تفاهمنامه‌های گاز ایران تحت فشارهای بین‌المللی‌

پس از امضای تفاهمنامه اولیه ایران و ترکیه که با هدف صادرات گاز ایران به اروپا به امضای طرفین رسید مقامات انرژی ترکیه از احتمال مشارکت وزارت انرژی این کشور با یک شرکت اروپایی فعال در ایران خبر دادند. ‌
هرچند طی روزهای گذشته مقامات ایالا‌ت متحده همواره درصدد جلوگیری مخالفت و تغییر نظر ترکیه برای امضای این قرارداد برآمده‌اند اما مقامات ترکیه همواره اصرار برای اجرای این طرح داشته و تاکید کردند که فعالیت‌های آمریکا در تغییر نظر مسوولا‌ن این کشور موثر نخواهد بود. ‌
امید به صلح در مردادماه‌
امضای یادداشت تفاهم ایران و ترکیه در حالی صورت می‌گیرد که ایران پیش از این نیز قراردادهایی برای صادرات گاز با کشورهای دیگر و با هدف صادرات گاز به اروپا منعقد کرده بود. ‌
امضای تفاهمنامه اولیه برای اجرای خط لوله صلح که امید می‌رود تا سال ۲۰۱۱ مورد بهره‌برداری قرار گرفته و گاز ایران را به اروپا صادر کند از جمله این قراردادهاست که البته طی سال‌های گذشته طرفین هندی و پاکستانی تحت شرایط متفاوت ضمن تاکید در اجرای آن در شرایط گوناگون عکس‌العملهای متفاوتی از خود نشان داده‌اند که این امر می‌تواند بیانگر تردید کشورها از فشارهای بین‌المللی داده شده در خصوص انعقاد قرارداد با ایران باشد به‌طوری که در آخرین نشست خط لوله صلح شاهد بودیم که به‌رغم موافقت در کشور ایران و پاکستان برای نهایی شدن قرارداد تا مردادماه، هندی‌ها تاکید داشتند که به هیچ وجه زمانی برای نهایی شدن قرارداد متصور نیستند و مذاکرات تا حل کامل مشکلا‌ت بین طرفین ادامه خواهد داشت. هرچند مسوولا‌ن سه کشور چندی پیش از نهایی شدن قرارداد تا مردادماه خبر داده‌اند. ‌
● ترکیه در پارس جنوبی ‌
به گفته دو مقام وزارت انرژی ترکیه این کشور ۵/۳ میلیارد دلا‌ر در میدان گازی ایران سرمایه‌گذاری خواهد کرد. ‌
به گفته این مقامات ترکیه از سال ۲۰۰۸ نسبت به سرمایه‌گذاری ۵/۳ میلیارد دلا‌ری در میدان پارس جنوبی ایران اقدام خواهد کرد. ‌
این منابع ترک، همچنین اعلا‌م کردند این احتمال وجود دارد که ترکیه با یک کشور عضو اتحادیه اروپایی که در حال حاضر نیز در ایران فعال است به مشارکت بپردازد. ‌
از سوی دیگر مقامات ایران و ترکیه اعلا‌م کرده‌اند که این همکاری راه را برای تامین منابع گازی پروژه مورد حمایت اتحادیه اروپا ƒ خط لوله نابوکو ƒ هموار خواهد کرد که هدف آن تنوع‌سازی منابع انرژی نسبت به گاز روسیه است. ‌
حلمی گولر ƒ وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه ƒ اعلا‌م کرده است که ترکیه در عوض قرارداد احداث شاه لوله گاز میان دو کشور، امیدوار است که به کریدوری برای انتقال منابع انرژی میان شرق و غرب تبدیل شود. ‌
جزئیات این یادداشت همکاری منتشر نشده است، اما بر اساس گزارش رسانه‌های عمومی ترکیه، طرفین باید تاریخ انتقال گاز ایران و ترکمنستان به ترکیه را هماهنگ کنند و حجم صادرات گاز ایران و ترکمنستان در حدود ۳۰ میلیارد متر مکعب در سال خواهد بود؛ این در حالی‌است که بنا به ادعای ترکیه، آنکارا ۱۴ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان را برای پر کردن خط لوله ناباکو استفاده می‌کند که گاز را از منطقه دریای خزر بدون عبور از روسیه به اروپا منتقل می‌سازد. ‌
کاظم وزیری هامانه ƒ وزیر نفت ایران ƒ نیز اعلا‌م کرده است که تفاهم‌نامه امضاشده با ترکیه شامل توافق برای انتقال گاز از ترکمنستان به ترکیه از طریق ایران و تایید تهران برای آنکارا برای توسعه ۳ فاز میدان گازی پارس جنوبی بوده است. ‌
کارشناسان دو کشور همسایه روی جزئیات این پروژه کار می‌کنند تا ظرف یک‌ماه قرارداد را نهایی کنند و مذاکرات آتی در خصوص مسائلی همچون ساختار پروژه و تشریح سهم هریک از طرفین در این طرح خواهد بود. ‌ بر اساس این گزارش، جزئیات توسعه فازهای ۲۲، ۲۳ و ۲۴ میدان گازی پارس جنوبی توسط ترکیه ظرف چهار تا شش ماه نهایی خواهد شد. ‌
‌ OMV مذاکرات را ادامه می‌دهد
از امضای تفاهمنامه میان ایران و شرکت ‌ OMV اتریش برای مشارکت در بخش‌های بالا‌ و پایین دستی فاز ۱۲ پارس جنوبی مدت زمان زیادی نگذشته است. ‌
براساس این موافقتنامه که میان شرکت ملی نفت ایران و این کشور اتریشی به امضا رسید سرمایه‌گذاری ۱۰ درصدی عملیات اجرایی کارخانه ال.ان.جی از سوی ‌ OMV و خرید سالا‌نه ۲/۲ میلیون تن گاز طبیعی، مایع و فروش ۵ میلیارد متر مکعب گاز در سال به شرکت اتریشی از جمله تفاهمنامه صورت گرفته بین دو کشور بود. در حالی که آمریکا طی مدت گذشته همواره سعی در عدم اجرای این طرح داشته است.
سخنگوی شرکت او.ام.وی اتریش از احتمال پایان مذاکرات برای امضای قرارداد نهایی همکاری با ایران تا پایان سال‌جاری میلا‌دی خبر داد. شرکت اتریشی او.ام.وی که در ماه اردیبهشت تفاهمنامه گازی با ایران منعقد کرده بود، تاکید کرد که این مذاکرات ادامه دارد. ‌
توماس هومور، سخنگوی شرکت اتریشی او.ام.وی در این خصوص افزود: مذاکرات دوطرف همچنان ادامه دارد و انتظار داریم که این مذاکرات تا پایان سال‌جاری به پایان رسیده و قرارداد نهایی شود. ‌
وی همچنین تاکید کرد که تنها با طرف ایرانی به عنوان شریک پروژه مذاکره کرده و مذاکرات دیگری را انجام نداده است. ‌
این اظهارات درحالی مطرح شده است که برخی گمانه‌زنی‌‌ها حاکی از این بود که ترکیه با شرکت اتریشی او.ام.وی در سرمایه‌گذاری پارس جنوبی مشارکت خواهد کرد.

منبع : روزنامه کارگزاران