قدرت لابی اسرائیل در ایالات متحده

سخنان باراک اوباما پس از مشخص شدن وی به عنوان نامزد دمکراتها در انتخابات نوامبر در میان اعضای ایپک (America and israeil public affairs committee)کمیته امور مشترک آمریکا و اسرائیل در ایالات متحده و بیان این مطالب که ایران مهم ترین تهدید برای آرامش و ثبات در خاورمیانه می باشد و با تکرار سه باره واژه هرچه در این جمله که هرچه از دستم برآید برای جلو گیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی انجام خواهم داد و پافراتر گذاشتن حتی از برخی سیاستهای اعلانی جورج دبلیو بوش در دوره دوم ریاست جمهوریش با بیان این سخن که بیت المقدس پایتخت همیشگی و تفکیک ناپذیر اسرائیل باقی خواهد ماند و امنیت اسرائیل مسئله ای مصالحه ناپذیر است بسیاری را به این فکر وا داشت که چطور فردی که تا قبل از انتخاب به عنوان نامزد اصلی حزب دمکرات از مذاکره بدون پبش شرط با جمهوری اسلامی ایران سخن می گفت و در سخنانش صحبت از برقراری صلح بین اعراب و اسرائیل در هنگام ریاست جمهوریش بیان می کرد اینچنین در جمع اعضای اصلی لابی اسرائیل متفاوت از گذشته سخن گفت .
برای چگونگی تغیرات در این سیاست اعلانی شناخت بیشتر از نقش لابی و به خصوص لابی اسرائیل در ایالات متحده وضوح بیشتری را به تحلیل شکل گیری سیاست خارجی آمریکا در میان دو حزب اصلی و تأثیر گذار این کشور به دست می دهد.قانون اساسی آمریکا بر این اساس شکل گرفت که قدرت متمرکز نباشد و نیاز به عدم تمرکز ضرورت دسترسی گروهها را به ساختار قدرت ضروری و الزامی ساخت این موضوع خود سبب گردید که فضای مناسبی برای شکل گیری گروههای مختلف برای تأثیر گذاری بر سیاستها در جهت منافع خویش در ایالات متحده فراهم آید .
از جمله این گروهها می توان به لابی قدرتمند اسرائیل با نام ایپک اشاره کرد که پس از لابی اتحادیه بازنشستگان آمریکا (AA.PR) در بالاترین مرتبه قدرت در میان لابی های تأثیر گذار برسیاستها در قوه مقننه و مجریه ایالات متحده قرار دارد . در آمریکا ۲۸۱ سازمان یهودی و ۲۵۰ اتحادیه منطقه ای یهودیان وجود دارد لیکن در میان همه آنها ایپک از قدرت بیشتری برخوردار است . ایپک (AIPAC) در سال ۱۹۵۱ تآسیس شد این سازمان مسوول هماهنگی و برنامه ریزی جهت فعالیت تمامی سازمان های یهودی آمریکا و همچنین مسوول اصلی جمع آوری کمک واعانه برای اسرائیل به شمار می رود که مقر اصلی آن در کاپیتال هیل و اشنگتن می باشد . در سایت ایپک اهدافی مانند مهار برنامه هسته ای
ایران و تآمین کمک ۳ میلیارد دلاری برای اسرائیل به عنوان مهم ترین اهداف ایپک ذکر شده است . لابی اسرائیل از دهه هفتاد به بعد نقش تعیین کننده ای در جهت دادن به سیاست های آمریکا در قبال مسأله اعراب و اسرائیل داشته است .
لابی اسرائیل که هدف شبه رسمیت شناختن موجودیت اسرائیل در منطقه از طریق بسیج منابع که در اختیار دارد می باشد نقش تعیین کننده ای در متقاعد ساختن ساختار قدرت در ایالات متحده در راستای تطابق دادن به سیاست هایش با منافع اسرائیل داشته است . ایپک دارای ۲۰۰ کارمند ،رایزن ، محقق و برگزار کننده است و سالانه ۴۷ میلیون دلار بودجه دارد .
