گیوه ، پای پوش ایرانی

مسافران قدیم برای پیاده پیمودن مسیرهای طولانی باید پای پوشی مقاوم انتخاب می کردند که ضمن سبکی و خنکی ، در گرما و سرما پوشش مناسبی برای حفاظت از پا باشد.
مجموعه این نیازها باعث شد پای پوشی اختصاصی و بی نظیر به نام گیوه در نقاط مختلف ایران ساخته شود. گیوه پای پوشی سبک ، راحت ، مقاوم ، خنک و در مقایسه با دیگر اقلام زندگی ، ارزان بوده است.
گیوه ، تولید مشترک خانوادگی است.
بدین صورت که رویه گیوه را زنان و قسمت زیرین تخته را مردان تولید می کنند. تخته کشی که تولید آن خاص مردان است با پارچه و چرم درست می شود. مواد اولیه آن نیز عبارت است از: پوست گاو که به صورت نوارهای باریک در کف گیوه به کار می رود ، چربی (یا پیه) برای کم کردن اصطکاک و راحتی کار دوخت به درفش یا نوارهای پوست مالیده می شود ، نخ که بیشتر از موی بز است ، برای بخیه کاری دور تخت گیوه به کار می رود و پارچه نخی نازک که آن را به صورت فتیله های نازک برای استفاده در کف گیوه درمی آورند. گیوه را با رنگهای طبیعی و مصنوعی رنگ می کنند و از کتیرا برای آهار زدن و منسجم کردن پارچه های فتیله استفاده می شود. تخت چرمی و پلاستیکی در گیوه های طرح جدید به کار می روند. کار گیوه کشی به طور کلی در ۲مرحله کارگاهی و خانگی صورت می پذیرد. کارهای کارگاهی (مغازه ای) با ابزارهای گوناگون به دست مردان انجام می شود و عملیات خانگی به قسمت روی گیوه مربوط است که به وسیله زنان روستایی انجام می شود. در حال حاضر در یزد ، اصفهان و کرمانشاه گیوه تولید می شود که در کرمانشاه تولید گیوه بیشتر است.
در کرمانشاه تولید ۴نوع گیوه معمول است : گیوه تخت آجیده که کف تخت آن با نخ پرک آج خورده است و استحکام زیادی دارد و مرغوب ترین نوع گیوه به شمار می آید. گیوه تخت چرمی که بتدریج جایگزین گیوه های تخت آجیده شده است و کف آن چرم یک تکه گاومیش است.
گیوه تخت پلاستیکی که به دلیل ارزانی خریدار بیشتری دارد و گیوه با رویه ابریشمی که رویه آن از نخهای ابریشمی رنگارنگ تهیه می شود و دارای نقوش هندسی و بسیار چشمنواز است.
برگرفته از: جام جم آن لاین

منبع : شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی