پشت فرمان، در امان

یكی از جالب‌ترین رخدادهای جشنواره فیلم فجر امسال، اعطای دیپلم افتخار به یك راننده بود. البته این راننده خلاق كه راننده یك تریلر بود، فیلم‌سازی چیره دست نیز بود.
موضوع فیلم‌های این فیلم‌ساز طبیعت و موجودات آن بود و الهام این سوژه‌ها برای فیلم‌هایش را از محیط كار خود یعنی طبیعتی كه تا افق در كنار جاده‌های ایران گسترده شده است، گرفته بود. بنابراین برخلاف تصور همگان كه رانندگی آن هم راننده یك تریلر بودن كار سخت و خطرناك و كسل كننده‌ای است، می‌توان با نگاهی دیگر به این حرفه، در كنار آرامش، سلامت و ایمنی به فیلم‌سازی هم پرداخت.
اگر شغل شما رانندگی است، باید ساعات طولانی از روز را پشت فرمان اتومبیل سواری، مینی‌بوس، كامیون، تریلر یا حتی ماشین‌آلات سنگین مثل جرثقیل و یا بیل مكانیكی سپری كنید بنابراین خیال‌تان آسوده باشد كه در لحظاتی كه شما مشغول این فعالیت و ساعت‌ها نشستن در یك مكان و شش دانگ حواس را به اطراف دادن هستید،‌ همكاران شما هم در سراسر دنیا وضعیتی مشابه شما دارند، پس تنها نیستید. استرس و فشار كار رانندگی بسیار زیاد است. تنش‌هایی كه در شغل شما وجود دارد می‌تواند موجب عصبی شدن شما شود. از سوی دیگر، متخصصان ارتوپدی اعتقاد دارند كه وضعیت قرارگیری بدن رانندگان در یك حالت ثابت می‌تواند برایشان مشكلاتی عضلانی و اسكلتی را به بار آورد. ساعت‌ها چشم دوختن به جاده نیز، سلامت چشمان شما را نشانه می‌رود و یكی دیگر از ابزار اصلی و حیاتی كار شماست كه برای ادامه فعالیت حرفه‌ای خود به آن نیاز مبرم دارید. حوادث رانندگی و تصادفات هم كه به جای خود یكی از خطرهای شغلی حرفه شما به شمار می‌روند.
● رانندگی و سلامت جسم
شما تصمیم دارید چند سال كار كنید؟ قصد دارید تا چند سالگی به حرفه رانندگی ادامه دهید؟ در حین رانندگی شما در وضعیتی قرار دارید كه نیروهایی به صورت پیاپی بر مفاصل بدن شما، ستون فقرات، ران و مچ شما وارد می‌شود. از سوی دیگر مجبورید ساعت‌های طولانی روی یك صندلی بدون حركت بنشینید. دكتر سیدتقی نوربخش، جراح و متخصص ارتوپدی در این باره می‌گوید: <صندلی راننده باید در وضعیتی باشد كه حالت قرار گرفتن كمر حفظ شود، از نیروهای ممتدی كه حین رانندگی روی كمر وارد می‌شود، جلوگیری شود و این نیروها را به گونه‌ای پخش شود تا آسیب جدی به كمر راننده وارد نشود.> این متخصص درباره وضعیت استاندارد صندلی رانندگان در حین رانندگی‌های طولانی مدت می‌گوید: <پشتی صندلی باید به شكلی باشد كه هنگام نشستن روی آن، زانوی راننده یك زاویه ۹۰ - ۱۰۰ درجه را تشكیل دهد، یعنی ارتفاع محل نشستن باید به گونه‌ای باشد كه مفصل زانو در امتداد ران و كمر قرار گیرد.> وسایلی مانند كلاژ، گاز و ترمز باید به گونه‌ای تنظیم شود كه نیروهای سنگینی بر مفصل مچ پا وارد نشود. گردن یكی دیگر از اعضای بدن شما است كه ساعات طولانی كه پشت فرمانید و مستقیم به جلو نگاه می‌كنید در وضعیت ثابتی قرار می‌گیرد. بهترین راه برای جلوگیری از گرفتگی گردن و عوارض ستون فقرات آن است كه در فواصل زمانی مناسب، سر و گردن خود را نرمش و حركت دهید و به چپ و راست و بالا و پایین بگردانید.