این سازمان همچنین دارای ۱۰۰ هزار عضو است که نسبت به پنج سال گذشته تقریباً دو برابر شدهو در۳۰۰ دانشگاه نیز مراکز جذب نیرو دارد . ایپک یک کمیته سیاسی نیست و خود این سازمان حتی یک دلار هم به ستاد های انتخاباتی کمک نمی کند ولی پایگاه اینترنتی این سازمان چگونگی رأی دادن اعضای کنگره در مورد مسایل مهم ایپک و کارمندان داخلی خود را منتشر می کند که گاهی در رقابت های حساس سیاسی به کار برده می شود . لابی اسرائیل قدرت اصلی اش در ارتباط نزدیک با حزب دمکرات می باشد و بالاترین نفوذ این لابی در بین رهبران و اعضای دمکرات کنگره است به دلیل این که پایگاه اصلی حزب دمکرات دو ایالت بسیار مهم نیویورک و کالیفرنیا می باشد و حزب دمکرات جهت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به آراء این دو ایالت شدیدا نیازمند است و این دو ایالت ایالاتی هستند که یهودیان هم از نظر تعداد نسبت به ایالات دیگر آمریکا از جمعیت بیشتری بر خوردارند و هم داری نفوذ اقتصادی بیشتری نیز می باشند .
نیاز دمکراتها در رسیدن به قدرت سبب می گردد که رأی یهودیان این دو ایالت را کسب کنند و این خود زمینه ساز دسترسی یهودیان به منابع قدرت و افزایش نفوذ آنها می شود . هر چند که از سال ۲۰۰۰ لابی اسرائیل نزدیکی بیشتری را در راستای منافع خویش به حزب جمهوری خواه به خصوص نو محافظه کاران حاکم پیدا کرده است و حمایتهای بی دریغ از سیاستهای جورج دبلیوبوش پس از ۱۱ سپتامبر را در این راستا می توان تلقی کرد . نفوذ و قدرت لابی اسرائیل در ایالات متحده چنان افزایش یافته است که حتی مخالفت برخی مقامات با برخی اقدامات دولت اسرائیل سبب ساز مشکلاتی در انتخاب مجدد آنها گشته است به طوری که مخالفت جورج بوش پدر با درخواست وام ده میلیارد دلاری بدون پیش شرط از طرف اسحاق شامیر نخست وزیر وقت اسرائیل سبب گشت که چنان موضعی در مقابل او گرفته شود که برخی یکی از دلایل شکست وی را در دور دوم ریاست جمهوری متناسب با این موضوع تفسیر کنند . قدرت این لابی را بسیاری از رهبران ایالات متحده از دو حزب جمهوری خواه و دمکرت درسخنان خویش مورد تأیید و تصدیق قرار داده اند .
به طوری که هری رید از سناتور های با نفوذ حزب دمکرات در سال ۲۰۰۵ بیان داشت که من نمی توانم هیچ سازمان سیاسی در سطح مملکت را پیدا کنم که به اندازه ایپک سازمان یافته و مورد احترام باشد . و همچنین نیوت گینگریچ از رهبران با نفوذ جمهوری خواه در مجلس نمایندگان در دهه ۱۹۹۰ و اوایل ۲۰۰۰ در اظهار نظری این سازمان ((AIPAC را موثر ترین گروه سیاسی در سراسر کره زمین دانست . کوششهای این لابی در تأثیر گذاری بر سیاست خارجی ایالات متحده آنچنان افزایش یافته که دوتن از اساتید برجسته علوم سیاسی و روابط بین الملل ایالات متحده از دانشگاه شیکاگوو هاروارد ، پروفسور جان مرشایمر و استفان والت در سال ۲۰۰۶ مطلبی را با عنوان لابی اسرائیل و سیاست خارجی ایالات متحده تهیه کردند و در آن جا جنبه های پیدا و پنهان لابی اسرائیل را آشکا ساخته و به مقامات آمریکا گوشزد کردند که توجه بیش از حد به نظرات این لابی ممکن است سبب ساز اقداماتی در سیاست خارجی آمریکا گردد که به دور از منافع ملی این کشور باشد .
کوتاه سخن اینکه هر چند افرادی چون برنارد لوییس (شرق شناس معروف) بر این باورند که ارزش استراتژیکی اسرائیل پس از دوران جنگ سرد کاهش یافته است لیکن تلاشهای گروههایی چون ایپک نشان از آن دارند که همچنان امنیت اسرائیل برای ایالات متحده به عنوان یک اولویت اصلی و تعیین کننده باقی مانده و به دنبال آن تلاش این کشور و لابی قدرتمند آن برای تأثیر بر سیاست خارجی ایالات متحده در راستای پیشبرد منافع اش در عرصه هایمختلف به خصوص در منطقه خاورمیانه ادامه خواهد یافت

اکبر مختاری

منبع : نو اندیش