جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا
باتیک
سابقه تاریخی باتیك
باتیك كه واژه جاوهیی (یكی از جزایر اندونزی) است به نوعی پارچه كه در كشورهای جنوب و شرق آسیا تولید میشود اطلاق میگردد و بافتههای باستان شناسی گواه تولید گونهیی از آن در مصر باستان نیز هست. هنر باتیك در ایران به «كلاقهیی» شهرت دارد و منطقهی اسكوی آذربایجان مركز عمدهی تولید آن است. در گذشته تزئین پارچه به وسیلهی هنر باتیك با وسائل ابتدائی و سادهیی مانند انواع مهرها و قالب ها انجام میشد و تولید كنندگان اینگونه پارچهها به كمك رنگهای گیاهی البسه و سایر وسایل پارچهیی را تزئین میكردند. بعدها وقتی بشر به فكر استفاده از رنگ آمیزی پارچه افتاد رنگرزان معمولاً بخشهایی از پارچه را گره میزدند یا به شكل خاصی میدوختند تا رنگ در آنها نفوذ نكند و پس از زنگ آمیزی، وقتی گرهها و یا نقاط دوخته شده باز میشد قسمتهای رنگ نگرفته به شكل نقوش نگاتیو ( نسبت به رنگ زمینه) باقی مانده و نوعی نقش و نگار به حساب میآمد. با كشف مادهیی گیاهی كه مانع نفوذ رنگ در الیاف پارچه میشد، قبایل بدوی اندونزی از آن بعنوان مایعی برای پوشاندن بعضی از قسمتهای پارچه استفاده نمودند و با تكمیل این روش در اندونزی و سرایت آن به سایر نقاط جهان، زیر بنای شكل كنونی باتیك ریخته شد.
چاپ قالبی
این نوع چاپ ابتدا در چین و هندوستان ابداع شد و سپس به سایر نقاط جهان راه یافت و از قرن یازدهم به بعد گروهی از صنعتگران ایرانی نیز به آموختن آن پرداختند و حاصل كارشان پارچه های قلمكاری است كه امروزه نیز تولیدش به گونه یی دیگر در اصفهان و دامغان دایر است.
شیوه ی استفاده از مهر بعدها در چاپ باتیك نیز مورد توجه قرار گرفت و هنرمندان متعددی با گرایش به این روش توانستند به وجود آورنده ی آثار برجسته یی باشند و ابداعات تازه یی از خود برجای گذارند.
مادهی گیاهی فوق الذكر كه از حل كردن برگ موز در سود – سودآور به دست میآمد مایع چسبندهیی بود كه پس از اختلاط با ماسهی نرم یا خاك رس مورد استفاده قرار میگرفت و هنرمندان وسیله ی قلم یا سایر ابزار به نقاشی پارچه با آن میپرداختند و سپس پارچه را رنگ آمیزی نموده و شستشو میدادند.
به این ترتیب نقاطی كه رنگ در آن نفوذ نكرده بود سفید باقی میماند و پارچه نقوش سفیدی در متن رنگین به خود میگرفت و با تكرار این عمل امكان استفاده از رنگهای متنوع و متعدد وجود داشت.
در روش استفاده از صمغ و موم كه بعد از چندی جایگزین شیوه ی قبلی گردید، ابتدا دو طرف پارچه با صمغ و موم پوشانده میشود و سپس نقوش مورد نظر بر روی موم تراشیده میشود و سپس پارچه رنگ آمیزی میگردد و چنانچه ایجاد نقوش با چند رنگ مورد نظر تولید كننده باشد مجدداً قسمتهای دیگری از سطوح موم اندود را تراشیده و در عوض نقاط تراشیده شده ی قبلی را موم میگیرند تا هنگام رنگ آمیزی دوباره رنگ جدید در آن نفوذ نكند.
ذكر این نكته قابل تأمل است كه در طریقه ی كار با موم حتماً باید از رنگهای سرد استفاده به عمل آید تا حرارت باعث ذوب موم و ادغام رنگها نگردد.
