دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
مجله ویستا
3. رواقها ، مشهد
در آستان قدس، 15 رواق به شرح ذیل وجود دارد :
- دارالحفاظ : این بنا در جنوب حرم واقع شده و از بناهای دوره گوهرشاد است. طول رواق 18، عرض آن 8/65 و ارتفاع آن تا زیر سقف 12/8 متر است. این بنا دارای 8 صفه است كه 4 صفه آن دارای درهایی است كه یكی از آنها به حرم مطهر راه دارد. ازاره بنا به ارتفاع 1/70 متر از سنگهای منبتكاری بسیار ظریف و زیبایی پوشیده شده است. بالای ازاره، بر روی سنگ، اشعاری از قاآنی كتیبه شده است. از بالای كتیبه مزبور تا سقف دارالحفاظ، نمای تمام دیوارها و سقف مقرنس توسط سلطان مراد میرزای حسامالسلطنه، در سال 1269 هـ.ق مرمت و آیینهكاری شده است.
- دارالسیاده : این رواق باشكوه نیز از یادگارهای گوهرشاد خاتون است و در غرب مسجد بالاسر، به طول 32/86 متر و عرضهای مختلف بنا شده است. از دارالسیاده، چند در به ایوان شمالی مسجد گوهرشاد، راهروی معروف به سقاخانه و از آنجا به ایوان طلای نادری و دارالحفاظ باز میشود. در اوایل روزگار صفویان، بر اثر زلزله، بنا دچار آسیبدیدگی شد و به فرمان شاه طهماسب مرمت گردید. بر بالای در و میان دارالحفاظ و دارالسیاده، كتیبهای حاكی از تعمیر رواق و تاریخ آن وجود دارد. ازاره این بنا، به ارتفاع 1/80 متر از كاشی معرق پوشیده شده است.
- دارالسعاده : در شرق رواقهای آستان قدس، میان ایوان طلای صحن جدید و رواق حاتمخانی، رواق دارالسعاده واقع شده است. این رواق توسط اللهیارخان آصفالدوله قاجار احداث، و توسط علیاصغر خان اتابك آیینهكاری شده است. ازاره رواق به ارتفاع 1/40 متر از سنگ مرمر است و بالای آن، كتیبهای مشتمل بر قصیدهای از «صبوری مشهدی» به خط نستعلیق قرار دارد كه بالای آن نیز تا سقف، آیینهكاری شده است.
- دارالضیافه : این رواق در میان صحن جدید و گنبد اللّهوردیخان قرار دارد. كف بنا از سنگ مرمر و ازاره آن از سنگ منبت است. بالای ازاره، كتیبهای قرآنی به خط ثلث دیده میشود و بالاتر از آن، آیینهكاری شده است. این رواق در سال 1301 هـ.ق بنا شده و سالیان دراز، تالار تشریفات آستانه بوده است.
- دارالذكر : این رواق كه محل سابق مدرسه علینقیمیرزا است، در سال 4-1342 هـ.ش، نوسازی و مسقف شده و به دارالذكر موسوم گردیده است. كف بنا از سنگ مرمر سبز رنگ و ازارهاش تا ارتفاع 1/50 متری از مرمر سفید است. از بالای ازاره تا زیر سقف، آراسته به معرق و سقف آن، گچبری و مقرنسكاری است.
- دارالسرور : این رواق در جنوب دارالسعاده و شمال دارالذكر قرار دارد و سابقاً آبدارخانه و بعداً دفتر امور داخلی آستانه بوده كه در سالهای 8-1334 هـ.ش، به رواق بزرگی تبدیل شده است. كف و ازاره بنا از سنگ مرمر، و جدار داخلی آن آیینهكاری است.
- دارالعزه : این رواق در جنوب دارالسرور قرار گرفته و در سابق، كشیكخانه خادمان بوده است كه در سال 4-1342 هـ.ش، پس از تعمیر و تزئین، به رواق تبدیل شده است. ازاره بنا از سنگ مرمر، دیوارها كاشیكاری و سقف آن آیینهكاری شده است.
