گـل کـاغـذی

گل کاغذی (Paper Flower) با نام علمی Bougainvillea spectabilis Willd., گیاهی است ازخانواده Nyctaginaceae همیشه سبز،چوبی رونده ،گرمسیری ونیمه گرمسیری می باشند و ازمحبوبیت زیادی دربین مردم برخوردارند.بعضی از آنهادارای شکوفه های رنگارنگ وبعضی نیز معطر می باشندکه گلهای آنها به مقدار زیاد درتابستان ظاهر می شوندمشابه ذغال اخته وبنت قنسول که گلبرگهایا گلهای رنگارنگی بنام براکته دارند.براکته ها زیر گلهای حقیقی نامرئی قراردارند.رنگ براکته ها ازسفید ،سفید شیری ،زرد ،صورتی ،ا بنفش،ا قرمز سیرتا نارنجی می باشد.این گیاه واکنش بسیارخوبی درمقابل هرس دارد ودرنتیجه درغالب اوقات به عنوان پرچین دربیشتر مناطق گرمسیرمورد استفاده قرار می گیرند.اسم جنس این گیاه به افتخار Luis A.de Bougainvillea که یک دریانورد فرانسوی بود نامگذاری شده است.
● مبدا پیدایش:
این گیاه بومی مناطق گرمسیری ونیمه گرمسیری آمریکای جنوبی شامل کشورهای برزیل،کلمبیا وپرو می باشد.
● وضعیت متداول ومورداستفاده :
گل کاغذی درجایی که فاقدیخبندان وسرمای سنگین باشد به عنوان یکی از بوته های رونده زینتی مشهور است درفضای سبز استفاده می شود که در سرتاسر دنیا ازمناطق آفتابی گرم تامناطق ساحلی خنک ومرطوب یافت می شود. این گیاه به عنوان یک گیاه مهم گلدانی وسبدهای آویزان در اروپا وشمال آمریکا نیز می باشد.
این گیاه به خاطر داشتن براکته های رنگی روشن وواضح که گلهای لوله ای نامشخص داخل این براکته ها هستند مورد توجه می باشد. برگها متناوب، قلبی شکل، ساقه ها چوبی،رونده،قوی ودارای خارهستند.
● ارقام:
این گیاه شامل گونه های زیادی می باشد تنها ۳ گونه (B.spectabilis,B.glabra,B.peruviana) درباغبانی مهم هستند. بیشتر هیبریدها ویا ارقام مشهور از گونه های B.spectabilis × B.glabra یا B.xbuttiana مشتق شده اند که گونه B.spectabilis بیشتر گرمسیری بوده وگلها عمدتا روی قسمتهای مسن تر ظاهر می شوند درحالیکه گلهای گونه B.glabra به آسانی برروی شاخه های جدیدتر ظاهر می شوند که درگلخانه های خنک زنده می مانند،همچنین ارقام باشاخ وبرگهای گوناگون وجود دارند.
● تکثیر :
قلمه های بلند انتهایی گوشتی ساقه (۸تا۹ سانتی متر طول) موثرترین روش ازدیاد می باشدبهترین فصل قلمه گیری پاییز یا تابستان است. حذف برگهای پایینی واستفاده از هورمون جهت ریشه زایی وهمچنین استفاده ازدمای بستر ۲۲ درجه سانتی گراد جهت ریشه زایی توصیه شده است. قسمتهای سبز ساقه رسیده با ۳تا۵ گره برای ازدیاد بکار گرفته می شوند. محیط های کشت خوب زهکشی شده یاریشه زایی را می توان برای ریشه دار کردن قلمه ها بکار گرفت .دربعضی ازمنابع از خوابانیدن هوایی وکشت بذر نیزبه عنوان روشهای تکثیر نام برده شده است.
دمای محیط کشت برای ریشه زایی قلمه ها باید ۲۴ درجه سانتیگراد باشد .از سیستم مه پاشی یا میست برای نگهداری وشادابی برگهادرمدت ریشه زایی قلمه ها می توان استفاده کرد.
● کنترل گلدهی وخواب گیاه :
گل کاغذی گیاهی روز کوتاه اختیاری می باشد، تحت شرایط طول روز ۱۲ساعت به ۸۰ روز ودرشرایط طول روز ۱۰ ساعت فقط به ۵۴ روز زمان برای گلدهی نیاز دارد.
