برگی از تاریخ (۳۱ اردیبهشت) (۲)

● درگذشت محی الدین رومی ، تاریخ نگار مصری
۵۴۹ سال پیش درچنین روزی در سال ۸۷۹ قمری ، «محی الدین رومی» مورخ مصری درگذشت . او تاریخ نگاری را رشته‎‏ای آموزشی می‏دانست كه به پژوهش بخش های زمانی ، رویدادهای رایج در آن بخش‏ها و مقتضیات مربوط به آنها می‏پردازد . محی الدین رومی در شیوه تاریخ نگاری خود به اهداف تاریخ نگاری ، خاستگاه تاریخ و خصایص و درجه روایی تاریخی توجهی خاص داشت . «المختصرفی التاریخ» از جمله آثار اوست .
● درگذشت آصف جاه از امیران دربار اورنگ ‏زیب
۲۶۷ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۱۶۱ قمری ، نظام الملك فخر الدین ملقب به آصف جاه از امیران دربار اورنگ ‏زیب و ادیب و شاعر پارسی گوی هلند در گذشت . او در زمان اورنگ‏ زیب و دیگر حاكمان دكن مقامهای مختلفی همچون وزارت داشت و حتی در عقد معاهده كرنال با نادر شاه افشار نقشی اساسی برعهده‏اش بود . اما مهمترین فعالیت او در زمینه فرهنگ و ادب هند است زیرا در زمان او حیدر آباد مركز عمده فرهنگ و تمدن اسلامی در شبه قاره هند شد . او او ادیان ، شاعران و عالمان را ارج بسیار می نهاد و خود نیز شاعری توانا و چیره دست بود . آصف جاه بویژه در غزلسرایی استاد بود اما قصیده و رباعی نیز در دیوان اشعار او مشاهده می‏شود . در اشعار آصف جاه توجه خاص به مضامین اخلاقی ، تشیع و دوستی و ارادات به خاندان رسول اكرم (ص) آشكارا مشهود است .
● پیشنهاد تقسیم ایران از سوی داماد چرچیل، و این بار در عصر سازمان ملل!

۵۵ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۵۲ میلادی ۱۴ ماه پس از ملی شدن نفت ایران دانكن سندز سیاستمدار، دولتمرد انگلیسی و داماد وینستون چرچیل نخست وزیر وقت ، طی سخنانی پیشنهاد كرد كه آسانترین راه حل مسئله ای به نام «ایران» كه به وجود آمده است این است كه ایران باردیگر میان دولتهای لندن و مسكو قسمت شود!
وی كه در پارلمان انگلستان سخن می گفت، اضافه كرد كه محاصره اقتصادی ایران موثر واقع نخواهد شد. مروری بر تاریخ ایران نشان می دهد كه چگونه ایرانیان یاد گرفته اند كه در جریان سختی ها خود را با هر وضعیت روز تطبیق و بدون خم آوردن به ابرو به زندگانی عادی ادامه دهند. آنان بدون صادرات و واردات هم می توانند دوام یابند؛ به همان گونه كه در یك سال اخیر (سال ۱۹۵۱) زندگانی عادی خود را ادامه دادند و به گزارش روزنامه نگارانی كه از ایران دیدار كرده اند سرزنده و مبارزطلب هم شده اند. بنابراین، به زانو در آمدن دولت ایران از راه محاصره اقتصادی و انزوای سیاسی تصوری بیهوده است. تبلیغ بر ضد دولت ایران (دولت مصدق) با هدف تغییر تفكر مردم نسبت به آن نیز سودی ندارد، زیرا كه اولا این تبلیغات به گوش عوام الناس ایران كه شیفته سخنان دكتر مصدق شده است نمی رسد و ثانیا، طبقه متوسط ایران كه تبلیغات ما را می شنود و یا می خواند ذاتا متمایل به ناسیونالیسم ایرانی است و سخنی جز به سود وطن به گوشش فرو نمی رود. مشاهده درهم شكسته شدن ناسیونالیسم ایرانی؛ آرزوی مشترك ما (غرب) و شوروی است و آسانترین راه وصول به آن، مذاكره با مسكو برای تقسیم مجدد ایران، میان ما دو دولت به دو منطقه نفوذ است، تقریبا با همان فرمول ۱۹۰۷ (قرارداد سن پترز بورگ) و یا هر شكلی دیگر.
دانكن سندز (سندیز) شوهر دیانا دختر چرچیل سالها نماینده پارلمان و وزیر وزارتخانه هایی از جمله دفاع، مستعمرات، ساپلای (تداركات) و خانه سازی بود. وی بود كه اعلام كرد عصر هواپیماهای شكاری و بمب افكن به پایان رسیده و باید روی موشك سازی تمركز كرد و چون «قدرت» ناشی از تسلیحات اتمی است، باید پا به پای آمریكا و شوروی بمب اتمی ساخت كه دست كم سلاحی بازدارنده است و هر دو اندیشه خود را به اجراء گذارد. دانكن از حامیان اصلی تشكیل اتحادیه ای از اروپاییان غیر اسلاو (روسیه، لهستان، یوگوسلاوی و ...) بود تا قدرتی در برابر مسكو و واشنگتن باشد و به علاوه ممالك اروپایی وارد جنگ دیگری با خود نشوند.
