پدر و مادرها چگونه می توانند کمک کنند ؟

رسول اكرم (ص) فرمودند : «واكرموا اولادكم و احسنوا آدابكم .» به فرزندان خود احترام نمائید و با آداب و روش نیكو با آنها معاشرت داشته باشید .
مرحله بلوغ نیز همانند دیگر مراحل رشد به سادگی روی می دهد ولی ریشه بسیاری از افسردگی ها ، نگرانی ها و اضطراب ها را می توان در این دوره از رشد جستجو كرد . نوجوان ، به هنگام بلوغ ، حساس و زود رنج می شود . رویائی فكر می كند ، گاهی بسیار دلسوز و مهربان است و گاه نیز بسیار عصبی و پرخاشگر است ، گریزان از والدین و افكار آنهاست ، تمایل به زندگی گروهی دارد و خلاصه اینكه سبك و روش زندگی نوینی برای خود بر می گزیند . اینك وظیفه شما به عنوان پدر و مادر چیست ؟
در این گام ، لازم است شما در برابر هیجانات و الگوهای رفتاری متضاد و گاه غیر قابل تحمل نوجوان ، صبور و شكیبا باشید . با نوجوان دوست باشید . چراكه وی نیاز دارد كه فردی محرم اسرارش باشد . او را درك نماید و در صورت لزوم راهنمای افكار و اعمالش باشد و چه كسی می تواند این مسئولیت را بر دوش داشته باشد . آیا بهتر از پدر و مادر او فرد دیگری می تواند سنگ صبور و دوست صمیمی و واقعی او باشد ؟
مادر و پدرها در سنینی كه فرزندانشان به سرعت رشد می كنند و به سوی مستقل شدن گام بر می دارند ، غالباً احساس می كنند كه از صحنه رانده و به حاشیه كشانده شده اند . یكی از مسائلی كه آنها را رنج می دهد این است كه می بینند فرزندشان احساس اندوه و بدبختی می كند و در عین حال كاری از دستشان بر نمی آید . البته شما نمی توانید همه امور اجتماعی او را برنامه ریزی كنید و بر همه جوانب نظارت تام داشته باشید . او ناچار است كه این مسیر را خود طی كند ولی راههایی وجود دارند كه طی این طریق را سهل تر سازند . بهترین روش آن است كه با حس همدردی و روشن بینی به سخنانشان گوش فرا دهید و حداكثر سعی خود را برای دادن پاسخ صحیح به آنها به عمل آورید . اگر شوق و علاقه اش را نسبت به امور جنسی درك كنید و به طور صادقانه و دوستانه به سؤالات او پاسخ دهید ، شكی نداشته باشید كه در لحظات بحرانی زندگی به شما روی خواهد آورد و مشكلاتش را از شما پنهان نخواهد كرد گرچه ممكن است هنوز هم علاقه داشته باشید كه اینگونه امور را با همسالانش در میان بگذارد ولی دوستان گاهی برای او كافی نیستند . چنانچه در لحظات بحران جلوی اضطراب و وحشت خود را بگیرید و در حقیقت ضد ضربه بشوید ، به خود و فرزندتان كمك بسیار كرده اید ، دختر دوازده ساله با حالتی هشدار دهنده از یك مهمانی بر می گردد . مادرش از صورت برافروخته و چشم های قرمزش حال و روز او را می فهمد . به آرامی او را به گوشه خلوتی می برد و جویای حالش می شود . طوفان گریه برمی خیزد و تعدادی اطلاعات بی سروته مثل رگبار از دهان او بیرون می ریزد . چنین به نظر می رسد كه دختر فكر میكند كه هرگز قادر نخواهد بود ازدواج كند و صاحب بچه بشود برای اینكه دوستانش به او گفته اند كه اگر دختری تا سن ۱۲ سالگی عادت ماهانه نشود هرگز بچه دار نخواهد شد . هر چند نگرانی هایی از این قبیل ممكن است در نظر بزرگسالان مسخره و مضحك باشد ولی برای نوجوانان واقعیت دارند و آنها را به دلهره می اندازند . بنابراین اگر آرام و عمیق و صادقانه با آنها برخورد كنید مطمئن باشید كه همه مشكلات و سؤالات خود را در همه زمینه ها با شما در میان خواهد گذاشت . این بهترین راه برای راه یافتن دردل نوجوان است زیرا هر چه برای او مبهم باشد ، زجر آور و دردناك هم خواهد بود و دانستن حقایق نصفه نیمه او را سخت آزار میدهد .