- دارالسلام : این بنا، در اصل، ساختمانی دو طبقه و از بناهای گوهرشاد بوده كه تحویل خانه نام داشته و از آن به عنوان انبار فرش و آسایشگاه استفاده میشده است. این محل در سالهای 8-1334 هـ.ش پس از تعمیر و تزئین، به رواق (گنبد) اپك میرزا متصل گردید و سپس در سال 1346 هـ.ش آن را به راهروی كشیكخانه سابق پیوند داده، رواقی بزرگتر پدید آوردند.
- دارالشكر : این بنا پیش از این، قرآنخانه و پیشتر، كتابخانه آستانه بوده است كه با پیوستن بخشی از راهروی مسجد بالاسر و بخشی از راهرویی كه از این مسجد به توحیدخانه میرفته، به یك رواق بزرگ تبدیل گردیده است. كف و ازاره بنا از سنگ مرمر است و از آن به بالا، سراسر آیینهكاری بوده كه اخیراً به جای آنها كاشی نصب كردهاند.
- دارالفیض : این رواق متشكل از رواقهای مسجد ریاض و صفه شاه طهماسب است كه در سال 1347 هـ.ش، پس از تعمیر و تعریض، به دارالفیض موسوم شد و دارای ازاره سنگی و تزئینات كاشیكاری است.
- توحیدخانه : این رواق، رواقی در شمال حرم، بین رواق پشتسر و صحن عتیق است. كف رواق و ازاره آن از سنگ مرمر است و بالای ازاره، كتیبهای و بالاتر از آن، آیینهكاری است.
- رواق (گنبد) حاتمخانی : این بنا، ساخته حاتمبیك اردوبادی - از امیران صفوی - است كه در حدود 1010 هـ.ق بنا شده است و در شرق حرم قرار دارد. طول رواق 13/50، عرض آن 7/30 و ارتفاع آن 11/60 متر است. كف رواق و ازاره آن به ارتفاع 1/50 متر از سنگ خلج و منبت است. در بالای ازاره، كتیبهای از سنگ است كه بر آن قصیدهای حك شده است. از بالای كتیبه تا سقف با كاشیهای معرق پوشانده شده است.
- رواق (گنبد) اللّهوردیخان : این اثر از نظر معماری و تزئینات، یك شاهكار به شمار میرود و در شرق توحیدخانه قرار دارد. طرح بنا هشتضلعی است. كف و ازاره بنا از سنگ مرمر و جداره داخلی آن، كاشیكاری و مقرنسكاری شده است. در هشت ضلع بنا، هشت صفه و بر بالای هر یك از آنها، صفه كوچكتری است. بر كتیبه سردرِ باشكوه آن، نام بانی و تاریخ ساخت - 1022 هـ.ق - آمده است.
- رواقهای (مسجد) بالاسر : این رواقها به حرم متصل هستند. بانی مسجد، ابوالحسن عراقی - دبیر دوره غزنوی - است. كف مسجد و ازاره آن، از سنگ مرمر است. بالای ازاره به ارتفاع 1/70 متر با كاشیهای معرق شش و هشتضلعی تزئین گردیده است. روی دیوارها و سقف در عهد قاجار آیینهكاری شده بوده كه آن را در سال 1344 هـ.ش با كاشی تعویض كردهاند.
- دارالحفاظ : این بنا در جنوب حرم واقع شده و از بناهای دوره گوهرشاد است. طول رواق 18، عرض آن 8/65 و ارتفاع آن تا زیر سقف 12/8 متر است. این بنا دارای 8 صفه است كه 4 صفه آن دارای درهایی است كه یكی از آنها به حرم مطهر راه دارد. ازاره بنا به ارتفاع 1/70 متر از سنگهای منبتكاری بسیار ظریف و زیبایی پوشیده شده است. بالای ازاره، بر روی سنگ، اشعاری از قاآنی كتیبه شده است. از بالای كتیبه مزبور تا سقف دارالحفاظ، نمای تمام دیوارها و سقف مقرنس توسط سلطان مراد میرزای حسامالسلطنه، در سال 1269 هـ.ق مرمت و آیینهكاری شده است.
