مسئولیتهای خانواده

در حال حاضر در کشور ما کمتر خانواده ای وجود دارد که بتواند مسئولیتش را در این زمینه به خوبی و با موفقیت به انجام برساند؛ چرا که با شکافی که میان نسل قبلی و نسل حاضر از لحاظ فرهنگی ایجاد شده، با چند نوع خانواده مواجه هستیم.
نوع اوّل) خانواده‌هائی هستند که اصلاً به کودکانشان نمی‌توانند در زمینه انتخاب همسر آموزش‌های لازم را بدهند. از عوامل این مسأله می‌توان به فقر فرهنگی، اجتماعی خانواده ‌های مذکور اشاره کرد که باعث می‌شود افرادی ناآگاه و ناموفق تحویل جامعه گردد.
نوع دوم ) خانواده ای هستند که بر این مسأله آگاهند که باید فرزندانشان را نسبت به آینده و مسأله انتخاب همسر آموزش داده و آماده نمایند ولی قسمت اعظم این گروه، روش انتخاب همسر و زندگی خودشان را به فرزندانشان آموزش می‌دهند که این گروه نیز با توجه به شکاف فرهنگی ایجاد شده در جامعه کنونی، تنها توانسته‌اند آموزش‌هایِ تاریخ گذشته‌ی خود را به فرزندانشان انتقال دهند. هرچند که این نوع تربیت شاید در زمان خودش توأم با موفقیت بوده است، ولیکن اکثر افرادی که در این نوع خانوده‌‌ها بزرگ می‌شوند دارای آگاهی‌ها و ملاک‌های درستی نسبت به امر انتخاب همسر و تشکیل زندگی مشترک نمی‌باشند.
نوع سوم خانواده‌‌های هستند که متأسفانه تعدادشان در جامعه ما خیلی پائین است و این نوع، خانواده‌‌های هستند که به طور آگاهانه و با استفاده از دانش فرهنگی و اجتماعی به‌روز، می‌توانند فرزندانشان را با آمادگی‌‌های لازم نسبت به آینده و مسأله انتخاب همسر، تحویل جامعه دهند. با این توصیف، اهمیت نقش آموزش‌های خانواده روی فرزندان بر همه آشکار می‌شود و طبق این طبقه‌بندی می‌توان نتیجه گرفت که یکی از مهمترین عواملِ تأثیرگذار بر ازدواج‌هایِ ناموفق، به نوع خانواده‌ها و روش آموزشی آن‌ها برمی‌گردد.
● مدرسه
مدرسه نیز در دور‌ه‌های خاصی از زندگی هر فرد، نقش اوّل را در زمینه آموزش بازی می‌کند(حتی بیشتر از خانواده). کودک با ورود خود به محیط مدرسه، قدم در اجتماعی‌شدن بیشتر برمی‌دارد. نقش مدرسه نیز در جهت ارائه آموزش‌های لازم به افراد بر هیچکس پوشیده نیست. مدرسه می‌تواند با آموزش مهارت‌هایِ اجتماعی، آموزش نقش‌پذیری و... کمک قابل‌توجهی به افراد ارائه نماید، ولی متأسفانه در جامعه کنونی و باتوجه به روش آموزشی حاکم بر مدارس و آمار روزافزونِ طلاق در میانِ زوجین، به‌طور کامل آشکار است که مدارس نمی‌توانند از عهده این مسئولیت خود برآیند. همه یقین داریم که در مدارس به آموزش مهارت‌های اجتماعی کمتر توجه می‌شود و این خلاء، مشکلات زیادی می‌تواند برای افراد در آینده به وجود آورد.
● رسانه‌‌های گروهی
نقش آموزشیِ رسانه‌‌هایِ گروهی، خصوصاً مهمترینِ آن‌ها، تلویزیون، بر هیچکس پوشیده نیست. در جامعه کنونی شاید به جرأت می‌توانیم بگوئیم که قوی‌ترین عامل فرهنگ‌ساز همین تلویزیون می‌باشد که کودکان از همان سنین اوّلیه با آن همراه می‌شوند و بیشتر اوقات زندگی‌شان را صرف آن می‌کنند. برنامه‌‌های تلویزیونی، به خصوص فیلم‌هایی که پخش می‌شوند اگر با منطق و اصول صحیح تولید شوند به شک می‌توانند راه‌کار خیلی قدرتمندی برای فرهنگ‌سازی باشند.
تحقیقات زیادی نشان می‌دهند که تلویزیون می‌تواند حتی خلاء‌‌های ایجاد شده توسط خانواده و مدرسه را نیز پُرکند. با این توضیح که برنامه‌‌های تلویزیونی می‌توانند فرهنگِ صحیح ِتشکیلِ خانواده و رواج ملاک‌های ِصحیح ِازدواج را برعهده داشته باشند و راه‌های رسیدن به ازدواج‌های موفق را به جوانان انتقال دهند. هرچند که در سال‌های اخیر در برخی از برنامه‌‌های تلویزیون و سینما افراط و تفریط‌‌‌هایی مشاهده شده است ولی بعضی برنامه‌‌های موفقی نیز در این زمینه دیده شده است. در کل، توجه برنامه‌سازان تلویزیون و سینما به مسأله فرهنگ‌سازی صحیح، در تغییر نگرش جوانان می‌تواند خیلی موثر واقع شود. از دیگر رسانه‌‌های گروهی می‌توان روزنامه‌ها، نشریات، کتاب‌ها، اینترنت و... را نام برد که دارای تأثیر زیادی در ایجاد نگرش مثبت و ارائه راه‌کار‌های صحیح در این زمینه می‌باشند. در پایان این بخش، لازم به یادآوری است که عوامل تربیتی و آموزشی در زندگی هر فرد نقش اساسی را بازی می‌کنند و این عوامل هستند که فرد را آماده می‌کنند تا فرد وارد مرحله مهم دیگری در زندگی (تشکیل زندگی مشترک) شود. در این خصوص تلاش خانواده‌ها و مخصوصاً دولت در هر جامعه مدنظر می‌باشد که در این ‌صورت می‌توانند نسلی پویا، موفق و خوشبختی را به‌ بار بیاورند.

منبع : موسسه خانواده مطهر