گیاهان درنهایت تحت شرایط روزبلند گل می دهند اما تعداد جوانه های کمی تشکیل می گردد. عوامل دیگری بغیر از طول روز ممکن است گلدهی راتحریک نمایند.شدت تابش بالا منتج به گلدهی سریعتر گیاه می شود.
سرمای شبانه ممکن است یکی دیگر از این عوامل باشد. گیاهان مسن تر که دارای ساقه با قطر ۲۵/۱ سانتی متر هستند زودتراز گیاهانی که به تازگی ریشه دار شده و۵/۰ سانتی متر قطردارند به گل می روند.
مواد شیمیایی dominazide,chlormequat,ancymidol باعث تسریع در گلدهی گیاهانی می شود که تحت شرایط روزکوتاه پرورش یافته اند امابرای گیاهانی که تحت شرایط روزبلند بوده اند کمتر تاثیر داشته اند. محلول پاشی با جیبرالین اسید باعث جلو گیری از گل انگیزی درگیاه می شود وهمچنین باعث تاخیر ویامانع تشکیل براکته ها می گردد. این عکس العمل ها باتوجه به رقم واحتمالا محل ممکن است متفاوت باشند. محلول پاشی باAtrimmec گلدهی درگیاه Rainbow Gold رابه جلو می اندازد اما روی گیاهان Raspberry Ice یا San Diego Red موثر نبوده است.
● دما :
دمای سرد شبانه باعث تحریک گلدهی می شود . دماهای شبانه ۱۵درجه سانتیگراد گلدهی تحت شرایط روزبلند راافزایش ودمای شبانه ۲۶ درجه سانتیگراد مانع گلدهی گیاهان پرورش یافته درتحت شرایط روزکوتاه می شود . دمای شبانه / روزانه (۲۱/۲۴) درجه سانتی گراد تحت شرایط روز کوتاه دمایی بهینه بوده است.
● نور :
تابش با شدت زیاد وپرورش گیاه تحت شرایط روزکوتاه (۸ ساعت روشنایی ) گلدهی را تحریک می نماید. تابش باشدت کم گلدهی را حتی در گیاهانی که درشرایط روزکوتاه ودمای بهینه پرورش یافته اند به تاخیر می اندازد. نور۴تا۵ هزارفوت کندل رشدمتراکم ،سریع و تشکیل گلهای رنگی خوب راتحریک می نمایند.
نور قرمز دور(Far-Red گلدهی را تسریع می کند. وقتی گیاهان تحت شرایط نوربانسبت بالای قرمز به قرمز دور رویش یافته بودند برگهای انتهایی بازنشده ویا درمقایسه باگیاهانی که برگی ( برگدار ) برداشته شده بودند گلدهی در آنها تسریع شد که این حقیقت را پیشنهاد می نماید نورقرمز باتوسعه وجابجایی مواد مانع گلدهی دربرگهای جوان همراه می باشد. اسید جیبرالیک ممکن است سبب تاخیر گلدهی شودوهمچنین حذف برگها باعث کاهش میان گره ها می شود.
● آب :
درفضای سبز وقتی گیاهان سازگاری پیداکنند مقاوم به خشکی می باشند درحالی که تنش های آبی ممکن است منتج به ریزش براکته ها درگیاهان تولید شده در شرایط خشکی درگلخانه می شود.
● تغذیه :
گل کاغذی به کوددهی ثابت ۱۵۰ تا ۲۰۰ پی پی ام نیتروژن عکس العمل مثبت نشان می دهد. گزارش شده است که این گیاه نیازبالایی به منیزیم ، آهن ، منگنز دارد.زیادی نمکها سبب خسارت به ریشه می شود. اگرگیاهان درشرایط خنک پرورش می یابند باید از کاربرد نیتروژن به فرم آمونیوم پرهیز نمود.
● محیط کشت:
درتولید تجارتی گیاهان گلدار گلدانی،عمدتا ازمحیط کشت با پایه پیت استفاده می شود .امامحیط کشت خوب وزهکشی شده با PH ۵/۵ تا ۶ قابل قبول می باشد. PH بالای ۵/۶ ممکن است باعث کمبود آهن درگیاه شود.