- دارالسیاده : این رواق باشكوه نیز از یادگارهای گوهرشاد خاتون است و در غرب مسجد بالاسر، به طول 32/86 متر و عرضهای مختلف بنا شده است. از دارالسیاده، چند در به ایوان شمالی مسجد گوهرشاد، راهروی معروف به سقاخانه و از آنجا به ایوان طلای نادری و دارالحفاظ باز میشود. در اوایل روزگار صفویان، بر اثر زلزله، بنا دچار آسیبدیدگی شد و به فرمان شاه طهماسب مرمت گردید. بر بالای در و میان دارالحفاظ و دارالسیاده، كتیبهای حاكی از تعمیر رواق و تاریخ آن وجود دارد. ازاره این بنا، به ارتفاع 1/80 متر از كاشی معرق پوشیده شده است.
- دارالسعاده : در شرق رواقهای آستان قدس، میان ایوان طلای صحن جدید و رواق حاتمخانی، رواق دارالسعاده واقع شده است. این رواق توسط اللهیارخان آصفالدوله قاجار احداث، و توسط علیاصغر خان اتابك آیینهكاری شده است. ازاره رواق به ارتفاع 1/40 متر از سنگ مرمر است و بالای آن، كتیبهای مشتمل بر قصیدهای از «صبوری مشهدی» به خط نستعلیق قرار دارد كه بالای آن نیز تا سقف، آیینهكاری شده است.
- دارالضیافه : این رواق در میان صحن جدید و گنبد اللّهوردیخان قرار دارد. كف بنا از سنگ مرمر و ازاره آن از سنگ منبت است. بالای ازاره، كتیبهای قرآنی به خط ثلث دیده میشود و بالاتر از آن، آیینهكاری شده است. این رواق در سال 1301 هـ.ق بنا شده و سالیان دراز، تالار تشریفات آستانه بوده است.
- دارالذكر : این رواق كه محل سابق مدرسه علینقیمیرزا است، در سال 4-1342 هـ.ش، نوسازی و مسقف شده و به دارالذكر موسوم گردیده است. كف بنا از سنگ مرمر سبز رنگ و ازارهاش تا ارتفاع 1/50 متری از مرمر سفید است. از بالای ازاره تا زیر سقف، آراسته به معرق و سقف آن، گچبری و مقرنسكاری است.
- دارالسرور : این رواق در جنوب دارالسعاده و شمال دارالذكر قرار دارد و سابقاً آبدارخانه و بعداً دفتر امور داخلی آستانه بوده كه در سالهای 8-1334 هـ.ش، به رواق بزرگی تبدیل شده است. كف و ازاره بنا از سنگ مرمر، و جدار داخلی آن آیینهكاری است.
- دارالعزه : این رواق در جنوب دارالسرور قرار گرفته و در سابق، كشیكخانه خادمان بوده است كه در سال 4-1342 هـ.ش، پس از تعمیر و تزئین، به رواق تبدیل شده است. ازاره بنا از سنگ مرمر، دیوارها كاشیكاری و سقف آن آیینهكاری شده است.
- دارالسلام : این بنا، در اصل، ساختمانی دو طبقه و از بناهای گوهرشاد بوده كه تحویل خانه نام داشته و از آن به عنوان انبار فرش و آسایشگاه استفاده میشده است. این محل در سالهای 8-1334 هـ.ش پس از تعمیر و تزئین، به رواق (گنبد) اپك میرزا متصل گردید و سپس در سال 1346 هـ.ش آن را به راهروی كشیكخانه سابق پیوند داده، رواقی بزرگتر پدید آوردند.
