سفر به ارمنستان/گامی دیگر در جهت تاثیر گذاری بر منطقه

بی شک آنچه که مورد توافق و اذعان تمامی موافقان و مخالفان منصف دولت نهم است، دیپلماسی فعال و پویا و در عین حال "اثرگذار" در سطح منطقه و جهان است. از سویی دیگر گسترش روابط با کشورهای آسیای میانه و قفقاز نیز نکته ای است که به اذعان اکثر کارشناسان حوزه ی مربوطه، متاسفانه سالهای سال در تاریخ سیاست خارجی کشورمان مغفول مانده و هیچ گاه نسبت به ظرفیت های موجود و آن طور که باید، نتوانسته ایم بهره مندی لازم را از همسایگان شمالی خود ببریم. اما طی دو سال اخیر افزایش تحرکات منطقه ای از سوی جمهوری اسلامی ایران بسیار درخور توجه بوده که سفرهای متعدد و متوالی سران کشورمان به کشورهای همسایه در آسیای میانه و قفقاز، عضویت به عنوان یکی از کشورهای ناظر در اجلاس شانگهای، ابتکار و پیش دستی برای میزبانی دومین نشست سران کشورهای حاشیه ی خزر در تهران و ... تنها نمونه هایی از نشاط و فعالیت روند دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران طی دو سال اخیر در سطح کشورهای شمالی همسایه و منطقه است.
هم چنین گسترش روابط اقتصادی-سیاسی با کشورهای مذکور نیز از نکاتی است که باید به دستاوردهای دیپلماسی دولت نهم طی دو سال اخیر افزود..
سفر رییس جمهور به ارمنستان تنها با گذشت کمتر از یک هفته از میزبانی چهار تن از سران دیگر کشورهای منطقه در تهران، نا خود آگاه نقش تهران در روابط بین منطقه ای را عینی تر و آشکارا می سازد. سفر احمدی نژاد به ایروان در حالی انجام می گیرد که موانع سیاسی بین روابط دو کشور ایران و ارمنستان نسبت به بسیاری از دیگر کشورهای منطقه (از جمله آذرباییجان) در حد بسیار اندک و نا چیزی قرار دارد و دقت به این امر باید منجر به افزایش سطح روابط دو جانبه به خصوص در زمینه ی سیاسی-اجتماعی گردد. از سویی دیگر ارمنستان به دلیل شرایط ژئوپلیتیکی و جغرافیایی ذاتی خود که محصور در خشکی است، ناگزیر از افزایش سطح روابط با دیگر همسایگان خود، به خصوص جمهوری اسلامی ایران است. ناگفته نماند در حال حاضر میزان صادرات و واردات ایران و ارمنستان در سال در حدود ۲۰۰ ملیون دلار است که بیش از سه چهارم حجم این مبادلات مربوط به صادرات ایران به ارمنستان بوده و البته این در حالیست که با توجه به شرایط حال حاضر این مناسبات و اعداد و ارقام دارای پتانسیل بسیاری بیشتری برای افزایش و رشد می باشد. هم چنین صدور گاز به ارمنستان و ساخت پالایشگاه های مختلف با همکاری بین دو کشور و روسیه نیز از دیگر دستاوردهایی است که طی سفرهای اخیر از آنها باید به عنوان نقاط عطفی در زمینه ی همکاری و پیشرفت اقتصادی بین دو ایران و ارمنستان یاد نمود.
اما جدای از توضیح مختصری که در زمینه ی چگونگی و گسترش روابط اقتصادی بین دو کشور رفت، آنچه که به نظر می رسد تا کنون مورد توجه کمتری قرار گرفته و جا دارد تا بسیار بیشتر از حال حاضر تقویت گردد، گسترش روابط سیاسی و هم چنین نفوذ و تاثیر گذاری تهران بر ایروان است. بی شک فشار آمریکا و غرب بر بسیاری از کشورهای منطقه و از طرفی دیگر نیز تشدید و تصمیم گیری برای تحریم های تازه تر و گستره تر علیه ایران، بالاجبار ما را به سوی گسترش همکاری ها با کشورهای اوراسیا بیش از گذشته سوق خواهد داد و این در حالیست که اگر هم اکنون ما بتوانیم نهایت بهره مندی ها را از چنین روابطی با همسایگان شمالی خود کسب کنیم، در آینده ای نه چندان دور خود شاهد عواید تحرکات و تلاش های امروزمان در قالب گسترش همکاری ها با کشورهای آسیای میانه و قفقاز خواهیم بود.
اما آنچه که در پایان جا دارد تا مجددا از سوی نگارنده مورد تاکید قرار گیرد، اشاره به پتانسیل ظرفیت های موجود مابین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آسیای میانه و فققاز است، موضوعی که بدون اغراق باید گفت نا کنون یکی از ضعف های اساسی سیاست خارجی ما به شمار می آمده، هرجند که هم اکنون این روند به صورت بی سابقه ای مورد باز بینی قرار گرفته و به نوعی روابط با کشورهای فوق در حال نزدیک شدن به حد مطلوب است اما نباید از نظر دور داشت که قناعت به این سطح از همکاری ها اشتباهی بزرگ بوده و آنچه که باید فقط به آن اندیشید ادامه ی روند فوق و افزایش همکاری و ارتباطات با دیگر کشورهای اوراسیاست.

امیر حسین ثابتی منفرد