تسکین دردهابا ماساژ

قولنج ممکن است از ۵ روزگی کودک شروع شود و تا ۱۲ الی ۱۴ هفتگی او ادامه داشته باشد.
کودک درد شکمی شدیدی را حس می‌کند که ظاهرا هیچ‌چیز آن را تخفیف نمی‌دهد و باعث گریه طولانی‌مدت او می‌شود. کودکان مبتلا به نفخ شکم نیز چنین دردی را تجربه می‌کنند و اغلب تا زمان دفع گاز روده گریه می‌کنند.
والدین پس از اینکه به مدت چند ساعت کودک بی‌قرارشان را راه می‌برند، اغلب احساس درماندگی و ناتوانی می‌کنند.
● آیا به جز گریه و بی‌قراری علائم دیگری دارد؟
به‌طور مشخص کودکان مبتلا به نفخ و قولنج در دفع باد مشکل دارند و علاوه بر آن:
▪ در حالت خوابیده به پشت کج‌خلقی می‌کنند.
▪ به‌طور مکرر زانوهایشان را به‌طرف قفسه سینه بالا می‌آورند.
▪ اگر در وضعیت ایستاده نگه داشته شوند، از بی‌قراری آنان کم می‌شود.
▪ پشت‌شان را خمیده (قوسی) نگه می‌دارند.
ـ گریه و بی‌قراری آنان با در آغوش گرفتن نیز متوقف نمی‌شود یا متوقف شده و دوباره شروع می‌شود.
● قولنج و نفخ کودک بر والدین چه تاثیری دارد؟
مطالعات نشان داده است که قولنج می‌تواند بر ارتباطات والدین و کودک آسیب وارد کند و چون تلاش‌های آنان برای آرام کردن کودکشان بی‌نتیجه مانده است و احساس سرخوردگی و بی‌کفایتی خواهند کرد چون ماهیت قولنج دور از تصور آنان بوده است و به جای انجام یک اقدام مثبت با سردرگمی و گیجی پاسخ می‌دهند. ماساژ علاوه بر تسکین موقتی قولنج، به از بین رفتن احساس بی‌کفایتی آنان کمک می‌کند زیرا والدین حس می‌کنند با کارهایی که انجام می‌دهند، به طریقی به کودکشان کمک می‌کنند.
● با چه اقداماتی می‌توان درد کودک را تسکین داد؟
چون هر کودکی با دیگری تفاوت دارد، اقداماتی که آنان را تسکین می‌دهد ممکن است برای دیگری موثر نباشد. می‌توانید موارد زیر را امتحان کنید:
▪ کودکتان را روی شانه‌تان قرار دهید و راه ببرید و حالت‌های نگه‌داشتن او را امتحان کنید.
▪ کودک را در گهواره یا در دستانتان حرکت دهید یا داخل کالسکه راه برده یا با ماشین به گردش ببرید.
▪ او را به حمام گرم و آرام‌بخش ببرید.
▪ ممکن است درمان‌های همیوپاتی توسط متخصص این رشته توصیه شود. در این درمان مقادیر خیلی کم از یک دارو می‌تواند علائم بیماری را حذف کند.
▪ در صورت عدم بهبودی به پزشک مراجعه کنید.
● تسکین درد با پستانک
مکیدن ذهن کودک را منحرف کرده و به علاوه به تولید آندورفین در بدن و در نتیجه تسکین درد به‌طور طبیعی کمک می‌کند. بعضی کودکان مکیدن پستانک را دوست دارند و برخی دیگر مکیدن انگشتان خود را ترجیح می‌دهند. چون مکیدن تسکین موقتی ایجاد می‌کند، برخی والدین مکرراً کودکانشان را شیر می‌دهند به‌ویژه اگر با شیر مادر تغذیه می‌شوند، این مساله مشاهده می‌شود ولی باید فواصل ۲ تا ۳ ساعت را در تغذیه او رعایت کنید تا فرصت هضم وجود داشته باشد. خوراندن آب جوشیده سرد شده با قاشق به آروغ زدن بعد از تغذیه کمک می‌کند.
● مهارت‌های تسکین درد کدامند؟
▪ بالا و پایین انداختن کودک روی بازوهایتان:
بایستید و درحالی که یک بازویتان را به سمت خارج صاف کرده‌اید، کودکتان را به شکم روی ساعدتان قرار داده به‌طوری که سر او نزدیک‌ترین قسمت به دستتان و پاهای او در دو طرف بخش بالایی ساعدتان قرار گیرد. با گذاشتن دست آزادتان روی پشت، تعادل او را حفظ کنید. کف دست پایینی‌تان را روی شکم او، درست زیر دنده‌ها بفشارید. اکنون به آرامی بازوهایتان را به سمت بالا و پایین حرکت دهید این کار به تخفیف درد و آروغ زدن کمک می‌کند.
▪ راه بردن کودک در حالت ایستاده:
بایستید و کودکتان را ایستاده در برابر قفسه‌ سینه‌تان نگه دارید.
صورت او به سمت خارج باشد یک دستتان را دور شکم او، زیر دنده‌ها حلقه کنید تا وزن او را نگه دارید دست آزادتان را برای کمک به حفظ تعادلش روی پوشک او در جلو و بین دوران قرار داده و قدم بزنید، به آرامی بالا و پایین ببرید و یا با تکیه بر خودتان تکان دهید.
● حرکات ماساژی تسکین درد کدامند؟ و در چه زمانی باید کودک را ماساژ دهیم؟
حرکات ماساژی مختلفی برای کمک به تخفیف قولنج یا نفخ کودکتان وجود دارد. زمانی این حرکات را انجام دهید که کودکتان خیلی ناخوش نباشد و حداقل ۳۰ دقیقه بعد از تغذیه نباید ماساژ دهید. اگرچه در حالت برهنه ماساژ نتیجه بهتری دارد ولی می‌توانید همراه با لباس‌ها و پوشک‌ نیز او را ماساژ دهید.
۱) ماساژ کناره‌های شکم
کودکتان را خوابیده به پشت طوری که پاهایش نزدیک به شما باشد، قرار دهید. دستتان را در یک کناره شکم طوری که انگشتان به طرف پایین باشد بگذارید، عضلات پهلوی شکم را به طرف ناف بکشید سپس با دست دیگرتان حرکت را تکرار کنید. همین طور ادامه دهید، از دو دست به طور متناوب و هماهنگ استفاده کنید. سپس در سمت دیگر شکم تکرار کنید. این حرکات به تخلیه محتویات شکم کمک می‌کنند.
۲) حرکات دورانی کوچک اطراف ناف
دو انگشت اول دست خود را کنار هم نگه داشته و نزدیک به ناف کودکتان قرار دهید. به آرامی فشار دهید و یک حرکت دورانی حول ناف انجام دهید. سپس فشار را بردارید. انگشتانتان را در جهت عقربه‌های ساعت در چند سانتیمتری ناف بلغزانید و تکرار کنید و به شکل مارپیچ به سمت خارج ناف تا رسیدن به استخوان خاصره راست کودکتان ادامه دهید. این حرکت محتویات روده کوچک را در امتداد روده بزرگ حرکت می‌دهد.
۳) حرکات دورانی بزرگ دور تا دور شکم
دستتان را روی شکم کودکتان، درست در سطح خاصره راست او بگذارید. سطح صاف انگشتان و کف دستتان را محکم به سمت بالا ماساژ دهید تا به لبه دنده راست برسید. انگشتانتان را جلو برده و در امتداد طاق دنده‌ها تا نقطه مشابه در سمت چپ ماساژ دهید. اکنون به سمت پایین تا سطح خاصره چپ و سپس در امتداد قاعده شکم تا رسیدن به محل شروع ماساژ دهید. این حرکات محتویات روده بزرگ را به سمت جلو حرکت می‌دهد.
حرکات دوچرخه‌ای پاها، خم کردن همزمان پاها و به سمت شکم بالا آوردن زانوها و ماساژ قاعده ستون فقرات از سایر حرکات تسکین‌دهنده قولنج و نفخ هستند.

اله متولی

منبع : روزنامه تهران امروز