- دارالشكر : این بنا پیش از این، قرآنخانه و پیشتر، كتابخانه آستانه بوده است كه با پیوستن بخشی از راهروی مسجد بالاسر و بخشی از راهرویی كه از این مسجد به توحیدخانه میرفته، به یك رواق بزرگ تبدیل گردیده است. كف و ازاره بنا از سنگ مرمر است و از آن به بالا، سراسر آیینهكاری بوده كه اخیراً به جای آنها كاشی نصب كردهاند.
- دارالفیض : این رواق متشكل از رواقهای مسجد ریاض و صفه شاه طهماسب است كه در سال 1347 هـ.ش، پس از تعمیر و تعریض، به دارالفیض موسوم شد و دارای ازاره سنگی و تزئینات كاشیكاری است.
- توحیدخانه : این رواق، رواقی در شمال حرم، بین رواق پشتسر و صحن عتیق است. كف رواق و ازاره آن از سنگ مرمر است و بالای ازاره، كتیبهای و بالاتر از آن، آیینهكاری است.
- رواق (گنبد) حاتمخانی : این بنا، ساخته حاتمبیك اردوبادی - از امیران صفوی - است كه در حدود 1010 هـ.ق بنا شده است و در شرق حرم قرار دارد. طول رواق 13/50، عرض آن 7/30 و ارتفاع آن 11/60 متر است. كف رواق و ازاره آن به ارتفاع 1/50 متر از سنگ خلج و منبت است. در بالای ازاره، كتیبهای از سنگ است كه بر آن قصیدهای حك شده است. از بالای كتیبه تا سقف با كاشیهای معرق پوشانده شده است.
- رواق (گنبد) اللّهوردیخان : این اثر از نظر معماری و تزئینات، یك شاهكار به شمار میرود و در شرق توحیدخانه قرار دارد. طرح بنا هشتضلعی است. كف و ازاره بنا از سنگ مرمر و جداره داخلی آن، كاشیكاری و مقرنسكاری شده است. در هشت ضلع بنا، هشت صفه و بر بالای هر یك از آنها، صفه كوچكتری است. بر كتیبه سردرِ باشكوه آن، نام بانی و تاریخ ساخت - 1022 هـ.ق - آمده است.
- رواقهای (مسجد) بالاسر : این رواقها به حرم متصل هستند. بانی مسجد، ابوالحسن عراقی - دبیر دوره غزنوی - است. كف مسجد و ازاره آن، از سنگ مرمر است. بالای ازاره به ارتفاع 1/70 متر با كاشیهای معرق شش و هشتضلعی تزئین گردیده است. روی دیوارها و سقف در عهد قاجار آیینهكاری شده بوده كه آن را در سال 1344 هـ.ش با كاشی تعویض كردهاند.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران صادق زیباکلام مجلس شورای اسلامی مجلس دولت انتخابات انتخابات مجلس مجلس دوازدهم انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس شورای اسلامی ستاد انتخابات کشور رهبر انقلاب
قتل تهران سیل هواشناسی فضای مجازی شهرداری تهران زلزله سازمان هواشناسی وزارت بهداشت پلیس سلامت بارش باران
کارت سوخت سایپا خودرو قیمت دلار قیمت خودرو قیمت طلا گاز بازار خودرو حقوق بازنشستگان نمایشگاه نفت ایران خودرو بانک مرکزی
نمایشگاه کتاب کتاب نمایشگاه کتاب تهران رضا عطاران دفاع مقدس کیانوش عیاری سینمای ایران تلویزیون نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران سینما کتابخانه سریال
فناوری
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا حماس روسیه افغانستان سازمان ملل اوکراین رفح
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید بازی لیگ برتر هوادار باشگاه پرسپولیس لیگ برتر فوتبال ایران لیگ برتر ایران سپاهان باشگاه استقلال
هوش مصنوعی شفق قطبی همراه اول خورشید دبی مریم میرزاخانی ایلان ماسک تبلیغات ناسا اپل نوآوری گوگل
سرطان درمان و آموزش پزشکی کاهش وزن زیبایی آلزایمر دیابت فشار خون بارداری افسردگی