زنده باد زاپاتا! - Viva Zapata!

سال تولید : ۱۹۵۲
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : فاکس قرن بیستم
کارگردان : الیا کازان
فیلمنامه‌نویس : جان استاین‌بک، برمبنای رمان زاپاتای تسخیر ناپذیر نوشته اجکام پیچن.
فیلمبردار : جوزف مک‌دانلد
آهنگساز(موسیقی متن) : الکس نورث.
هنرپیشگان : مارلون براندو، جین پیترز، آنتونی کوئین، جوزف وایزمن، هارولد گوردون، آرنولد ماس و آلن رید.
نوع فیلم : سیاه و سفید ۱۱۳ دقیقه.


مکزیک، سال ۱۹۰۹. دهقانان روستائی به "رئیس جمهور پورفیریو دیاس" متوسل می‌شوند تا مانع زمینداران ثروتمندی شود که زمین‌های آن‌ها را به زور تصاحب می‌کنند. اما او کمکی نمی‌کند. اندکی پس از آن،مبارزه دهقانان بر علیه زمین‌داران به رهبری "امیلیانو زاپانا" (براندو) آغاز می‌شود. وقتی مبارزه شدت می‌گیرد "زاپاتا" با "مادرو" (گوردون)، رهبری شورشی که در آمریکا در تبعید به سر می‌برد، متحد می‌شود. آنان "دیاس" را سرنگون می‌کنند و "مادرو" رئیس‌جمهور جدید می‌شود. اما به‌رغم مقاصد خیرخواهانه "مادرو"، شرایط برای دهقانان روستائی هیچ تغییری نمی‌کند و وقتی "ژنرال اوئرتا" طی یک کودتای نظامی "مادرو" را سرنگون می‌کند، وضعیت به مراتب وخیم‌تر می‌شود. "زاپاتا" که اکنون با محبوبه‌اش، "جوزفا" (پیترز)، ازدواج کرده، رهبری مبارزه علیه نیروهای "اوئرتا" را برعهده می‌گیرد و با غلبه بر او، رهبری کشور را می‌پذیرد، گرچه تمایلی به این کار ندارد. عده‌ای از دهقانان به دیدن "زاپاتا" در کاخ ریاست جمهوی می‌روند تا از برادر او، "اوفمیو" (کوئین)، که زمین‌های‌شان را تصاحب کرده، شکایت کنند. "زاپاتا"، رهبر شورشی سابق، به این نتیجه می‌رسد که قدرت، او (زاپاتا) را از راه به در برده و تباه شده است، پس ریاست جمهوری را رها می‌کند و به خانه و زندگی اولش باز می‌گردد. اندکی پس از آن، شورش تازه‌ای علیه جانشین خود برپا می‌کند، اما در کمین خیانت گرفتار می‌آید و کشته می‌شود. جسد او را نیز در میدان شهر رها می‌کنند تا دهقانان عبرت بگیرند و از مقاومت و مبارزه دست بردارند؛ اما مردمی که آن‌جا جمع شده‌اند باور نمی‌کنند رهبرشان کشته شده است...
٭ اثری سرگذشت‌نامه‌ای پیرامون قهرمانی‌های یکی از شورشیان مکزیکی که در کنار پانجو ویلا، رهبر انقلابی مکزیک، در راه استقلال کشورش مبارزه کرد. اگرچه فیلم‌نامه براساس وقایع تاریخی نوشته شده است، اما استاین‌بک فضائی رمانتیک را به سیر وقایع تحمیل می‌کند و نتیاج اخلاقی را پررنگ می‌نماید؛ هرچند که این نقطه‌ضعف در سایه بازی‌های درخشان بازیگران، به‌ویژه براندو و کوئین، قرار می‌گیرد. فیلم با استقبال روبه‌رو می‌شود، اما نگاه استاین‌بک / کازان به وقایع تاریخی ـ از آن‌جا که به ماهیت واقعی زاپاتا در بی‌رحمی و سبعیت کم‌تر اشاره‌ای می‌شود و همچنین به‌دلیل اصرار در ساختن تصویری اسطوره‌ای از او، به آن‌سان که پیش از این سابقه نداشت ـ مورد انتقاد منتقدان قرار می‌گیرد.