بسیاری از متخصصان معتقد هستند كه مهمترین و اساسی ترین گام در برخورد با نوجوان این است كه شما باید ویژگی های دوران بلوغ را ، قبل از آنكه اولین آثار و علائم آن را مشاهده كند و دچار ترس و دلهره شود برایش بازگو كنید . به گونه ای كه نوجوان ، بلوغ خویش را بپذیرد و برخورد وی با تحولات روانی و جسمانی این دوره عاقلانه و منطقی باشد . و چه بهتر كه شما ، بلوغ را مهم و زیبا جلوه دهید و به مناسبت ورود نوجوان به مرحله بلوغ برایش هدیه ای در نظر بگیرید . هنگامی كه می خواهید درباره رشد یك دختر با او صحبت كنید ـ می توانید چنین مطالبی را مطرح سازید كه : عادت ماهانه به این علت به وجود می آید كه جدار رحم با پرده های نازكی پوشیده شده تا در طول مدت حاملگی بتواند جنین را تغذیه كند و تا زمانیكه دختر جوان باردار نشده است این پرده ها پاره می شود و عادت ماهانه ایجاد خون از بدن خارج می شود . این اتفاق معمولاً ماهی یكبار پیش می آید ولی در تعدادی از زنها و به خصوص دختران جوان است كه برنامه دقیق و مرتبی برای عادت ماهانه وجود دارد . در مورد دختران جوان ممكن است عادت ماهانه یك بار یا دو با عقب و جلو بیفتد و هیچ اشكالی هم در مساله بارداری آنها پیش نیاید . عادت ماهانه یك روند طبیعی و موجب سلامت زن و دختر است . اگر چه ممكن است همراه با انقباض و درد عضلانی و ضعف و خستگی باشد ولی اصولا در روند طبیعی روزانه تأثیر چندانی ندارد و زن و دختر می توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند . تخمك ( تخم های بسیار ریز ) در بدن یك دختر تولید می شوند . در هر ماه در حدود دو هفته پس از عادت ماهانه ، یك سلول تخم . از یكی از تخمدان ها به داخل رحم ( لوله رحمی ) می افتد و به رحم می رسد . این روند را اوولاسیون ( تخمك گذاری ) گویند . اگر در هنگامی كه سلول تخم آزاد شده است عمل جفتگیری صورت بگیرد حاملگی پیش آید . در بدن بسیاری از دخترها در یكی دو سال اول قاعدگی سلول تخم آزاد نمی شود . اگر سلول تخم بارور نشود در ظرف یكی دو روز تخریب شده و از بدن خارج می شود. آموختن این مسائل به دختران عاقلانه و مهم است و حس احترام و ارزش گذاشتن به جنس مخالف را بین آنها تعمیم می دهد . آنها باید بخصوص از چگونگی بارداری مطلع باشند .
بارداری از تركیب اسپرم و تخم در بدن یك دختر بالغ یازن پس از ارتباط جنسی صورت می گیرد . ازدواج ، رابطه جنسی بارداری و تولد بچه برای زن و مرد تجربه گرانبهایی است و عشق را در پدر و مادر كامل می كند . بدیهی است نقش پدر و مادری برازنده كسی است كه آمادگی بچه دار شدن و نگهداری از او را دارند . عاقلانه ترین وضع آن است كه پدر و مادر تعداد فرزند و فاصله زمانی بین آنها را تنظیم كنند تا بتوانند در پرورش و تعلیم و تربیت هر یك تلاش لازمه را بنمایانند .
هر چه فرزند شما حقایق بیشتری در مورد تركیب اسپرم و تخم ، نه ماه بارداری و تولدكودك بداند ، ارزش بیشتری باری گنجینه ای كه در درون خود دارد قائل خواهد شد و به نیروی بخشیدن حیات به موجودی دیگر احترام خواهد گذاشت . هنگامی كه در مورد اینگونه مسائل با فرزنداتان صحبت كنید به او فرصت بدهید كه سؤالاتی را مطرح كند . همچنین كه می پذیرید علائق آنها طبیعی هستند بهتر است رفتار چندان غیر رسمی نداشته باشید . جوان شما دوست دارد كه شما را در هیات یك بزرگسال با تجربه و ایده آل ببیند و از این كه گمان كند همبازی او هستید چندان خوشش نمی آید .
