ابوالحسن صبا

جنسیت: مرد
نام پدر: ابوالقاسم‌خان‌کمال‌السلطنه
تولد و وفات: (۱۲۸۱ -۱۳۳۶) شمسی
محل تولد: ایران - تهران
شهرت علمی و فرهنگی: موسیقی‌دان و نوازنده
وی از اعقاب فتحعلی‌خان صبای کاشانی، شاعر اواخر عهدزندیه، بود. پدرش، کمال‌السلطنه، طبیبی هنرمند و هنردوست بود که سه‌تار می‌نواخت و منزل آنها محفل ارباب ذوق و موسیقی محسوب می‌شد. صبا تحصیلات مقدماتی را در مدرسۀ علمیه و متوسطه را در مدرسه آمریکائی طی کرد و چندی نزد میرزا عبدالله به نواختن سه‌تار پرداخت و سپس فراگرفتن موسیقی را نزد درویش‌خان ادامه داد. نزد حسین‌خان اسماعیل‌زاده ، کمانچه را فرا گرفت و نزد هنگ‌آفرین به فرا گرفتن ویولن پرداخت ، سنتور را نیز نزد علی‌اکبر شاهی و ضرب را از حاجی‌خان عین‌الدوله آموخت. در ۱۳۰۲ ش که مدرسۀ عالی موسیقی توسط علی‌نقی وزیری تأسیس گشت ، به آنجا رفت و نزد استاد وزیری به فرا گرفتن ویولن پرداخت و در اثر تعلیمات استادانۀ وزیری سولیست ارکستر گردید. به‌جز آن، صبا در نقاشی، منبت‌کاری، حسن خط و ادبیات نیز دست داشت. در ۱۳۰۸ ش، از طرف وزیری به مدیریت مدرسۀ صنایع ظریفۀ رشت منصوب شد و تعداد زیادی از آهنگ‌های محلی را جمع‌آوری کرد. او سال‌ها در ارکستر مدرسه موسیقی ملی، ارکستر نوین رادیو، ارکستر شماره یک و گل‌های رادیو نوازندگی کرد و مدت‌ها رهبر ارکستر شمار یک ادارۀ کل هنرهای زیبا بود. صبا صاحب روش خاصی در نواختن ویولن بود و مکتب ویژه‌ای برای این ساز بنیاد نهاد و شاگردان زیادی تربیت کرد که از مهم‌ترین آنها: علی تجویدی، مهدی خالدی، حبیب‌الله بدیعی، حسین یاحقی، پرویز یاحقی و روح‌الله خالقی می‌باشد. استاد صبا دارای آثار فراوانی است از جمله: "سه دستور ویولن"؛ "سه دسته سنتور"؛ "سه دستور تار"؛"قطعات ضربی" و نیز نوارهائی در دستگاه مختلف و از مهم‌ترین آنها است: "زنگ شتر"؛ "کاروان"؛ "زرد ملیجه"؛ "به زندان"؛ "در قفس"؛ "کوهستانی"؛ "رقص چوبی قاسم‌آباد"؛ "به یاد گذشته" و چهار مضراب‌های مختلف.

منبع : مطالب ارسالی