پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا

الفبای فیزیک - انرژی


الفبای فیزیک - انرژی
●ذخیره انرژی به شكلهای مختلف
انری ذخیره شده در اجسام را انرژی شیمیایی می نامند. انرژی ذخیره شده در اجسامی كه درارتفاع بالایی قرار دارند ، انرژی گرانشی نامیده می شود. انرژی ذخیره شده در اجسام كشسان را انرژی كشسانی می نامند.
۱ـ انرژی پتانسیل
انرژی شیمیایی ، گرانشی وكشسانی می توانند توسط اجسام ذخیره شوند، این انرژیها كه قابلیت انجام كار را دارند، انرژی پتانسیل نامیده می شوند.
۲ـ انرژی جنبشی
انرژی یك جسم متحرك را انرژی جنبشی می نامند. انرژیهای ذخیره شده می توانند موجب حركت اجسام شوند.
●انواع دیگر انرژی
گرما، نور وصوت از انواع دیگر انرژی هستند كه از جایی به جای دیگر منتقل می شوند. گرما انرژی را از اجسام گرم به اجسام سرد منتقل می كند. نور انرژی را از لا مپها یا خورشید به نقاط دورتر منتقل می كند. صوت انرژی را از ارتعاشات یك جسم صدادار به نقاط دورتر منتقل می كند. انرژی الكتریكی نوع دیگری از انرژی است كه می تواند به راحتی منتقل شود.
●تبدیلات بیشتر انرژی
انرژی می تواند به راحتی به نوع دیگر تبدیل می شود. انرژی ذخیره شده می تواند آزاد شده و به انرژیهایی تبدیل شود كه برای ما كار مفید انجام دهند. در تبدیل انرژیها همیشه مقداری انرژی به صورت انرژی گرمایی به هدر می رود. منشأ انرژی كجاست ؟
۱ - منبع انرژی روزانه …
بخش اعظم انرژی روزانهٔ مورد مصرف ما توسط نور خورشید تأمین می شود. ‌این انرژی باید به انواع دیگری از انرژی تبدیل شود تا بتوان از آن استفاده كرد.
فوتوسنتز ــ گیاهان سبز انرژی نور خورشید را جذب كرده و آن را به انرژی شیمیایی تبدیل می كنند.
فوتوسل ــ فوتوسل وسیله ای است كه انرژی نوری را به انرژی الكتریكی تبدیل می كند.
۲ - منابع انرژی فسیلی ...
نفت، زغال سنگ و گازهای طبیعی قسمت عمده ای از انرژی مورد نیاز ما را به صورت انرژی شیمیایی ذخیره شده تأمین می كنند.
۳ - چند منبع انرژی دیگر ...
مواد رادیو اكتیو (پرتوزا) ، به خصوص اورانیوم، منابعی از انرژی هستند كه می توانند به گرما و الكتریسیته تبدیل شوند.
هستهٔ مذاب زمین مقدار زیادی انرژی گرمایی دارد و گاهی گرمای ن به سطح زمین نیز می رسد.
۴ - انرژی حاصل از خورشید و ماه ...
از جزر و مد دریاها كه توسط حركت خورشید و ماه ایجاد می شوند، می توان برای چرخاندن توربینها و تولید الكتریسیته استفاده كرد.
●پایستگی انرژی (بقای انرژی )
ماشـین كـوكی كوچـكی را در نـظر بـگیرید كه فنـرش را كوك مـی كنیم و شتاب می گیـرد. انرژی كشسانی فنـر به انرژی جنـبشی و گرمـایی (كه كمی ماشین را گرم می كند )تبدیل می شود. مجموع انرژی جنبشی و گرمایی ایجاد شده با مقدار انرژی كشسانی فنر (كه آزاد می شود ) برابر است.
یكای اندازه گیری انواع انرژی ژول (J) است. اگر فنر ۲۰ ژول انرژی كشسانی را از دست بدهد، این ۲۰ ژول انرژی باید بهصورت گرمایی و جنبشی ظاهر شود. بنابراین انرژی از بین نمی رود بلكه از نوعی به نوع دیگر تبدیل می شود. این اصل را كه انرژی از بین نمی رود وتولید نیز نمی شود، بلكه از نوعی به نوع دیگر تبدیل می شود، « اصل بقای انرژی یا پایستگی انرژی » می نامند.
●انتقال انرژی
كار . وقتی جسمی جا به جا می شود. در این حالت ، می گوییم كه كار انجام داده ایم. درحین انجام كار، انرژی منتقل می شود.
مقدار كار انجام شده را با را بطهٔ زیر می توان بدست آورد :
تغییر مسافت درجهت اعمال نیرو × نیرو = كار انجام شده
غلبه بر نیری گرانش . برای انكه جسمی را از روی زمین برداریم باید كار انجام بدهیم. یعنی برای غلبه بر كشش گرانشی باید نیرویی مصرف كنیم و جسم را بالا ببریم.
●توان
یك شخص یا یك موتور قوی می تواند كار را سریعتر انجام بدهد. توان ( یا قدرت ) به عنوان كار انجام شده در ثانیه تعریف می شود و مقدار آن را می توان از معادلهٔ زیرحساب كرد :
P =W/t یا زمان لازم برای انجام كار / كار انجام شده =توان
مثال : اگر شخصی برای بلند كردن یك وزنه ، ۸۰۰ژول كار را در مدت ۱۰ ثانیه انجام دهد، می گوییم كه توان بازوهای او برابر است با : وات ۸۰ = ثانیه / ژول ۸۰ =۱۰ /۸۰۰ . ۰وات به جای ثانیه / ژول به كار می رود ).
●انرژی نوری
نور حامل انرژی است .اجسامی كه از خود نور گسیل میكنند را اجسام نورانی ( منیر) می نامند. اما اغلب اجسام نورانی نیستند و نمی توانند از خود نور گسیل كنند. این نوع اجسام را غیر نورانی ( مستنیر ) می نامند. ما اجسام غیر نورانی را به دلیل بازتابانیدن نور می توانیم ببینیم.
نوری كه اجسام نورانـی گسیل مـی كنند، با سرعت خیلی زیـادی ( Km/s ۳۰۰۰۰۰ ) از آنـها دور می شـود و انـرژی را مـانند موج الكترومغـناطیسی با خود مـنتقل می كند. برخی از مواد می توانند انرژی نوری را به انواع دیگر تبدیل كنند. در فیلمهای عكاسی برای ثبت تصویر از انرژی نوری استفاده می شود.
ذره بین . یك عدسی می تواند تصویرهای متفاوتی را تشكیل بدهد. اگر یك عدسی را نزدیك چشم خود بگیرید و آن را روی شست خود كانونی كنید ( تنظیم كنید )، تصویر شست خود را به صورت مستقیم و بزرگتر خواهید دید. این نوع تصویر را نمی توان بر روی یك پرده نمایش داد وآن را تصویر مجازی می نامند.
تصاویر در آینه. اگر در مقـابل یـك آینه بـایستید وچـشم چپ خـود را ببندید، خواهیـد دید كه تصـویر شما چشم راسـت خود را می بندد. بنـابراین، چـهرهای كه شمـا از خودتـان در آینه می بینید با چـهره ای كه دیـگران از شما مـی بینند ، تفاوت دارد .زیـرا سمـت راست شما در آیـنه، می شود، می گویند تصویر در آینه دارای وارونی جانبی است.
منبع :www.schoolnet.ir
منبع : شبکه فیزیکی هوپا