نظریه مقابله با نقض احتمالی قرارداد

احترام به قراردادها و رعایت لزوم آنها در همه نظام‌های حقوقی، اگر چه یک اصل اساسی محسوب می‌شود، لیکن این مقوله در نظام‌های مختلف، معانی متفاوتی به‌خود گرفته است. در نظام حقوقی رومی ژرمنی به‌طور سنتی لزوم قرارداد را با اجرای عین تعهد مرادف می‌دانند، حال آنکه در نظام حقوقی کامن لو و بالاخص در عرصه تجارت بین‌الملل به خاطر دشواری‌های اجرای عین تعهد، مفهوم وفای به عهد از اجرای عین تعهد فاصله گرفته و به مفهوم تحقق انتظارات قراردادی طرفین، نزدیک شده است.
بنابراین، اگر سود متعارف و قابل پیش‌بینی هر یک از متعاملین تأمین شود، به گونه‌ای به تعهدات قراردادی عمل شده و لزوم قرارداد مراعات گردیده است. فرض کنید، یک تاجر ایرانی ۱۰۰۰ تن شکر از یک تاجر کوبائی به قیمت هر کیلو ۱۰۰۰ ریال خریداری نموده است. تا ۶ ماه دیگر تحویل بگیرد. در این اثنا شکر در بازارهای خارجی گران می‌شود و یک خریدار آمریکائی حاضر می‌شود هر کیلو شکر را به قیمتی معادل ۱۰۰۰۰ ریال از تاجر کوبائی خریداری کند. در چنین شرایطی تاجر اخیر اعلام خواهد کرد که امکان ایفای تعهد در برابر تاجر ایرانی را ندارد و خسارات حاصل از نقض عهد را خواهد پرداخت.

حسین همت‌کار ـ فارغ‌التحصیل دوره دکتری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران

منبع : حوزه معاونت تحقیقات و فناوری