آموزش اخلاق شهروندی در مترو

بسیاری پدیده ها، تنها از یک جرقه شروع می شوند. این جرقه اولیه تا حدی مهم است که می تواند سنت خیری را پایه گذاری کند؛«آموزش اخلاق شهروندی در ایستگاه های مترو.»
اخلاق شهروندی چند وقتی است که توسط کتابچه های کوچک در مترو آموزش داده می شود تا ما مفهوم جرقه را بهتر درک کنیم. در حقیقت جبرائیل پروان مسوول روابط عمومی مرکز آموزش سازمان فرهنگی- هنری شهرداری شکل گیری این موضوع را از جرقه شروع می کند و تا دنیایی بزرگ می کشاند؛«کار، ابتدا از یک جرقه شروع شد.
بروشوری منتشر کردیم که در آن درباره استرس و راه های کنترل آن به زبان ساده و فانتزی صحبت کرده بودیم. این بروشورهای یک صفحه یی در واقع مطالبی ساده و در عین حال خلاصه داشت. البته منظور ابتدایی ما هم از انتشار بروشورها پخش آن در مترو نبود. بلکه سعی داشتیم این جزوه را در مدارس و سطح فرهنگسراها پخش کنیم. بعد از انتشار به این فکر افتادیم که این بروشورها را می توانیم در محلی دیگر، جایی که محل عبور و مرور تعداد بیشتری از افراد است پخش کنیم. به همین خاطر سراغ ایستگاه های مترو رفتیم.»
میانگین مطالعه هر ایرانی در روز یک دقیقه است. این آمار وحشتناک اما واقعی است . پس توزیع کتاب های مختلف در ایستگاه های مترو می تواند راهی باشد برای افزایش ساعات مطالعه ایرانیان. پروان هم بر این نکته تاکید می کند؛«سازمان فرهنگی- هنری شهرداری سعی می کند به مطالعه شهروندان اهمیت دهد و از آنجا که توجه شهروندان به مطالعه بسیار کم است، کتابچه هایی که منتشر می کنیم باید روان باشد و در عین حال مطالب را به صورت خلاصه بیان کند. به همین دلیل ما کتاب هایی همراه با انیمیشن منتشر کردیم و آنها را به عنوان کالای فرهنگی رایگان در اختیار شهروندان قرار دادیم. در واقع ما نوعی سرمایه گذاری بلندمدت کردیم که به لحاظ مالی سودده نیست و تنها هزینه بر است اما به تبدیل شدن شهرنشینان به شهروندان کمک می کند.»
البته اهداف سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران از انتشار کتابچه ها و پخش آنها در ایستگاه های مترو به همین جا خلاصه نمی شود.
این کتاب ها شاید قرار است کارکردی شبیه به معجزه داشته باشند، چون از آموزش اخلاق شهروندی تا بالا بردن مهارت های اجتماعی از خصوصیات آنها است. مسوول روابط عمومی سازمان فرهنگی- هنری باز هم توضیح می دهد؛«برای رسیدن به موفقیت و پیشرفت در زندگی و توانایی رو به رو شدن با مشکلات به مجموعه مهارت هایی نیاز داریم که به ما کمک می کند تا به بهترین شکل ممکن از عهده مشکلات برآییم.
برای به دست آوردن این مهارت ها نخستین گام این است که زندگی را همان طور که هست بپذیریم. به همین خاطر یادگیری مهارت های زندگی برای داشتن زندگی بهتر لازم است پس کتابچه های ما موضوعاتی در مورد فرهنگ ترافیک، بهداشت روانی، مهارت های زندگی و... دارند.»
از این کتاب ها معجزه ندیدیم و نمی بینیم، اما استقبال شهروندان از آنها شاید از جنس همان جرقه های اولیه باشد؛«کتابچه های سازمان به تعداد پنج هزار تا در ایستگاه مترو میدان امام و سه هزار تا در ایستگاه مترو نواب پخش شد، بعد از آن ما حدود سه هزار تماس تلفنی داشتیم؛ افرادی که از کتابچه های ما استفاده کرده بودند می خواستند مشترک باشند.»
اگر کسی روبه روی شما بایستد و بگوید که می خواهد تهران را تبدیل به شهر اخلاق کند، اولین عکس العملی که نشان می دهد، چیست؟
پیش بینی این عکس العمل، چندان سخت نیست. اما باور کنید، راهکار آن هم باز برمی گردد به کتابچه های ایستگاه های مترو؛ «آموزش شهروندی می تواند تهران را تبدیل به شهری برای زندگی کند و به همین خاطر ما یکسری مفاهیم عام اخلاقی که یونسکو هم بر آنها تاکید می کند را انتخاب و در قالب همان کتابچه های مخصوص سازمان، میان شهروندان منتشر کردیم. واقعیت این است که ما فکر می کردیم با معرفی مفاخر ایران اعم از ملی و مذهبی می توانیم نوعی اخلاق را به افراد آموزش دهیم و از طرف دیگر هم با زبانی ساده از فرهنگ ترافیک و موضوعات شبیه به آن صحبت کردیم تا شهروندان عاصی یاد بگیرند با رعایت اصول شهروندی و الگوبرداری از شخصیت های بزرگ، مشکلات شهروندی را حل کنند.»
خیلی وقت ها از اهداف بزرگ صحبت می کنیم و امیدی به تحقق آنها نداریم. اما مسوولان سازمان فرهنگی هنری با وجود اینکه به اهداف بزرگ شان نرسیده اند، اما این قدر امید دارند که از برنامه های جدید هم صحبت به میان می آورند؛« ما، برنامه های تازه یی داریم و کارشناسان ما روی مفاهیم جدیدی مثل فرهنگ آپارتمان نشینی، آداب معاشرت و... کار می کنند تا این مفاهیم مطرح شوند و علاوه بر این قصد داریم سطح آموزش را از کتابچه های مترو بالاتر ببریم و از بیلبوردهای مترو و سطح شهر هم استفاده کنیم.
علاوه بر این، دیگر محدود به ایستگاه های مترو نخواهیم بود. بلکه کتابچه ها را میان مدارس هم توزیع می کنیم و آموزش رایگان در فرهنگسراها، خانه های فرهنگ و کتابخانه ها از برنامه های آتی ما است.
البته سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران به تنهایی نمی تواند متولی امر آموزش باشد و به همین خاطر وزارت بهداشت، علوم و پلیس هم باید با ما همکاری کنند تا آموزش های ویژه برای نهادهای مختلف داشته باشیم.»

زهرا بیگدلی

منبع : روزنامه اعتماد