● کنترل ارتفاع :
برخی از موادشیمیایی روی گل کاغذی موثر بوده اما همه این مواد باید بطوردقیق روی تعداد کمی گیاه ازهررقم آزمایش شدند زیرا تغییرات زیادی بسته به رقم ازخود نشان می دهند. سایکوسل یا A-rest هیچکدام سبب کاهش ارتفاع درارقام Respberry Ice یا San diego Red درکارولینای جنوبی نشده انداما هردو این کند کننده های رشد باعث کاهش رشد رویشی رقم San Diego Red درکالیفرنیا شده اند. A-Rest را می توان به غلظت ۵۰ پی پی ام وBonzi را به غلظت ۲۵ تا ۱۰۰ پی پی ام بکاربرد. محلول پاشی با Dikeyulac باعث افزایش شاخه های جانبی در Respberry Ice ،
Diego Red San، Raibbow Gold شـده وکـاهش طویل شـدن ساقه را در Respberry Iceو San Diego Red باعث گردیده است اما تاثیری روی Raibbow Gold نداشته است.
مع الوصف کاربرد Atrimmec به غلظت ۱۶۰۰ پی پی ام بطور کلی به عنوان موثرترین راه برای کاهش طویل شدن شاخه ها بوده است.باید توجه داشت کهAtrimmec درغلظت ۴۰۰تا ۱۶۰۰ پی پی ام ممکن است باعث کاهش اندازه براکته ها دراواخر بهار واوائل تابستان (افزایش دما ) شود اما دراواخرتابستان واواسط زمستان (دمای خنک تر) زمانیکه براکته ها کوتاهتر ازمدت اواخر بهار واوائل تابستان هستند موثرنبوده است.
● جوانه گیری (حذف جوانه ها) :
تقریبا ۱۰ روز بعد ازاین که رشدرویشی جدید به ۵/۷ سانتیمتررسیده باشد ممکن است عمل جوانه گیری گیاهان انجام می شود.این عمل را می توان درصورت نیاز هر۴هفته یک بار انجام داد .(برای رشدشاخه های فرعی بیشتر ومتراکم شدن بوته ها ) برای افزایش شاخه ها ی فرعی محلول پاشی بنزیل آدنین (BA) به مقدار ۵۰ تا ۱۰۰ پی پی ام دردومرحله توصیه شده است که این عمل را پس از ۲۴ سـاعت بعد ازاولـین ودومین مرحله عمل جوانـه گیری انجام می دهند مصـرف کننده هـا می خواهند بطور منظم عمل جوانه گیری وهرس انجام شود تا گیاه متراکم نگه داشته شود.
● قیم :
اگر گیاهان درسبدهای آویزان یا بصورت کنترل شده با بازدارنده های رشد پرورش یافته باشند نیاز به قیم ندارند اما دربعضی ازگیاهان می توان ازسیم برای قیم استفاده نمود.
● فیزیولوژی پس ازبرداشت :
گیاهان را می توان به مدت ۶ روز دردمای ۳ درجه سانتی گرادحمل ونقل نمود. دماهای بالاتر توصیه نشده است . گل کاغذی کاملاحساس به اتیلن است وسبب ریزش برگها می شود. محلول پاشی با محلول Argyline(ترکیب حاوی نقره ) به میزان ۵/۲ تا۳ گرم درلیتر یک هفته قبل از جابجایی (حمل ونقل ) توصیه شده است. بسیاری ازپرورش دهندگان دانمارکی این محلول را هر۲تا۳ هفته یکباراستفاده می نمایند. محلولپاشی با تیوسولفات نقره STS) (به میزان mM ۵/۰ همچنین به منظور افزایش کیفیت وجلوگیری ازریزش براکته ها استفاده می شود. بطور تجربی ۵۰۰ پی پی ام نفتالین استیک اسید(NAA) درزمان تشکیل کامل براکته ها باعث افزایش عمر پس ازبرداشت براکته ها می شود.
● مهمترین آفات وبیماریها:
شته،تریپس، شپشک های آردآلود وسپردارها جزوآفات مهم ولکه برگی bougainvillea) (Cerospora ، بوته میری (Phytophtora parasitica) جزو بیماریهای مهم این گیاه زینتی می باشند.

سجاد بدیعی
http://sajadbadiei.blogfa.com
منابع مورد استفاده :
۱- غفاری اباذر، بهزاد ،۱۳۷۱ رازموفقیت در نگهداری گیاهان آپارتمانی (ترجمه)انتشارات چاپخانه کارگری هفتم تیر
۲- Dole,J.M and Wilkins,H.F.۱۹۹۹, Floriculture,Prentice-Hall
۳- www.Bougainvillea.com ,Bougainvillea,Rockledg Gardens information sheet.