مانکن های خوش تکنیک در جام جهانی

جام جهانی همیشه عادت كرده به پیراهن زرد برزیل، پیراهن آبی فرانسه و ایتالیا و لباس راه راه آرژانتین و پاراگوئه، اما حالا جام جهانی و طرفداران قدیمی آن منتظرند تا تیم های جدیدی با ظاهری متفاوت را ببینند. لباس بازیكنان ساحل عاج كه به «فیل»ها معروفند و یا غنایی ها و ستاره های سیاه این تیم از همین دست هستند كه به ظاهر و شكل جام جهانی تنوع بیشتری خواهند بخشید؛ همین طور ایران، تیم سپیدپوش با عنوان ستارگان پارسی.
نكته مهم این است كه لباس هر تیم شركت كننده در این جام جهانی با دیگر تیم ها متفاوت است، به گونه ای كه با مشاهده پیراهن هر تیم به آسانی می توان از رنگ پرچم آن كشور مطلع شد. البته این ماجرا فقط مختص جام جهانی ۲۰۰۶ نبوده و از چند سال پیش هم اوضاع بر همین منوال بوده است. از روزی كه تولیدی های بزرگ تصمیم گرفتند مدل های خاصی را طراحی كنند كه نسبت به رنگ های سنتی آن كشور بسیار وفادار باشد.
بیشترین تغییرات، بزرگ تر شدن «بج» فدراسیون های متعلق به آن تیم و روی راه راه های روی پیراهن ها و نوارهای طلایی آنها اعمال شده است. در حقیقت كمپانی های آدیداس، نایكی و پوما تلاش خود را بر این گذاشتند كه سنت مربوط به تیم های ملی، افتخارات ملی و نیز مارك تجاری مخصوص را در تمام پیراهن ها، شورت ها و جوراب های تیم های حاضر كاملاً به همراه هم رعایت كنند و در این راه موفق هم بوده اند.در این میان، پیتر هودسون یكی از مدیران كمپانی نایكی می گوید: «ورزشگاه های آلمان برای ما مثل سالن های مد در میلان است. آنجا باید نمایش خوبی داشته باشیم.»جام جهانی در حالی بدل به نمایشگاه درجه یك «مد» و «فشن» شده كه تا پیش از شروع جام، خیلی از تیم های حاضر در این بازی ها، هر ۲۴ماه یك بار در سال های گذشته مدل لباس خود را تغییر داده اند، ولی با این حال می خواهند با بهترین وضعیت ممكن در آلمان به نظر برسند.
جدا از اینكه این شركت های تولیدی می بایست قوانین ۴۸ صفحه ای فیفا را درباره نوع پیراهن های فوتبال و بایدها و نبایدهای آن به دقت مدنظر قرار می دادند، هر تیم ملی و هر فدراسیونی جداگانه برای این كمپانی ها محدودیت هایی اعمال می كرد و این كمپانی ها مجبور بودند آنها را بپذیرند.بارزترین مورد در این بین رنگ های سنتی پیراهن ها بوده كه از قدیم همین گونه بوده است. رنگ طلایی برزیل و یا راه راه آبی و سپید آرژانتین آن هم به صورت عمودی، جزء اصولی هستند كه هرگز نمی شود آنها را تغییر داد. شاید در این میان یقه سبزرنگ برزیلی ها كه شق ورق هم می ایستد، مهم ترین تغییری باشد كه روی رنگ پیراهن های تیم های ملی اعمال شده است.تیم های آفریقایی در عین حال نمونه های آزمایشی مناسبی برای این كمپانی ها هستند تا آنها با آسودگی الگوهای مختلف خود را با آنها ارزیابی كنند. ظاهراً قرار است هر ابتكاری صورت بگیرد روی پیراهن های این تیم های آفریقایی باشد. مثلاً چهار سال پیش پوما پیراهنی بدون آستین برای كامرونی ها طراحی كرد كه در جام ملت های آفریقا به شدت مورد استقبال قرار گرفت، اما این نوع لباس مورد مخالفت فیفا قرار گرفت و در