برخی مطبوعات تهران بعدا به این پیشنهاد داماد چرچیل اعتراض و از آن انتقاد كردند و نوشتند كه محافظه كاران انگلستان هنوز در رؤیاهای قرون ۱۸ و ۱۹ هستند و تحولات تازه جهان را درك نكرده اند.
● کودتای سوهارتو و رسیدن به قدرت
۴۱ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۶۶ میلادی ، ژنرال سوهارتو با كودتا در اندونزی قدرت را به دست گرفت. وی ظرف سه ماه بیش از یكصد هزار كمونیست را در آن كشور نابود كرد.
سورهارتو ۳۲ سال بعد در همین روز بر اثر فشار مخالفان كه اورا متهم به فسادمالی و دیكتاتوری كرده بودند و نیز تظاهرات پی گیر مردم مجبور به كناره گیری شد و بعدا نیز تحت تعقیب قضایی قرار گرفت.
در پی این رویداد به تدریج گروهی از همان دسته ای كه توسط سوهارتو و همدستانش بر كنار شده بودند به قدرت باز گشتند و دختر سوكارنو برای یک دوره بر جای پدرش كه سوهارتو او را بر كنار كرده بود نشست. دكتر احمد سوكارنو بنیاد گذار جمهوری اندونزی بود كه سوهارتو قدرت حكومتی را از او گرفت. سوهارتو و همدستانش به خواست و حمایت غرب سوکارنو را از کار برکنار کردند تا نه تنها به نفوذ چین و شوروی در اندونزی پایان داده شود، بلکه جنبش عدم تعهد که سوکارنو یکی از بنیادگذاران آن بود تضعیف و بی دندان شود و هر دو هدف با برکناری سوکارنو تامین شد.
● آغاز عملیاتهای شوش، امام علی(ع) و حضرت مهدی(عج)
۲۶ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۳۶۰ شمسی ، سه عملیات شوش، امام علی(ع) و حضرت مهدی(عج) بطورهمزمان درمحورهای شوش، غرب سوسنگرد و ارتفاعات الله اكبرآغازشد. این عملیات با رشادتهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی و نیروهای نامنظم تحت فرماندهی شهید چمران انجام گرفت. درمجموع سه عملیات قوای ظفرمند اسلام بیش از ۲۲ كیلومترپیشروی كرد و بیش از ۷۰ دستگاه تانك و نفربرنیزمنهدم شد. همچنین بسیاری ازارتفاعات منطقه سوسنگرد ازلوث وجود دشمن پاك شد.
● سالروز تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی
۲۵ سال پیش درچنین روزی درسال ۱۳۶۱ شمسی ، دانشگاه آزاد اسلامی تاسیس شد . پس‌ ازپیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ ، وضعیت اجتماعی‌، فرهنگی‌ و اقتصادی‌ کشوروارد دوران‌ تازه‌ای‌ شد و همین امر باعث شد که درحوزه تحصیلات عالیه ، دانشگاه آزاداسلامی با اهداف بزرگی همچون تربیت نیروی متخصص برای آینده کشورقدم به عرصه آموزش عالی بگذارد . سیاست‌ کلان‌ دانشگاه‌ آزاد اسلامی‌ ‌، از بدو تأسیس‌ بر محور دستیابی‌ به‌ استانداردهای‌ مطلوب‌ آموزشی‌ بود و بر همین‌ اساس‌ در این مسیر تلاش کرد تا با افزودن رشته های تحصیلی خود و همچنین افزایش دوره های تحصیلات تکمیلی گام مهمی را در حوزه آموزش در کشور بردارد .
به مناسبت بزرگداشت تاسیس این دانشگاه ، از ۳۱ اردیبهشت تا ششم خرداد ماه ، تحت عنوان هفته دانشگاه آزاد اسلامی گرامی داشته می شود . دکتر عبدالله جاسبی رییس دانشگاه آزاد ، در مورد این دانشگاه می گوید :
" دانشگاه آزاد اسلامی با ساده ترین امکانات کار خود را جهت ترسیم آینده ای درخشان برای علاقمندان به تحصیلات عالیه در میهن اسلامی مان آغاز کرد و با استقبال کم نظیر مردم در بیش از دو دهه از فعالیتهای ارزشمند خود، مواجه گردید. این دانشگاه به عنوان منبع جوشان علم و دانش و بزرگترین دانشگاه حضوری جهان، افتخاری درخشان برای نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود."
● شهادت سردار سرتیپ پاسدار محمد مهدی خادم الشریعه
۲۵ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۶۱ شمسی ، سرتیپ محمد مهدی خادم الشریعه به در جه رفیع شهادت نایل آمد . وی نخستین فر مانده تیپ بیست و یک امام رضا ( ع ) بود .
