فیلمسازی به دور از روزهای اوج

در یکی از صبح‌های زیبای نیویورک، دو زن روی نیمکتی در «سنترال پارک» نشسته‌اند. یکی از آنها احساس می‌کند صدای جیغ شنیده و بعد متوجه می‌شود عده‌ای در حال قدم زدن سرجای خود میخکوب شده‌اند. زن دیگر، که ظاهرا مشاعرش را از دست داده، سنجاق سر بزرگی از موهایش بیرون می‌کشد و درون گونه‌اش فرو می‌کند.
در یکی از صبح‌های زیبای نیویورک، دو زن روی نیمکتی در «سنترال پارک» نشسته‌اند. یکی از آنها احساس می‌کند صدای جیغ شنیده و بعد متوجه می‌شود عده‌ای در حال قدم زدن سرجای خود میخکوب شده‌اند. زن دیگر، که ظاهرا مشاعرش را از دست داده، سنجاق سر بزرگی از موهایش بیرون می‌کشد و درون گونه‌اش فرو می‌کند.
همان حوالی و کنار ساختمانی در حال ساخت، گروهی از کارگران ساختمانی شاهد سقوط یکی از همکارانش از بالای ساختمان هستند. به دنبال او دو نفر دیگر هم خود را به پایین پرتاب می‌کنند و سپس ده‌ها نفر دیگر چنین می‌کنند تا بارانی از مردان در حال انتحار شکل گیرد! واقعا چه «اتفاق»ی در حال وقوع است؟
این دو سکانس می‌توانند نویدبخش تماشای یک فیلم خوب باشند. اما افسوس که «اتفاق»، جدیدترین و دلسردکننده‌ترین دلیلی است که نشان می‌دهد ام نایت شیامالان قدرت جادویی‌ای که «حس ششم» را به وجود آورد و جایگاه خود را به عنوان استاد جوان دلهره به سبک هیچکاک از دست داده است. شیامالان تنها ۳۷ سال دارد، اما از بهترین فیلم‌های خود آنقدر فاصله گرفته که گویا فراموش کرده چگونه آنها را ساخته است.
در یکی از دبیرستان‌های فیلادلفیا، الیوت مور (مارک والبرگ) از کلاس فراخوانده می‌شود تا در خصوص وقایع نیویورک با او و دیگر معلمان صحبت شود. هیچ‌کس نمی‌داند این مساله یک حمله تروریستی است یا ناشی از تغییرات طبیعت، اما «نوعی سم شیمیایی هوایی» در تمام نیویورک پخش شده و مردم را وادار به خودکشی می‌کند. دانش‌آموزان به خانه فرستاده می‌شوند و الیوت تصمیم می‌گیرد همراه با همسرش آلما (زوی دشانل) و دوست معلم ریاضی‌اش (جان لگیزامو) از شهر خارج شوند و این فیلم روایتگر سفر آنان است.
شیامالان صحنه‌های زیبایی از مرگ‌های خودخواسته مردم به تصویر کشیده است. ویدئویی در «یو تیوب» مردی را نشان می‌دهد که میان شیرهای باغ وحش راه می‌رود و دستش را به عنوان غذا به آنها تعارف می‌کند. در چشم‌اندازی از خیابان پرینستین شاهد مردمی هستیم که خود را حلق‌آویز کرده‌اند. در صحنه‌ای دیگر مردی سوار بر جیپ خود را به درخت می‌کوبد.
گزارش می‌شود اتوبوسی در دریاچه غرق شده است و... اما شیامالان نتوانسته‌اند این تصاویر منفرد را با داستانی منطقی همراه سازد. فیلم تا پایان منطق درونی خود را نیز نادیده می‌گیرد. اگر این ماده کشنده از طریق باد گسترش می‌یابد، چرا مردم به جای سفر به شرق پنسیلوانیا، در خانه نمی‌نشینند و پنجره‌ها را نمی‌بندند تا سم از منطقه آنها خارج شود.
منتقدان زیادی، از جمله خود من، امیدهای زیادی به شیامالان بسته بود، چرا که با ساخته خود نویدبخش فیلمسازی توانا بود. او برای ما یک تعلیق‌ساز مادرزاد به سبک آثار قدیمی این سبک بود. از سوی دیگر در دوران اوج کمدی‌های سبک، جدیت آثار جوانی در دهه سوم زندگی‌اش (زمان ساخت «حس ششم» و «شکست‌ناپذیر») بسیار قابل توجه بود.
نگاهی به فروش فیلم‌های شیامالان، می‌تواند بهترین توصیف برای میزان موفقیت او طی دوره کاری‌اش باشد. در حقیقت فروش هر فیلم او کمتر از ساخته قبلی‌اش بوده است. شیامالان چنان از موفقیت «حس ششم» به وجد آمد که تصمیم گرفت در فیلم‌های بعدی اش استقلال کامل داشته باشد و اهمیتی نیز به نظرات بالادستی‌هایش ندهد.
اما این غمزه‌ها تنها تا هنگامی خریدار دارد که فیلم‌ها فروش خوبی داشته باشند و در نهایت زمانی رسید که هالیوود به فیلمساز شگفتی‌ساز خود نه گفت. «اتفاق» گرچه توسط «فاکس قرن بیستم» پخش می‌شود، اما حضور هشت نام به عنوان تهیه‌کننده و تهیه‌کننده اجرایی در عنوان‌بندی فیلم نشان می‌دهد که شیامالان خود سرمایه ساخت فیلم را فراهم کرده است.
او دیگر مرغ تخم طلای فیلمسازان مستقل نیست و باید مانند دیگر همقطارانش برای تهیه پول به این در و آن در بزند.
داستان زندگی شیامالان خود روایتی بسیار تراژیک است، که شاید اگر دستمایه ساخت فیلمی از خود او قرار گیرد، تبدیل به یک اثر شگفت‌انگیز دیگر شود.

منبع : روزنامه تهران امروز