باتیك كه واژه جاوهیی (یكی از جزایر اندونزی) است به نوعی پارچه كه در كشورهای جنوب و شرق آسیا تولید میشود اطلاق میگردد و بافتههای باستان شناسی گواه تولید گونهیی از آن در مصر باستان نیز هست. هنر باتیك در ایران به «كلاقهیی» شهرت دارد و منطقهی اسكوی آذربایجان مركز عمدهی تولید آن است. در گذشته تزئین پارچه به وسیلهی هنر باتیك با وسائل ابتدائی و سادهیی مانند انواع مهرها و قالب ها انجام میشد و تولید كنندگان اینگونه پارچهها به كمك رنگهای گیاهی البسه و سایر وسایل پارچهیی را تزئین میكردند. بعدها وقتی بشر به فكر استفاده از رنگ آمیزی پارچه افتاد رنگرزان معمولاً بخشهایی از پارچه را گره میزدند یا به شكل خاصی میدوختند تا رنگ در آنها نفوذ نكند و پس از زنگ آمیزی، وقتی گرهها و یا نقاط دوخته شده باز میشد قسمتهای رنگ نگرفته به شكل نقوش نگاتیو ( نسبت به رنگ زمینه) باقی مانده و نوعی نقش و نگار به حساب میآمد. با كشف مادهیی گیاهی كه مانع نفوذ رنگ در الیاف پارچه میشد، قبایل بدوی اندونزی از آن بعنوان مایعی برای پوشاندن بعضی از قسمتهای پارچه استفاده نمودند و با تكمیل این روش در اندونزی و سرایت آن به سایر نقاط جهان، زیر بنای شكل كنونی باتیك ریخته شد.
چاپ قالبی
این نوع چاپ ابتدا در چین و هندوستان ابداع شد و سپس به سایر نقاط جهان راه یافت و از قرن یازدهم به بعد گروهی از صنعتگران ایرانی نیز به آموختن آن پرداختند و حاصل كارشان پارچه های قلمكاری است كه امروزه نیز تولیدش به گونه یی دیگر در اصفهان و دامغان دایر است.
شیوه ی استفاده از مهر بعدها در چاپ باتیك نیز مورد توجه قرار گرفت و هنرمندان متعددی با گرایش به این روش توانستند به وجود آورنده ی آثار برجسته یی باشند و ابداعات تازه یی از خود برجای گذارند.
مادهی گیاهی فوق الذكر كه از حل كردن برگ موز در سود – سودآور به دست میآمد مایع چسبندهیی بود كه پس از اختلاط با ماسهی نرم یا خاك رس مورد استفاده قرار میگرفت و هنرمندان وسیله ی قلم یا سایر ابزار به نقاشی پارچه با آن میپرداختند و سپس پارچه را رنگ آمیزی نموده و شستشو میدادند.
به این ترتیب نقاطی كه رنگ در آن نفوذ نكرده بود سفید باقی میماند و پارچه نقوش سفیدی در متن رنگین به خود میگرفت و با تكرار این عمل امكان استفاده از رنگهای متنوع و متعدد وجود داشت.
در روش استفاده از صمغ و موم كه بعد از چندی جایگزین شیوه ی قبلی گردید، ابتدا دو طرف پارچه با صمغ و موم پوشانده میشود و سپس نقوش مورد نظر بر روی موم تراشیده میشود و سپس پارچه رنگ آمیزی میگردد و چنانچه ایجاد نقوش با چند رنگ مورد نظر تولید كننده باشد مجدداً قسمتهای دیگری از سطوح موم اندود را تراشیده و در عوض نقاط تراشیده شده ی قبلی را موم میگیرند تا هنگام رنگ آمیزی دوباره رنگ جدید در آن نفوذ نكند.
ذكر این نكته قابل تأمل است كه در طریقه ی كار با موم حتماً باید از رنگهای سرد استفاده به عمل آید تا حرارت باعث ذوب موم و ادغام رنگها نگردد.
منبع : بنياد انديشه اسلامي
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران غزه حسن روحانی مجلس شورای اسلامی نیکا شاکرمی دولت سیزدهم روز معلم معلمان رهبر انقلاب مجلس بابک زنجانی دولت
یسنا هلال احمر قوه قضاییه آتش سوزی پلیس تهران بارش باران سیل شهرداری تهران آموزش و پرورش فضای مجازی سازمان هواشناسی
بانک مرکزی حراج سکه قیمت طلا قیمت دلار بازار خودرو خودرو دلار سایپا ایران خودرو کارگران حقوق بازنشستگان
سریال نمایشگاه کتاب کتاب مسعود اسکویی تلویزیون عفاف و حجاب سینمای ایران سینما دفاع مقدس
رژیم صهیونیستی اسرائیل فلسطین جنگ غزه نوار غزه اوکراین چین ترکیه انگلیس نتانیاهو ایالات متحده آمریکا یمن
فوتبال استقلال پرسپولیس علی خطیر سپاهان باشگاه استقلال لیگ برتر ایران تراکتور لیگ برتر رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ
هوش مصنوعی گوگل کولر اپل آیفون همراه اول تبلیغات اینستاگرام ناسا
خواب بیمه فشار خون کبد چرب کاهش وزن دیابت