جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


سوگ‌ها و عزاها ، استان خراسان


وقتی بیماری در حال مرگ است، خانواده وی را به پشت و رو به قبله می‌‌خوابانند و قدری آب تربت در دهان وی می‌ریزند و شهادتین و دعای عدیله و حدیث كسا در گوش او می‌خوانند. پس از مرگ، دست‌های مرده را می‌كشند و به پهلوهایشان می‌چسبانند و آن‌وقت یك نفر غریبه می‌آید و دو شست پای او را با نخ می‌بندد. سپس پلك‌ها و دهان او را می‌بندند و پارچه سفیدی دور كمرش می‌پیچند و مبلغی پول در لباس او می‌گذارند تا در غسال‌خانه آن را بردارند و او را تمیز بشویند. در مشهد، مرده را به حرم می‌برند و سه بار به دور ضریح می‌گردانند.
پس از مراسم تدفین، مجلس ترحیمی در خانه متوفی یا مسجد برگزار می‌‌شود. در وسط اتاق شال ترمه می‌اندازند و روی آن،‌ در یك طرف سی‌ جزء‌ قرآن و در طرف دیگر، قاووت و خرما می‌‌‌گذارند. در وسط سفره هم یك قاب و قدح منقش چینی، و در دو طرف قاب و قدح، دو عدد گلدان بزرگ چینی و دو گلاب‌پاش می‌‌‌گذارند. در مجلس ختم، یك قاری قرآن می‌خواند و پس از آن، واعظی به منبر می‌رود و درباره مرده سخنانی می‌گوید.
اولین شبی كه خانه از وجود متوفی خالی شده است، شب شام غریبان نام دارد. در محلی كه متوفی بستری بوده، خشتی را كه شمعی در وسط آن گذاشته‌‌اند، قرار می‌دهند و چند برگه زردآلو و چند حبه قند نیز در اطراف خشت می‌ریزند. مراسم سوم، هفتم و چهلم هم مانند دیگر نقاط برگزار می‌شود.