● رانندگی و اعصاب
كنترل ماشین به این بزرگی با این همه چرخ و طول در این خیابان‌های شلوغ و جاده‌هایی كه اتومبیل‌های كوچك تند و تند ویراژ می‌دهند، خیلی دشوار است تا به یكی از آنها برخورد نكنید. جالب‌تر از همه اینكه همه از راننده وسایل سنگین توقع دارند كه مراعات رفت و آمد وسایل سبك‌تر را بكنند. رانندگی در این شرایط كه شما لازم است در زمان كوتاهی بار خود را تحویل دهید و در عین حال مراقب باشید كه تصادفی و خسارتی پیش نیاید، تنش و فشار روانی وارد بر شما را افزایش خواهد داد. این استرس‌ها و فشارها می‌توانند كارایی و توانایی سیستم ایمنی شما را در طولانی مدت كاهش دهد. دكتر حسین ابراهیمی مقدم، روان‌شناس و استاد دانشگاه می‌گوید: <تنش‌هایی كه در شغل رانندگی وجود دارد، موجب عصبی شدن فرد می‌شود.> این متخصص می‌گوید: <در حالت‌های شدید سردرگمی و دشواری در تمركز، راننده خشك و بی‌دقت می‌شود و تحریك‌پذیری بیش از حد باعث می‌شود رابطه وی با دیگران برهم بخورد. محرك‌های استرس‌آور از نظر روانی آسیب بیشتری را به فرد وارد می‌كنند كه نمی‌توانیم هیچ‌گونه مهاری بر آنها داشته باشیم.> حمایت‌های اجتماعی مانند حمایت‌های اتحادیه رانندگان می‌تواند به آرامش روانی رانندگان كمك كند و باعث شود راحت‌تر با مشكلات شغلی خود كنار بیایند. بهتر است پس از دو ساعت رانندگی توقف كنید و ۲۰ تا ۳۰ دقیقه استراحت كنید تا پس از آن با آرامش بیشتر، استرس كمتر و تمركز افزون‌تری به رانندگی خود ادامه دهید. ساعات پس از صرف نهار ساعات مناسبی برای رانندگی نیست چون خواب‌آلودگی و خستگی، تمركز و دقت شما را كاهش می‌دهد.
● مخاطرات تلفن همراه
بسیاری از حوادث و تصادفات رانندگی هنگامی رخ می‌دهند كه راننده حین رانندگی از تلفن همراه خود استفاده كند و یا به نوعی حواسش با آن پرت شود. برای اینكه حوادث رانندگی در اثر استفاده از تلفن همراه‌تان كاهش یابد می‌توانید از راهكارهای زیر استفاده كنید. به هر حال شما یك راننده هستید و زمان زیادی از وقت خود را در خارج از منزل سپری می‌كنید و لازم است در طول سفر و یا كار با خانواده و یا همكاران‌تان تماس بگیرید:
۱) شكل كلی تلفن همراه‌تان، محل دكمه‌ها و روش شماره‌گیری سریع را به خاطر بسپارید. با این روش شما بدون اینكه لازم باشد حواس‌تان را به آن متوجه كنید، می‌توانید شماره‌گیری نمایید و صحبت كنید.
۲) در صورت امكان از هندزفری استفاده كنید چون در این صورت دو دست‌تان آزاد است و به ویژه اگر راننده كامیون و یا اتوبوس هستید، راحت‌تر می‌توانید فرمان را در كنترل خودتان داشته باشید.
۳) تلفن همراه‌تان را در محلی قرار دهید كه دسترسی به آن آسان باشد. در این صورت لازم نیست برای پیدا كردن آن اطرافتان را حین رانندگی وارسی كنید و موجب خطر تصادف شوید. داخل داشبورد، داخل كیف و... محل مناسبی برای قرار دادن تلفن همراه نیست.
۴) شماره تلفن‌های ضروری مانند پلیس راه، اورژانس ... را در تلفن همراهتان ذخیره كنید. در این صورت اگر حادثه‌ای برای شما و یا یكی از رانندگان رخ دهد، می‌توانید به راحتی كمك بطلبید.
● نیمه چپ بدن در خطر است
نتایج مطالعه جدیدی نشان می‌دهد كه احتمال ابتلا به سرطان پوست در رانندگانی كه دست چپ خود را از اتومبیل بیرون می‌گذارند، بیشتر است. بیشتر رانندگان عادت دارند حین رانندگی بازو و آرنج خود را روی لبه پنجره بگذارند و چون حرفه رانندگی به گونه‌ای است كه لازم است ساعت‌ها در طول روز و در زیر نور خورشید به رانندگی ادامه دهند، این نیمه از بدن، ساعات طولانی‌تری در مقابل اشعه‌های مضر نور خورشید قرار می‌گیرد. به ویژه در فصل تابستان كه لباس‌ها این بخش از دست‌ها را نمی‌پوشانند، نیمه چپ صورت و گردن نیز از تیررس خورشید در امان نیستند. محققان می‌گویند رانندگان برای پیشگیری از این خطر می‌توانند شیشه‌های اتومبیل خود را از انواعی انتخاب كنند كه جلوی اشعه‌های مضر نور خورشید را بگیرد و یا از سایبان و پوشش‌های مناسب استفاده كنند.‌

منبع : روزنامه سلامت