فرزند شما همزمان با رشد جسمی و نزدیك شدن به سن بلوغ برای یك زندگی اجتماعی نیز شوق و رغبت نشان می دهد . در سنین ۱۶ سالگی تا ۱۸ سالگی مهمانی ها و قرار ملاقات گذاشتن ها مشغولیت مهم ذهنی نوجوان است . در هر حال رسوم در هر كشوری متفاوت است . گروه های مختلف پسر و دختر ها در یك مدرسه غالباً برخوردهای ویژه خودشان را دارند . برخی مثل بزرگسالان و عده ای چون كودكان رفتار می كنند . علت تفاوت رفتاری در گروه های مختلف بر ما روشن نیست برخی ادعا می كنند كه بسیاری از والدین فرزندان خود را خیلی زود به یك زندگی پیچیده اجتماعی وارد می كنند در حالیكه برخی معتقدند كه نوجوانان بر والدینشان تسلط دارند و آنها را هدایت می كنند . بعضی از والدین معتقدند نوجوانان باید به شب نشینی ، مهمانی رقص و همه آزادی های ممكن دسترسی داشته باشد و سایر پدر و مادرها با این نظریه مخالفند . هنگامی كه با چنین مسأله ای رو به رو می شوید بهتر است به اهداف دراز مدت كه برای او دارید فكر كنید . یكی از مهمترین این اهداف انتخاب همسر مناسب و زندگی سعادتمندانه خانوادگی است . اگر چنین هدفی در ذهن دارید باید بدانید كه فرزند شما باید تحصیل كرده ، سالم ، مسئول ، دوست داشتنی باشند . هیچ دلیلی در دست نیست كه نشان بدهد معاشرت های متعدد پسر و دختر به ازدواج ختم می شود بلكه چه بسا چنین روشی به یك ازدواج زودرس و احمقانه منتهی گردد ، وقتی فرزند شما به حدی برسد كه به مهمانی ، رقص و قرار ملاقات گذاشتن با جنس مخالف رغبت نشان میدهد ، باید به تدریج و به شیوه های عاقلانه وارد عمل بشوید و او را راهنمایی كنید . اگر دختر شما كمترین علاقه ای به ورود اجتماع نشان میدهد بهتر است قبل از آنكه به مهمانی های ناشناخته برود شما ترتیب مهمانی هایی را در خانه بدهید . غذای كافی ، فعالیت های متنوع ، بازی های جمعی و بزرگترهای دور اما مراقب ، اساسی ترین ركن اینگونه مهمانی ها هستند علاقه به گذاشتن قرار ملاقات و ترتیب دادن مهمانی در نوجوانان تقریبا غیر قابل اجتناب است . بنابراین قبل از اینكه آنها به شما پیشدستی كنند و برای خود مهمانی های مخصوص ترتیب بدهند شما در منزل خود یا محلی نزدیك به منزل برایشان مهمانی به راه بیندازید . مهمانی های روزانه یا عصرانه بسیار مناسبتر از مهمانی های شب هستند . اگر كودك شما واقعاً به سن بلوغ رسیده است جلوگیری كردن كامل از شركت در مهمانی های همسن و سالهایش برای شما و او ایجادمشكل خواهد كرد زیرا مبارزه مطلق با تمایلات درونی جوانان ممكن نیست . بدیهی است با انكار نمی توان مساله ای را حل كرد بلكه با شناخت است كه می توان عواطف و غرائز طفل را هدایت نمود . راه افراط را در پیش نگیرند . نه آنقدر كه بر او سخت بگیرند كه خود راه غلطی را برای ارضای تمایلاتش بیابد و نه آنقدر آزادش بگذارید كه با افراط در چنین اموری آینده خود را به خطر بیندازد . چنانچه او را از معاشرت با دیگران منع كنید ممكن است همه چیز را از شما پنهان كند و حتی به طور پنهانی دوستی از جنس مخالف برای خود برگزیند آنهم فقط برای اینكه به شما ثابت كند رئیس كیست ! اگر به او دائماً بكن و نكن بگویید یكسره اعتمادش را به شما از دست می دهد زیرا می داند كه شما به او اعتماد ندارید . چنانچه تمایلات جوانی او را بشناسید و به او كمك كنید كه نیازهایش را با رعایت محدودیت هایی عاقلانه برطرف نماید ، راهنمایی ها و نظرات شما را مشتاقانه خواهد پذیرفت . این مسائل در مورد پسر و دختر یكسان باید مدّ نظر قرار گیرند . دوست داشتن و طرف محبّت جنس مخالف واقع شدن مسأله ای است كه پس و دختر در اوان جوانی فوق العاده به آن اهمیت می دهند . هر چه بیشتر به فرزند خود محبت ، توجه و تحسین ببخشید او را از احتیاج به محبت دیگران بی نیاز تر كرده اید . به دلیل ویژگی های خاص بلوغ ، بسیاری از بیماری های روانی و انحرافات در مرحله بلوغ بارزتر به چشم می خورد كه مهمترین آنها عبارتند از : افسردگی ، اضطراب ، بزهكاری ، اختلالات شخصیت ، همجنس بازی ، استمناء ( خود ارضایی ) ، كه این موارد با هوشیاری و دلسوزی والدین نوجوان تا حد زیادی قابل پیشگیری و درمان

منبع : شمیم