معجزه گری به نام سلول بنیادی

در طول تاریخ بشر، علم پزشكی با افكار و تصورات بزرگ و شجاعت پیشگامان عجین بوده است و همچنین میل به دستیابی به كیفیت بالای زندگی كسانی كه از بیماری ها رنج می برند دغدغه همیشگی انسان است. دردهه های گذشته علم پزشكی دچار انقلاب و تحول بزرگی شده است كه حتی تحولات كشف پنی سیلین، داروهای بیهوشی ویا اشعه ایكس را تحت الشعاع قرارداده . دنیا به یك باره وارد یك دوره زمانی از پیوند مغز استخوان، قلب، كبد و كلیه یا كشف دی ان ای و ژنوم انسانی، روش های نوین نوزادان آزمایشگاهی، اصلاح نژادی حیوانات و درمان با سلول های بنیادی... وهمچنین بسیار نزدیك به تولید انواع بافتها و ارگان های انسان شده است.
به نظر می رسد بشر ناگهان رمز بسیاری از ناشناخته ها را یافته است و به درك مكانیسم رشد و پیری، از طریق مطالعات بر روی سلول های بنیادی نزدیك شده است. آنچه كه محققان معتقدند این است كه نه تنها سلول های بنیادی بسیاری از بیماری های سخت و مزمن را درمان می كنند، بلكه قادر به درمان برگشت ناپذیر بیماری های لاعلاجی چون سرطانها و یا ام اس خواهند بود.
سلول های بنیادی سلول های اولیه سازنده بدن هستند كه دارای خصوصیت ویژه تجدید كردن خود و همچنین قابل تبدیل به انواع سلول های تخصصی بافت ها منجمله سلول های عضله قلب، كلیه، كبد، سلول های عصبی و سیستم ایمنی، گلبول های خون، پوست و غیره هستند.
تحقیقات بالینی نشان داده است كه این سلول ها می توانند درون بافت های آسیب دیده یا بیمار كه بخش عمده سلول های آنها از بین رفته است پیوند زده شده و با تبدیل شدن به سلول های خاص آن بافت جایگزین بخش آسیب دیده شوند. سلول های بنیادی بسیار پرتوان و نامیرا هستند و دراثركشتهای مختلف دچارافت كیفیت نمی شوند.انواع سلولهای بنیادی براساس منبع استخراج، سه دسته اند :
۱) از مراحل ابتدایی تا انتهایی جنینی .
۲) از خون بند ناف جدا شده از نوزاد كه موقع تولد دور ریخته می شود .
۳) از بافت های بزرگسالان به خصوص مغزاستخوان .
در نتیجه تحقیقات و تجربیات به دست آمده تا این زمان درمان بیماریهایی چون انواعی از سرطان های خون مثل لوسمی، تالاسمی وانواعی ازلنفوم ها وتومورهایی ازقبیل نوروبلاستوما، مولتیپل میولما و كم خونی آپلاستیك كشنده به صورت بالینی دركشورهای مختلف با موفقیت درحال انجام است. درآینده ای بسیار نزدیك طی شواهد معتبرتحقیقاتی درمان بیماریهایی مثل پوكی استخوان (استئوپروزیس) ام اس، تومورهای سرطانی سینه وتخمدان وشماری دیگرازانواع سرطانهای خون ولنف، به مراحل بالینی نزدیك شده اند. در مرحله بعدی بیماریهای زیاد دیگری ازقبیل آسیب های مغزی نخاعی، دیابت، پاركینسون، آلزایمر، بیماریهای قلبی، آرتریت ها، آسیب های چشمی یا كلیوی، سوختگی های شدید وغیره وغیره قراردارند و همه روزه شاهد اخبار جدیدی از نمونه های افراد درمان شده از این طریق در رسانه ها و سایت های مهم پزشكی دنیا هستیم.
آنچه كه دانشمندان دارند به آن می رسند انواع روشهای درمان بدون استفاده ازمولكولهای شیمیایی یا بافت های غریبه است كه احتمال عوارض و پس زدن درمان را ناچیز می نماید. درمان با سلول های بنیادی فقط یك بخش ازكاربردهای این سلول ها است. ژن درمانی و تولید داروهای جدید وتحقیقات درراستای رسیدن به یافته هایی درمورد رشد وپیری نیزازقابلیت های این سلول های معجزه گراست. بشراكنون روی سكوی پرتاب این تحول عظیم ایستاده وآماده برداشت ازنتایج تحقیقات وكشفیات اساسی پیشروان گذشته و حال خود است. با توجه به فراگیربودن این انقلاب گروهی از پیشگامان وآینده نگران شروع به ارائه خدمات در این زمینه ها كرده اند وبانكهای مختلف سلولهای بنیادی دركشورهای پیشرفته درآمریكا واروپا درجهت جمع آوری،استخراج ونگهداری این سلول ها ازخون بند ناف هنگام تولد ایجاد كرده اند و به اعضای دهنده و خانواده آنها خدمات ویژه می دهند. خوشبختانه كشور ما نیز یكی ازپیشروان تحقیقات و تجربیات دراین زمینه است و به تازگی نمایندگی هایی در داخل كشورشروع به ارائه خدمات نموده اند كه بی شك این خبر در راستای ارتقای سطح كیفیت زندگی و سلامت جامعه مان بسیار نویدبخش است . سلول های بنیادی یك واقعیت بیولوژیكی است و آنچه كه مردم نیاز دارند این است كه بدانند چه اخباری در آزمایشگاه ها و مراكز تحقیقات پزشكی زمزمه می شود و پیشروان دنیا در چه مرحله ای قرار دارند . آنچه كه مسلم است همه دنیا از اثرات معجزه آسای این تحول چشمگیر در بستر جدید علمیعنی بیوتكنولوژی ، متاثر خواهد شد.

فهیمه موسوی

منبع : سایر منابع