یادداشتی بر فیلم "زیر درخت هلو"

▪ كارگردان: ایرج طهماسب
▪ بازیگران: ایرج طهماسب، حمید جبلی، فاطمه معتمدآریا و ...
▪ خلاصه داستان: آقا علی اكبرخان، عارف پور، طبق سنت معمول خانواده سر ساعت ۵ عصر، زیر درخت هلو می میرد. او قبل از مرگ كلید گاوصندوق و وصیتنامه اش را به نوكر وفادار خانواده "صفا" (حمید جبلی) می سپارد و به پسرش، "مسعود" (ایرج طهماسب) سفارش می كند كه پیش از ازدواج صفا، در گاوصندوق را باز نكنند و ...
"زیر درخت هلو، داستان یك درخت نیست، سرگذشت یك خانواده عجیب و غریب است كه همگی سر ساعت ۵ عصر مرده اند ... "
این كمدی خانوادگی، فیلمی است كه كاملاً به قصد جلب مخاطب و با نگاه به گیشه تولید شده و برای رسیدن به مقصودش ساده ترین روش را كه شیوه مرسوم و معمول آثار تجاری است به كار گرفته است.
این فیلم از موقعیتهایی تشكیل شده كه در آن تماشاگر بصورت متناوب در معرض موقعیتهای غمناك و شادی آور قرار می گیرد، اما در مواجهه با هیچ یك از این دو حالت به عمق نمی رود. تماشاگر غمگین می شود اما در حالی كه هنوز كاملاً با موقعیت غمناك درگیر نشده، وارد فضایی كاملاً شاد و مفرح می گردد.
نخستین موقعیت ناراحت كننده فیلم مرگ آقا بزرگ است كه بلافاصله با قضیه ازدواج صفا و هجوم زنهای محله به خانه عوض می شود، داستان پس از پرداختن به این موضوع و شامل شدن موقعیتهای كمیك، دوباره در یك سكانس نه چندان طولانی كه "اعتمادی" در آن با "صفا" درگیر می شود، فضایش را عوض می كند و یكبار دیگر با زندانی شدن صفا و سوسن در ویلا، موقعیتهایی شاد را ایجاد می كند و باز با خوابی كه صفا می بیند، لحنی غمناك پیدا می كند و در انتها با پایانی خوش كه خاص چنین ژانری است، تمام می شود.
● "درخت هلو باز هم شكوفه كرد و میوه داد!"
"زیر درخت هلو" با قرار دادن مداوم تماشاگرش در این فضاها به خوبی توانسته آنان را با كلیت داستانش درگیر كند و از این جهت یك فیلم سرگرم كننده موفق به شمار می آید كه با توجه به زمان اكرانش (عید نوروز) احتمالاً در گیشه هم موفق خواهد بود. همراهی شادی و غم را در این فیلم می توان مهمترین عنصر برای نتیجه گرفتن دانست. عنصری كه علاوه بر داستان و ساختار فیلم در كلام و گفتار آن نیز وجود دارد:
- صفا: ترس مال شیطونه آقا! ولی نمی دونیم حالا كه ما
می خواییم بریم، این دنیا چرا اینقد قشنگ شده؟!
اما مهمترین ضعف این فیلم در آشفتگی ای است كه این دو موضوع و فضا در جریان همراهی و تلفیق دچار آن شده اند.
اشك و لبخند اگر چه در لایه های بیرونی اثر توانسته اند تأثیری سطحی بر تماشاگر بگذارند و او را تا اندازه ای با داستان فیلم درگیر كنند، اما به طور كلی در ساختار آن انسجام پیدا نكرده اند و به همین دلیل كلیتی آشفته را به وجود آورده اند كه كیفیت فیلم را به شدت پایین آورده است.
بر همین اساس هم هست كه داستان در میانه و بویژه در بخشهای پایانی، ارزش دراماتیكش را از دست می دهد و روایتی خسته كننده و تأخیری پیدا می كند كه مسلماً اگر برخی موقعیتهای كمیك در آن وجود نمی داشت، تماشاگر را دلزده می كرد.
به عنوان مثال، فصل زندانی شدن سوسن و صفا در ویلا را
می توان مورد بررسی قرار داد. فصلی كه فیلم و روایت آن را دو پاره می كند و به موضوع و موقعیتی كم ارزش می پردازد، چرا كه علاقه این دو شخصیت قبلاً برای تماشاگر به اثبات رسیده و تماشاگر انگیزه ای برای دنبال كردن درگیریهای غیرضروری آنها و پرسه زدن اربابانشان در جاده های شمال را ندارد.یكی دیگر از عوامل جذب مخاطب در "زیر درخت هلو" حضور مثلث موفق بازیگران آن است. حمید جبلی، فاطمه معتمدآریا و ایرج طهماسب پیش از این كارنامه موفقی در زمینه ارایه كارهای كمیك (كمدی ایرانی) داشته اند و تماشاگری كه فیلمهای "عینك دودی"، "دختر شیرینی فروش"، "كلاه قرمزی ... "، "خواب سفید" و ... را دیده و از طنز شیرین آن لذت برده است، انگیزه زیادی دارد تا یكبار دیگر، بویژه در تعطیلات نوروز به تماشای فیلم دیگری از این سه بازیگر موفق طنزهای خانوادگی سینما برود.

منبع : روزنامه قدس