از سلام... تا ایدز

نوع و برخورد فرد درمانگر یا مشاور با بیمار، نه‌تنها باید برگرفته از اصول و مبانی اخلاق پزشکی و حرفه‌ای بوده، بلکه با توجه به ویژگی‌های ذاتی هر بیماری، شیوه مواجهه با آن نیز باید با دیگری متفاوت باشد. در ادامه به دو مورد از چک‌لیست‌های مشاوره در بیماران مبتلا به ایدز اشاره می‌شود...
● چک‌لیست مشاوره پس از انجام آزمایش (در مورد نتایج منفی)
مشاوره، نوعی ارتباط است. برقراری ارتباط با بیمار، پاسخ به سوالات او، اطمینان از اینکه مراجعه‌کننده اطلاعات ارایه شده را درک کرده و انتخاب محل مناسب برای مشاوره ضروری است.
▪ مطمئن شوید که شما نتایج تست را دارید.
▪ به مراجعه کننده خوش‌آمد گفته و ارتباط را آغاز کنید.
▪ از او بخواهید که اگر سوالی از ابتدای انجام آزمایش در ذهن او ایجاد شده، از شما بپرسد.
▪ به سوالات پاسخ دهید و به او بگویید که به‌دلیل تداوم مشاوره‌ها و به منظور مشارکت در تصمیم‌گیری‌های مهم، در دسترس باشد.
● مروری بر آنچه در جلسه
Pre-test (مشاوره پیش از انجام آزمایش) مطرح شده، داشته باشید. به او بگویید: «از نظر اینکه او اطلاعات مهم را به خاطر سپرده یا خیر، باید بررسی صورت گیرد.»
سوالات زیر را مطرح کنید:
۱) آیا تفاوت بین HIV و AIDS را به خاطر می‌آورد؟
۲) آگاهی بیمار از وضعیت فعلی چه کمکی به او می‌کند؟
۳) چه‌طور می‌تواند از خود در مقابل عفونت محافظت کند؟
۴) چه‌کس دیگری با این نتیجه متاثر می‌شود؟
▪ به مراجعه کننده فرصت بدهید. از او بپرسید: «آیا برای دریافت پاسخ آزمایش HIV آمادگی دارد؟»
ـ به آرامی بگویید: «پاسخ تست شما منفی است.»
ـ پیش از ادامه صبر کنید تا بیمار احساس خود را بروز دهد.
ـ اگر مراجعه‌کننده درخواست دیدن نتیجه آزمایش را دارد، برای او مهیا کنید.
ـ میزان درک او را از معنی نتایج تست بسنجید.
ـ از احساسات و هیجانات بیمار حمایت نمایید.
ـ اگر ریسک ابتلا وجود داشته باشد، در مورد نیاز احتمالی به آزمایش مجدد، بحث کنید.
ـ در مورد راه‌های منفی ماندن و اینکه چگونه می‌تواند خطر ابتلا را در آینده کاهش دهد، توضیح دهید.
ـ از احتمال برگزاری جلسات حمایتی و مشاوره‌های بعدی صحبت کنید.
▪ با مراجعه‌کننده استراتژی‌های کاهش خطر را در میان بگذارید:
ـ مراقبت مناسب بالینی
ـ وضعیت مناسب تغذیه
ـ اجتناب از مشروبات الکلی
ـ استفاده از کاندوم
ـ محدود کردن تعداد شریک‌های جنسی.
▪ با مراجعه‌کننده در مورد لزوم آزمایش همسر (شریک جنسی) وی صحبت کنید.
▪ به اطلاع او برسانید که مشاوره برای زوج‌ها در دسترس است.
▪ در صورت لزوم نسبت به درمان عفونت‌های احتمالی (مانند STDها) اقدام کنید.
▪ بخواهید که مراجعه کننده سوال کند. به وی بگویید در مواقع بروز حادثه و هر رخداد جدیدی چگونه با درمانگاه تماس بگیرد.
▪ به مادران باردار و خانواده‌ها یادآوری کنید که مشاوره در سراسر دوران حاملگی برای کمک و ارایه خدمات مورد نیاز آنها در دسترس است.