نهایت پوما به سرعت درخواست فیفا را مبنی بر وجود آستین در لباس ها اعمال كرد و با اضافه كردن آستین های مشكی هم تقاضای فیفا را اجابت و هم مدل جدید خود را با كمترین دستكاری مجدداً عرضه كردند. جدا از این اتفاق، دو سال پیش هم پوما ابتكار دیگری كرد و لباس های خود را به صورت یكپارچه و یونیفورم عرضه كرد كه باز هم از سوی مقامات فیفا رد شد و به مرحله عمل نرسید. فیلیپ ترولسون مدیر تجاری- ورزشی بین المللی پوما در این باره می گوید كمپانی از این ابتكارات نمی خواهد دست بكشد. «ما علاقه های خودمان را ادامه خواهیم داد. موضوع این نیست كه ما بخواهیم برخلاف قوانین فیفا عمل كنیم، بلكه قصدمان این است از این محدودیت ها عبور كنیم.»
پوما از جمع تیم های شركت كننده در جام، البسه دوازده تیم را طراحی و تهیه كرده است كه پنج تیم از این تعداد آفریقایی هستند و دیگر تیم ها تیم ملی ایران، جمهوری چك و ایتالیا به اضافه چند تیم مطرح دیگر هستند. بعد از پوما، نایكی با ده تیم رتبه دوم را دارد. شش تیم هم از آن آدیداس هستند و البسه دو تیم هم تولیدی لوتو و آمبرو را روی خود دارند. این وسط دو شركت نسبتاً كوچك هم سهمی از این نمایش بزرگ دارند؛ یكی شركت ماراتن و دیگری ژوما كه به ترتیب لباس اكوادور و كاستاریكا را عرضه كرده اند.پوما البته در این بین خلاقیت های دیگری هم خرج كرده و آن به كارگیری نمایی از نماد تیم ها است. برای مثال روی كل پیراهن ساحل عاج، یك فیل به صورت سایه ای در میان رنگ های اصلی دیده می شود. همین مورد را می توان با تصویر شاهین روی پیراهن توگو، چند ستاره روی پیراهن غنا، یك عقاب روی پیراهن تونس، یك شیر روی پیراهن جمهوری چك، پرچم سوئیس روی پیراهن این تیم و یك درخت نخل با شمشیر روی پیراهن عربستان مشاهده كرد. ظاهراً قرار بود همتای این تیم ها، روی پیراهن تیم ملی فوتبال ایران نیز تصویری نامحسوس از «تخت جمشید» كار شود كه این سلیقه با سلیقه مسئولان فدراسیون فوتبال ایران جور نبود و حالا سایه هایی از یك درخت روی پیراهن نقش بسته است.این تصمیم پوما البته خیلی جدید نیست. در دهه نود نیز در پیراهن های تیم های ملی سایه هایی مشابه با امروز كار شده بود. همان طور كه در پیراهن مكزیكی ها، نمایی روشن و تاریك از «آزتك» دیده می شد و یا نماد كنفدراسیون برزیل با پیراهن تیم ملی این كشور در جام جهانی ۹۴ تركیب شده بود.
برخلاف پوما، آدیداس چندان دست بازی برای اعمال نظرات خود روی پیراهن های خود را نداشته است. لباس قرمز رنگ اسپانیا كه استاندارد این تیم است تنها با یك تغییر و آن هم نقش بستن نوارهایی نازك به صورت افقی تولید شده كه پیشتر هرگز نمونه اش دیده نشده بود. در عین حال این نوارها روی پیراهن های ژاپن برخلاف معمول برجسته تر شده كه در نوع خود جالب توجه است. مایكل بندر یكی از مدیران آدیداس می گوید: «اغلب كشورهای طرف قرارداد ما كشورهایی سنتی هستند. كشورهای دیگری كه تحت حمایت ما بودند هم نتوانستند صعود كنند، مثل نیجریه.» آنها پس از باخت «كمی» به پوما به امید فیفا هستند كه رابطه بسیار مناسبی با آدیداس دارد.

علی استیلی

منبع : روزنامه شرق