اسفناج، ملکه سبزی‌ها

اسفناج، گیاه بومی ایران است و از اوایل قرن اول میلادی كم‌كم به نقاط دیگر دنیا راه یافته است، به‌طوری كه در تاریخ نوشته شده كه اسفناج در قرن هفتم در چین و در قرن دوازدهم در اسپانیا كشف می‌شده است.
كشف اسفناج در سال ۱۸۰۶ در آمریكا شروع شد.
اسفناج، گیاهی است یكساله دارای ساقه‌ای راست به ارتفاع نیم متر كه برگ‌های آن پهن و نرم و مثلثی شكل به‌رنگ سبز است. اسفناج نسبت به سرمای زمستان مقاوم است.
دو نوع اسفناج وجود دارد كه به‌نام پاییزه و بهاره نامیده می‌شود. اسفناج بهاره در فصل بهار كاشته می‌شود و به اسفناج انگلیسی معروف است. نوع پاییزه آن كه به خاك بسیار غنی احتیاج دارد، در پاییز كاشته می‌شود. گل‌های اسفناج به‌رنگ سبز كمرنگ هستند.
● تركیبات شیمیایی
اسفناج از نظر داشتن ویتامین B۳ بسیار غنی است و بنابراین داروی مهمی برای برطرف‌كردن بیماری پلاگر است. (پلاگر یك نوع بیماری است كه به‌علت كمبود ویتامین B۳ در بدن تولید می‌شود و نشانه‌های آن ضعف بدن، تشنج، اختلال در دستگاه هاضمه و به‌وجود آمدن لكه‌های قرمز روی بدن است.)
ضمنا در اسفناج مقدار زیادی آهن، ید، لسیتین، كلروفیل، كاروتن، اسید اگزالیك و اسید آرسنیك وجود دارد. در هر صد گرم اسفناج خام، مواد زیر موجود است:
● خواص دارویی
برگ اسفناج از نظر طب قدیم ایران كمی سرد و تر است و برخی عقیده دارند كه متعادل است، یعنی نه سرد است و نه گرم.
۱) برگ اسفناج، منبع غنی ویتامین A، B۳، Cو آهن و پتاسیم است.
۲) بدن را قلیایی می‌كند.
۳) خنك‌كننده و برای پایین‌آوردن تب مفید است.
۴) ورم روده كوچك را رفع می‌كند.
۵) برای لاغر‌شدن و وزن كم‌كردن مفید است.
۶) خوردن اسفناج در رفع تشنگی موثر است.
۷) برای از بین بردن ورم و درد گلو مفید است.
۸) برای رفع سرفه‌های خشك برگ اسفناج را با جو پوست‌كنده و روغن بادام بپزید و بخورید.
۹) آش اسفناج با گشنیز برای سردردهایی كه ناشی از سوءهاضمه و اختلال دستگاه گوارشی باشد، مفید است.
۱۰) اگر آش اسفناج را با آب‌لیمو و سماق و یا آبغوره بخورید، سردرد را برطرف می‌كند.
۱۱) تحقیقات دانشمندان نشان داده كه اسفناج در پیشگیری سرطان روده بزرگ، معده، پروستات، حنجره و رحم موثر است.
۱۲) اسفناج، كلسترول خون را پایین می‌آورد.
۱۳) اسفناج، سبزی مفیدی برای تقویت اعصاب است.
۱۴) اسفناج لثه را سفید و از فساد دندان‌ها جلوگیری می‌كند
۱۵) برای زیاد‌كردن شیر مادران موثر است.
۱۶) تخم اسفناج، ملین و خنك‌كننده است.
۱۷) اسفناج چون دارای كلروفیل است، عضلات روده را تحریك كرده و تخلیه مدفوع را آسان می‌كند.
۱۸) اگر كسی مشكل دفع ادرار دارد، می‌تواند با مصرف نصف فنجان آب اسفناج، این ناراحتی را درمان كند.
● مراقب باشید
اسفناج به‌علت داشتن اگزالات برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگ‌های كلیه و مثانه مناسب نیست. ضمنا آنهایی كه سرد‌مزاج هستند، باید اسفناج را با ادویه گرم نظیر زنجبیل و هل میل كنند.

منبع : روزنامه تهران امروز