صنایع دستی بهترین راه اشتغال زایی

‌ اشتغال زایی یكی از مشكلات فراروی هر جامعه است و از آنجا كه بی كاری معضلات عظیم اقتصادی و اجتماعی به همراه دارد، لذا توجه به رفع این مشكل در راس برنامه های اقتصادی دولت‌ها قراردارد. آنچه در این راستا مهم است اولویت بخشیدن برنامه های حمایتی دولت ها برای جهت دهی به آن دسته از فعالیت های اقتصادی و اجتماعی است كه نیل به این هدف را در كوتاه‌ترین زمان و كمترین هزینه میسر سازد.
كارشناسان معتقدند برای اینكه در كشور ما اهداف اشتغال آفرینی در برنامه چهارم تا حد ممكن محقق شود و نرخ بیكاری به ۴/‌۸درصد كاهش یابد باید از ظرفیت های بالقوه تمامی بخش‌ها اعم از كشاورزی،صنعت، حمل و نقل،انرژی، تجارت خارجی ،گردشگری و نیز صنایع دستی برای كار آفرینی و اشتغال بهره گرفت.
طبق پیش بینی برنامه پنج ساله سوم می‌بایست به طور میانگین در هر سال ۷۶۰هزار شغل و در مجموع ۳میلیون و ۸۰۰هزار فرصت شغلی جدید ایجاد شود. در بررسی عملكرد دولت و دستگاههای اجرایی و طبق آمارهای منتشرشده از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی، میانگین اشتغال ایجادشده درچهارسال اول برنامه پنجساله سوم ۵۷۰هزار شغل بود كه درهر سال ۲۰۰هزار شغل كمتر از پیش بینی های برنامه اشتغال است.
این در حالی است كه برخی كارشناسان معتقدند اگر هر سال نسبت به سال گذشته یك میلیون و یكصدهزار شغل بیشتر ایجاد نكنیم نرخ بیكاری بازهم افزایش می‌یابد. طبق اعلام رسمی وزارت كار نرخ رسمی بیكاری در برخی شهرهای كشور بیش از ۲۵درصد است كه تامل برانگیز است. ازسوی دیگر ایجاد هر شغل براساس گفته یكی از مدیران وزارت كار به طور متوسط بین ۳۰۰تا ۴۰۰میلیون ریال هزینه در بردارد. ایجاد اشتغال در مناطق مختلف نیز باید با توجه به مزیت‌ها و ظرفیت های موجود در هر منطقه صورت گیرد، بنابر این هزینه اشتغال زایی در هر ناحیه متفاوت خواهد بود.
توسعه و سرمایه گذاری روی صنایع دستی همواره به عنوان یكی از راههای ارزان و مناسب برای اشتغال زایی مطرح است. بخصوص اینكه وجود ۵/‌۲ میلیون بی‌كار در روستاهای كشور زمینه مهاجرت به شهرهای بزرگ و روی آوردن به مشاغل كاذب و تبعات بعدی آن را بدنبال دارد. طبق آمار های منتشر شده درسالهای اخیر بطور میانگین سالیانه ۱۰۰هزار روستایی به مناطق شهری مهاجرت كرده اند.
این درحالی است كه می‌توان ضمن حمایت هرچه بیشتر از فعالان بخش كشاورزی و نیز توسعه صنایع تبدیلی و بسته بندی ضمن سودآور كردن و افزایش ارزش افزوده بخش كشاورزی، از طریق توسعه و حمایت از صنایع دستی، زمینه را برای مهاجرت معكوس و اشتغال زایی فراهم ساخت. به گفته كارشناسان بخش كثیری از اعضای جوامع روستایی و عشایری كشور در صنایع دستی اشتغال دارند كه به عنوان منبع درآمد آنها به حساب می‌آید.
و در صورت امكان عرضه و فروش تولیدات آنها، این صنعت می‌تواند به عنوان راهكاری برای ایجاد اشتغال و نیز جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه به شهرها مورداستفاده قرارگیرد. بخش كشاورزی و دامپروری به دلیل فصلی بودن،اوقات فراغتی بوجود می‌آورد كه صنایع دستی برای ایام بیكاری خانواده های روستایی در آن زمان مفید است و می‌تواند سبب رونق، پایداری و ثبات كشاورزی و دامپروری شود، كه ضمن افزایش توان اقتصادی و رفاه خانوار ها، كاهش فاصله طبقاتی را به دنبال خواهد داشت. در حالی كه هزینه اشتغال در بخش های دیگر اقتصادی بالا ست در بخش صنایع دستی می‌توان با هزینه های كم اشتغال زایی كرد.
حسین رضاخواه رئیس سازمان صنایع دستی ایران در حاشیه نمایشگاه صنایع دستی، در گفت و گو با ایرنا گفت: برنامه ایجاداشتغال یك میلیون نفری هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی در این سازمان تهیه شده است. وی ضمن اشاره به اینكه در این برنامه سهم اشتغال هر استان به تفكیك مشخص شده است، پیش بینی‌هایی كه برای اشتغال زایی در هر گروه از صنایع دستی شده است را بر شمرد.
● ارزیابی:
با توجه به مطالب مطرح شده می توان گفت تكیه بر حمایت از صنایع دستی برای اشتغال زایی حائز اهمیت است به ویژه آن كه سرمایه گذاری در این بخش از ویژگی های زیر برخوردار است:
۱) نیاز به سرمایه گذاری اندك برای ایجاد اشتغال
۲) عجین بودن صنایع دستی با هنر و درنهایت فراهم شدن محیط كاری پر نشاط
۳) پیشگیری از مهاجرت وایجاد مشاغل كاذب در شهرها ی بزرك‌‌
۴) وجود مواداولیه در دسترس۵- حفظ سنت های محلی توسط بومیان هر منطقه .
شایسته است مسؤولان و دست‌اندر كاران با حمایت های خود ضمن تقویت و گسترش صنایع دستی فعال و نیمه فعال، برنامه ریزی های كوتاه مدت و دراز مدت خود برای احیای صنایع منسوخ شده را بطور جدی دنبال كنند و در صورت لزوم با توجه به امكانات و استعداد هر منطقه شاخه های جدیدی از صنایع دستی ایجاد نمایند.‌

نویسنده : الهام پارسایی

منبع : روزنامه همبستگی