● چک‌لیست مشاوره پیش از انجام آزمایش (برای نتایج مثبت)
مشاوره، نوعی ارتباط است. برقراری ارتباط با بیمار، پاسخ به سوالات او، اطمینان از اینکه مراجعه کننده اطلاعات ارایه شده را درک کرده و انتخاب محل مناسب برای مشاوره ضروری است.
▪ مطمئن شوید که شما نتایج تست را دارید.
▪ به مراجعه کننده خوش‌آمد بگویید. ارتباط را آغاز کنید.
▪ از مراجعه کننده بخواهید که آیا سوالی از ابتدای انجام آزمایش در ذهن او ایجاد شده است.
به سوالات پاسخ دهید و به او بگویید که به دلیل تداوم مشاوره‌ها و به منظور مشارکت در تصمیم‌گیری‌های مهم در دسترس باشد.
‌● مروری بر آنچه در جلسه
Pre-test (مشاوره پیش از انجام آزمایش) مطرح شده داشته باشید. به مراجعه کننده بگویید: «از نظر اینکه او اطلاعات مهم را به خاطر سپرده است یا خیر باید بررسی صورت گیرد.»
سوالات ذیل را مطرح کنید:
۱) آیا تفاوت بین HIV و AIDS را به خاطر می‌آورد؟
۲) آگاهی او از وضعیت فعلی چه کمکی به وی می‌کند؟
۳) چه‌طور می‌تواند از خود در مقابل عفونت محافظت کند.
۴) چه‌کس دیگری با این نتیجه متاثر می‌شود.
▪ به مراجعه کننده فرصت بدهید. از او بپرسید: «آیا برای دریافت پاسخ آزمایش HIV آمادگی دارد؟»
به آرامی بگویید: «پاسخ تست شما مثبت است.»
ـ پیش از ادامه صبر کنید تا مراجعه‌کننده احساس خود را بروز دهد.
ـ اگر او درخواست دیدن نتیجه آزمایش را می‌کند، برای او مهیا کنید.
ـ میزان درک وی را از معنی نتایج تست بسنجید.
ـ به بیمار توضیح دهید که ممکن است احساسات و هیجانات او در این لحظه تغییر کند.
ـ از موضوعات حمایتی صحبت کنید و اینکه امکان جلسات مشاوره‌ای بعدی وجود دارد.
ـ موضوع جلوگیری از انتقال بیماری به کودک از جمله در تولد و تغذیه نوزاد بررسی شود.
▪ از اهمیت موضوعات ذیل صحبت کنید:
ـ پروفیلاکسی ضد رتروویروسی،
ـ استفاده از کاندوم،
ـ تغذیه مناسب،
ـ اقدامات ویژه پزشکی از قبیل پروفیلاکسی و درمان عفونت‌های فرصت‌طلب
ـ راه‌های حفظ سلامتی
ـ سیستم‌های حمایتی و مدیریتی
ـ درمان مشکلات روحی و حمایت‌های مربوطه
ـ کاهش خطر ابتلای سایرین
ـ غربالگری و درمان عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STD).
▪ برای مراجعه‌کننده نقاط اتکا را برشمارید، مانند خانواده، دوستان و غیره.
▪ بخواهید که سوال کند. به وی بگویید در مواقع بروز حادثه و هر رخداد جدیدی چگونه با درمانگاه تماس بگیرد.
▪ به مادران باردار و خانواده‌ها یادآوری نمایید که مشاوره در سراسر دوران حاملگی برای کمک و ارایه خدمات مورد نیاز آنها در دسترس است.
▪ اگر بیمار دارای فرزند است، در مورد آزمایش روی آنها صحبت و برنامه‌ریزی کنید.
▪ برای ارزیابی طبی، بیمار را ارجاع دهید.
احتمال بروز وقایع ناخوشایند (مانند خودکشی، افسردگی، عصبانیت، تهاجم و...) مدنظر باشد، بنابراین لازم است بیمار برای ارزیابی‌های روانی ارجاع داده شود.

دکتر افشین جوادیان

منبع : هفته نامه سپید