پنجشنبه, ۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 16 May, 2024
مجله ویستا

۱۲ مرداد سال ۱۳۱۴ ـ حذف القاب و عناوین از نام ایرانیان و تلاش برای لاتین کردن الفبای وطن


۱۲ مرداد سال ۱۳۱۴ هجری شمسی تصمیم نهم مرداد شورای وزیران (قوه مجریه) مبنی بر حذف عناوین اضافی از اسامی از جمله: خان، میرزا، سلطنه، دوله، سید و ... در ایران به اجرا در آمد و ادارات (در نوشتن نامه ها و احکام)، نشریات در مطالب خود و نیز مراکز صدور شناسنامه مکلف به اجرای آن شدند و در مکاتبات رسمی و نطقها نیز بکار بردن القاب و عناوین جز«آقا» و «بانو» برای خطاب کردن ممنوع شد. هنگام خطاب کردن وزیران و نخست وزیر، قرار دادن واژه "جناب" بر نام آنان بلا مانع (نه اجبار) اعلام شده بود و تاکید شده بود که در صورت بکار بردن جناب، آقا و بانو حذف شود و دو لقب باهم بکار برده نشود که غلط دستوری است.
از روز، بعد روزنامه ها فراتر از این رفتند و از بکار بردن فعل جمع برای مقامات مفرد جز شاه و گاهی اوقات نخست وزیر خودداری کردند که تا اوایل انقلاب مرسوم شده بود. نشریات دلیل این کار خود را رفع تبعیض و تشخص اعلام کرده بودند.
متعاقب این اقدام، ۱۹ روز بعد، از سی ام مرداد ۱۳۱۴ نیز تعیین نام خانوادگی برای افرادی که اسم پدر خود را به عنوان نام خانوادگی به کار می بردند اجباری شد که بازگشتی به رسم ایران عهد باستان و دور شدن از رسم عربی بود که اعراب نام پدر و پدربزرگ را پس از نام اول بکار می برند. همچنین توصیه شد که بر نوزادان ترجیحا نام های پارسی گذارده شود.
در همین زمان دولت وقت از سوی روشنفکران زیر فشار قرار گرفت که ایران نیز بمانند ترکیه الفبای نوشتن خود را به الفبایی تغییر دهد که دارای حروف مصوت باشد از جمله لاتین تا تلفظ همه مردم ایران یکسان شود و از غلظت لهجه های محلی کاسته شود که این تلاش به جایی نرسید. یکی از ایراد هایی که به خانواده پهلوی گرفته می شود همین لاتین نکردن حروف کتابت زبان فارسی بود که الفبای عربی است.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز