ترسیم نمای تاج خورشید

اخترشناسان با استفاده از مجموعه ای از سریع ترین ابررایانه های جهان توانستند حالت جو خورشید را با دقتی بی نظیر تعیین كنند. با این كار بهتر می توان شرایط توفان های خورشیدی را پیش بینی كرد و نسبت به وقوع پیامدهای آن در مناطق نزدیك به قطب هشدار داد. ابرهای گاز داغی كه در فوران های تاج خورشیدی از خورشید خارج می شوند، توفانی از ذرات یونیزه پرانرژی را تشكیل می دهند كه می تواند ماهواره ها را بسوزاند، شبكه های انتقال برق و مخابرات را با اختلال روبه رو كند و فضانوردان را به كام مرگ بفرستد. پیش بینی این توفان ها كار آسانی نیست، زیرا هر فورانی در تاج خورشیدی به وقوع توفان ذرات منجر نمی شود. ستاره شناسان حدس می زنند چاشنی وقوع این توفان، جهت گیری میدان مغناطیسی
ابرفوران یافته باشد.
اگر این میدان در جهت میدان مغناطیسی زمین قرار گیرد، شرایط محلی كاملاً آرام است؛ اما اگر این دو میدان در جهت های مقابل یكدیگر قرار گیرند، توفان های شدید مغناطیسی شكل می گیرند. در حال حاضر، مدیریت ملی جو و اقیانوس ایالات متحده، توفان های خورشیدی احتمالی را با تحلیل داده های ارسالی ماهواره ها پیش بینی می كند؛ روشی كه تا رسیدن به یك پیش بینی ایده آل فاصله زیادی دارد. اما گروهی از دانشمندان به سرپرستی «زوران میكیچ»، عضو هیات علمی گروه بین المللی كاربرد علوم در سن دیه گو، مدل رایانه ای دقیقی از جو خارجی را بر اساس فعالیت های مغناطیسی سطح خورشید (نوركره) تهیه كرده و با استفاده از ابررایانه مركز تحقیقات آمس ناسا و مركز ابررایانه سن دیه گو، توانسته اند حالت تاج خورشید را به دست آورند. فعالیت های مغناطیسی نوركره، تاج حلقه مانند خورشید را شكل می دهد و فوران های عظیم تاج خورشیدی هم در این جا آغاز می شوند.
پیش از این، دانشمندان توانسته بودند مدل ساده تری را تدوین كنند اما این بار با شبیه سازی دقیق تر چگونگی شارش انرژی در تاج خورشیدی توانستند آن را ارتقا بخشند. این مدل جدید به خوبی توانست شكل كامل تاج خورشید را زمانی كه برای اولین بار در خورشیدگرفتگی فروردین ماه امسال ظاهر شد، پیش بینی كند. در حالت عادی نور سطح خورشید به قدری زیاد است كه تاج محو می شود و فقط زمانی می توان جو بیرونی خورشید را دید كه در پدیده ای مانند خورشیدگرفتگی، نور سطح این ستاره به شدت كاهش یابد. مدل این گروه تا به امروز، بهترین مدل برای پیش بینی شكل تاج خورشید است، اما «میكیچ» معتقد است كه هنوز به ده سال زمان نیاز است تا بتوان یك توفان خورشیدی را بر اساس شبیه سازی های خورشیدی پیش بینی كرد. البته این بدان معنی نیست كه كار «میكیچ» و همكارانش ارزش خاصی نداشته باشد.

منبع : روزنامه شرق