امام حسن؛ آیینه کرامت و مهربانی

امام حسن علیه السلام به عنوان دومین امام همام در نیمه ماه مبارک رمضان سال سوم هجرت به دنیا آمد. اسم شریف آن حضرت حسن و در تورات شبر است زیرا که شبر در لغت عبری«حسن» می باشد. کنیه آن حضرت ابومحمد و القاب آن بزرگوار سید، سبط، امین، حجت، بر، نقی، زکی، مجتبی و زاهد وارد شده است، ایشان ٧ سال و ٢ ماه از دوران پیامبری جدشان حضرت محمد(ص) را درک کردند. در ٨سالگی جد بزرگوارشان را از دست دادند و ٣٠ سال تمام دوران امامت پدر بزرگوارشان حضرت علی(ع) را درک کردند و بعد از شهادت امیرالمومنین علیه السلام، ١٠ سال تمام امامت مسلمین را عهده دار شدند.
امام حسن علیه السلام چون جدشان رسول خدا(ص) و والد بزرگوارشان حضرت علی(ع) در تمام ابعاد شخصیتی برجسته بودند، از نظر علم، اعلم مردم و از نظر زهد و وارستگی سرآمد دوران بودند و از نظر عبادت، عابدترین مردم بود؛ زیرا که در مناقب این شهر آشوب و روضهٔالواعظین روایت شده که امام حسن علیه السلام هرگاه وضو می ساخت بندهای بدنش می لرزید و رنگ مبارکش زرد می شد. سبب این حال را از آن حضرت پرسیدند؛ فرمود: سزاوار است بر کسی که می خواهد نزد رب العرش به بندگی بایستد رنگش زرد شود و رعشه در مفاصلش افتد.
و در همین مسیر بندگی ٢٥ مرتبه پیاده به صبح رفت. اگرچه تمام ابعاد زندگی آن حضرت برجسته بود لیکن برجسته ترین آن رسیدگی آن حضرت به حال فقراست که قشر آسیب پذیر جامعه می باشند. به همین خاطر به روایتی از امام جعفر صادق آن حضرت ٣ مرتبه مالش را با خدا قسمت کرد که نصف آن را خود برداشت و نصف دیگر را به فقرا داد. شیخ رضی الدین علی بن یوسف بن المطهرالحلی روایت کرده که شخصی خدمت امام حسن(ع) آمد و عرض کرد: یابن امیرالمومنین تو را قسم می دهم به حق آن خداوندی که نعمت بسیار به شما کرامت فرموده که به فریاد من برسی و من را از دست دشمن نجات دهی چون که من را دشمنی است ستمکار که حرمت پیران را نگه نمی دارد و به خردان رحم نمی کند.
حضرت امام حسن(ع) فرمود: بگو که خصم تو کیست تا از او دادرسی کنم، عرض کرد دشمن من فقر و پریشانی است. حضرت لختی سر به زیر افکند سپس سر برداشت و خادم خویش را طلب کرد و فرمود، آن چه که مال نزد تو موجود است حاضر کن و او ٥ هزار درهم حاضر کرد و فرمود، این ها را به این مرد بده، سپس آن مرد را قسم داد که هر وقت این دشمن به تو رو کرد و خواست ستم کند، شکایت او را نزد من آور تا من دفع کنم. از این جریان متوجه می شویم که فقر بدترین دشمن مردمان شمرده می شود و اگر به فریاد این قشر جامعه رسیدگی نشود و این دشمن از آنان دفع نشود، چه بسا عده زیادی از این قشر محترم از بین بروند.
ما وظیفه داریم از نعمت دارایی استفاده و به این قشر کمک کنیم و با تمام احترام از آن ها پذیرایی کنیم. امام حسن(ع)در برخورد با این قشر مظلوم و محترم نهایت لطف را در حق آنان داشتند و حتی از آن ها عذرخواهی می کردند که چرا ما نتوانسته ایم حق شما را ادا کنیم.مردی خدمت امام حسن(ع) رسید و اظهار فقر و پریشانی کرد.
حضرت خازن(حسابدار) خویش را طلبید و فرمود چه مقدار مال نزد توست. عرض کرد ١٢ هزار درهم. فرمود آن را به این مرد فقیر بده که من از او خجالت می کشم. خازن عرض کرد دیگر چیزی از برای نفقه باقی نمی ماند. فرمود: تو آن را به فقیر بده و حسن ظن به خدا داشته باش. سپس آن مال را به آن مرد داد و حضرت او را طلبید و از او عذرخواهی کرد و فرمود، ما حق تو را ندادیم ولکن به قدر آن چه که بود دادیم.
از توجه بسیار عمیق حضرت به این قشر آسیب پذیر متوجه می شویم که مبادا ما از این قشر جامعه غافل شویم باید خوشحالی های خود را با آنان تقسیم کنیم و توانایی های مالی را با این ناتوانان تقسیم کنیم و نشاط و شادابی را در چهره آنان بنشانیم که این رسالت بسیار عظیمی به دوش ماست و ما نسبت به این تهیدستان جامعه مدیون هستیم و باید دین خود را به بهترین وجه ادا کنیم همچنان که امامان معصوم به ویژه امام حسن(ع) در منش اجتماعی خود از این قشر غافل نبودند و چند بار اموال خود را میان آنان تقسیم کردند.
آن حضرت پس از ١٠ سال امامت در ٢٨ صفر سال ٥٠ هجری با زهری که معاویه تدارک دیده بود و به جعده همسر امام حسن(ع) سپرده بود به شهادت رسید.

منبع : روزنامه خراسان