهند ماند.
نگهداری نادرست بادام زمینی می تواند منجر به آلودگی آنها به Fungus Aspergillus Flavus که ماده سمی آفلاتوکسین آزاد می کند می شود.
● انواع بادامهای زمینی
چهارگونه از بادامهای زمینی محبوبیت بیشتری دارند: اسپانیایی، رونده، ویرجینیا و والسینا.
علاوه بر اینها انواع قرمز و سفید تنسی هم وجود دارند. گونه های خاصی از آنها را به سبب تفاوتهای طعم، مقدار روغن، اندازه و شکل کاربردهای خاصی دارند. در بسیاری از موارد مصرف، انواع مختلف آنها قابل معارضه می باشند بیشتر بادامهای زمینی که با پوسته دادو ستد شده اند از نوع ویرجینیا و برخی از گونه های والنسیا هستند که به علت اندازه درشت وظاهر جذاب پوسته آنها انتخاب شده اند.
از بادام زمینی اسپانیایی بیشتر در شیرینی های بادام زمینی، مغز های شور و خمیر بادام زمینی استفاده می شود و بیشتر انواع رونده آن در تهیه خمیر بادام زمینی کاربرد دارند.
گونه های مختلف این میوه بر حسب نوع رشد شاخه ها و طول آنها متمایز می شوند و برای هر نوع از بادام زمینی گونه های بسیار زیادی وجود دارد.
هر سال گونه های تازه ای از بادامهای زمینی در منطقه ای واقع در ناحیه بادام زمینی آمریکا یا سایر کشورها معرفی می شود. احتمالاً معرفی یک گونه جدید به معنای تغییر در مقدار کاشت و هماهنگی کشاورز ، درو کننده، خشک کننده، پاک کننده، پوست کن و روش تجارت باشد .
دو شکل کلی رشد وجود دارد: خوشه ای و رونده . نوع خوشه ای بصورت عمود و ستونی رشد می کند در حالیکه انواع رونده نزدیک سطح زمین پرورش می یابد.
● لیست انواع بادام زمینی:
▪ بادام زمینی اسپانیایی
▪ بادام زمینی ویرجینیا
▪ بادام زمینی والنسیا
▪ بادام زمینی سفید و قرمز تنسی
● انواع رونده بادام زمینی عبارتند از :
رونده های ۱۵-۵۶ جنوب شرقی، رونده ابتدایی، Bunch۶۷ ویرجینیا، رونده Brad Fxd ، Egyption giant ( نام دیگر آن Bunch و Giant ویرجینیااست).
رونده ۱۵-۵۶ کارولینای شمالی، Florunner و shulamit .
▪ کاربردها
دو سوم کل بادام زمینی های مصرفی در آمریکا دارای کاربردهای خوراکی هستند .کاربردهای اصلی آن در تهیه بادام زمینی ،(به خمیر بادام زمینی و ساندویچ مربا نگاه کنید)، شرینی بادام زمینی، بادام زمینی نمکین، مغز بادام زمینی پوست کنده و مغز هایی که در روغن سرخ شده و بصورت بسته های کوچک، کیسه های پلاستیکی شفاف و قوطیهای هوابندی شده بسته بندی می شوند.
بادام زمینی های خشک و سرخ شده نمکین نیز در مقادیر کلان تجارت می شوند. عمده کاربرد خمیر آن در خانه است اما مقادیر زیادی از آن بصورت تجاری در تهیه ساندویچ ، شیرینی و تولیدات نانی بکار می رود.
از بادام زمینی های نا مرغوب یا انواعی که برای بازار خوراکیها مناسب نیستند در تولید روغن بادام زمینی، و دانه و علوفه دامی استفاده می شود.
بادام زمینی کاربردهای متعددی در صنعت دارد. رنگ ها، لاک و الکل، روغن های روان کننده، چرم لباس ، جلادهنده های لوازم منزل، حشره کشها و نیترو گلیسیرین از روغن بادام زمینی تهیه می شود. صابون از روغن صابونی شده ساخته می شود . و بسیاری از لوازم آرایشی حاوی روغن بادام زمینی و مشتقات آن می باشند. قسمت پروتینی این روغن در ساخت برخی از فیبر های نساجی مورد استفاده قرار می گیرد.
از پوسته های بادام زمینی در تولید پلاستیک، تخته دیواری، ساینده ها و سوخت استفاده می گردد. همچنین از آنها در ساخت سلولز (که در ابریشم مصنوعی و کاغذ بکار می رود) و مواد لعاب دار (چسب ) استفاده می شود.
قسمتهای فوقانی گیاه بادام زمینی در تهیه علوفه بکار می رود. باقیمانده کیک پروتینی حاصل از پردازش روغن، بعنوان غذای حیوانات و بعنوان کود کاربرد دارد.
George Washengton Carver بیش از ۳۰۰ کاربرد مختلف برای بادامهای زمینی مشخص کرده است. او کشاورزان پنبه را ترغیب کرد تا بجای کشت پنبه یا در کنار آن بادام زمینی بکارند چون پنبه در آلاباما مقدار بسیار زیادی نیتروژن از خاک خارج کرده بود و یکی از خصوصیات بادام زمینی بعنوان بنشن باز گرداندن نیتروژن به خاک است . هدف او از مشخص کردن کاربردهای مختلف بادام زمینی تشویق به افزایش تقاضا برای این میوه بود. بطوریکه آنرا به یک محصول فروشی دائمی و جایگزین پنبه تبدیل نماید.