شهید خادم الشریعه در خردادماه ۱۳۳۷ در شهرستان سرخس دیده به جهان گشود و دوران كودكی را در كانون پر مهر خانواده سپری كرد.
در دوران دبیرستان در قیام و مبارزه با رژیم شركت كرد و بارها نقشه های ساواك را برای دستگیری خود خنثی كرد. پس از پیروزی انقلاب وارد سپاه شد. روحیه تشكیلاتی، برخورد خوب و رفتار متین باعث شد مسئولیت دفتر فرماندهی سپاه پاسداران خراسان را به ایشان محول كنند. دوره فشرده خلبانی را در سعدآباد تهران گذراند و سپس عازم جبهه های جنوب شد. طرح سازماندهی نیروهای خراسانی را داد و با تشكیل تیپ ۲۱ امام رضا(ع) اولین فرمانده این تیپ گردید. در «چزابه» چنان حماسه آفرید كه امام امت (ره) فرمود: «كار رزمندگان ما در «چزابه» در حد اعجاز بود.» و این اعجاز به حول و قوه الهی از بازوان پرتوان رزمندگان به خصوص رزمندگان تیپ ۲۱ امام رضا به فرماندهی این سردار شهید نمایان شد.
سردار شهید «خادم الشریعه» پس از رشادت های فراوان در عملیات بیت المقدس درآزادسازی خرمشهر نقش بسزایی داشت. فتح خرمشهر برای «محمد مهدی» فتح الفتوح بود كه در سپیده دم اردیبهشت ۱۳۶۱ ستاره عمرش با آسمان پیوند خورد.
● ترور راجیو گاندی
۱۶ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۹۱ میلادی راجیو گاندی یکی از رهبران هندوستان در این کشور به دست مخالفان ترور شد.
راجیو گاندی ۴۷ ساله نخست وزیر پیشین هند كه از جانب پدرش فیروز، یك پارسی بود درجریان تبلیغات انتخاباتی در منطقه تامیل نادو (نزدیک مدرس) توسط یك زن در یك انفجار انتحاری كشته شد. این زن که بمب را بر شکم بسته بود از هواداران ببرهای تامیل سریلانکا بود. راجیو در زمان نخست وزیری خود واحد نظامی به سریلانکا فرستاده بود تا به برقراری صلح کمک کنند که تامیلی ها این عمل را اقدامی برضد خود که خواهان استقلال بوده اند تلقی کرده بودند. راجیو درجریان تیلیغ برای یک نامزد محلی از حزب کنگره به تامیل نادو رفته بود تا در اجتماع مردم سخنرانی کند.
راجیو پسر ایندیرا که قبلا خلبان هواپیمای مسافر بر در خطوط ایرایندیا بود پس از مرگ برادرش سنجای وارد سیاست شد و بعد از قتل مادرش، نخست وزیری هند را پذیرفت ولی هنوز دوره اش به پایان نرسیده بود که کناره گیری کرد.
● حمله وقیحانه ارتش بعث عراق به اماكن مقدس و متبرك عراق
۱۶ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۳۷۰ شمسی ، ارتش بعثی عراق اماكن مقدس و متبرك شهرهای نجف و كربلا را هدف گلوله های خود قرارداد. دراین حادثه مرقَد مطهّرسیّد الشّهداء حسین بن علی(ع) و همچنین بارگاه حضرت ابوالفضل(ع) دركربلا به شدت آسیب دید؛ و عده ای اززایران آن بزرگوارن به شهادت رسیدند. دراین رویداد تلخ بخش مركزی شهركربلا شاهد جنگی تمام عیارمیان گارد رژیم بعثی عراق و مردم بود.
گفتنی است كه مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای به مناسبت این حادثه تلخ عزای عمومی اعلام كردند.
● روز جهانی توسعه فرهنگی
همه ساله چنین روزی به عنوان روز توسعه فرهنگی در کشور های مختلف جهان گرامی داشته می شود . سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد (یونسکو) دهه پایانی سده ۲۰ میلادی را به عنوان "دهه جهانی توسعه فرهنگی" معرفی نمود و ۲۱ ماه مه میلادی روز جهانی توسعه فرهنگی اعلام شده است.
واژه توسعه معادل لفظ Developmentاست. این مفهوم امروزه در حوزه های مختلف اجتماعی نضج یافته و مفهوم توسعه فرهنگی از دیر باز در جوامع مختلف مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته است . به تعبیر و برداشت کلی فرهنگ culture مجموعه ای بهم پیوسته از دانش ها، آگاهی ها، باورها، ارزشها، "هنجارها، ایستارها و مهارت های لازم و ضروری برای زندگی اعضای جامعه است. بدون فرهنگ امکان ادامه زیست جوامع بشری وجود نخواهد داشت. یقینا یکی از معیار و عملکردهای توسعه فرهنگی را می توان در گفتگوی میان ملتها جستجو کرد .

منابع:
مهر
Irib
روزنامک
صدا و سیما
سایت دانشگاه آزاد اسلامی
شیراز سیتی
سایت تاریخ فلسفه

منبع : تبیان