خداحافظی با نفت ارزان

سومین اجلاس دو روزه سران کشورهای تولید کننده نفت (اوپک) در شرایطی برگزارشد که قیمت نفت مرزهای بی سابقه را گذراند و بر اعصاب مصرف کنندگان نفت پا گذاشت.
به اعتقاد بسیاری از کار شناسان و حتی نهاد هایی مانند سازمان بین المللی انرژی که نماینده کشورهای بزرگ مصرف کننده نفت است، افزایش امروز قیمت نفت ناشی از برهم خوردن ساختار بازار نفت و نگرانی از تقاضای آینده است.
اگر این تحلیل ها و ابراز نگرانی ها مورد توجه قرار گیرد اوپک هیچ اقدام موثری در مورد آن نمی تواند انجام دهد و به نظر می رسد آنچه در بازار در حال تحقق است روندی طبیعی برای تنظیم بازار نفت با تقاضای آینده است که موجب نگرانی کشورهای بزرگ مصرف کننده شده است.در گردهمایی که پیش از اجلاس اوپک برگزار شد و کارشناسان گوناگون اقتصادی در آن حاضر بودند و برخی نیز مقالاتی ارائه کردند همه بر طبیعی بودن سیر قیمت ها تأکید داشتند و براین امر که اقتصاد جهان باید خودرا با این شرایط تطبیق دهد و با نفت ارزان خداحافظی کند، اشاره داشتند.
هر تصمیم کلان کشورهای صادر کننده نفت با هر هدفی اتخاذ شود بی شک بر مسائل سیاسی تأثیر می گذارد و نمی توان انتظار داشت که تصمیم های سازمانی مانند اوپک و تحولات جاری کشورهای عضو این سازمان به لحاظ تأثیر فراوانی که در اقتصاد جهان می گذارد در سیاست تأثیری نداشته باشد.از این رو باید به نگرانی هایی که در این زمینه وجود دارد توجه کرد. در این زمینه هشدارهای هوگوچاوز ،رئیس جمهوری ونزوئلا در مورد ابراز نگرانی از تحولات احتمالی ناشی از بروز جنگ در منطقه خلیج فارس و هشدار وی در مورد حمله آمریکا به ایران و تأثیر آن بر قیمت نفت قابل توجه است.وی در سخنان خود در اجلاس تأکید کرد که قیمت نفت درصورت بروز جنگ در منطقه به بیش از ۲۰۰ دلار خواهد رسید.این هشدار به شکل دیگری در اظهارات دیگر اعضای سازمان از جمله ملک عبدالله نیز قابل اشاره است که نسبت به بروز جنگ جدید در منطقه هشدار داده است.
در سومین اجلاس سران اوپک، جمهوری اسلامی ایران ۱۱ پیشنهاد به این اجلاس ارائه کرد که هرکدام برخی یا همه نگرانی های اعضای این سازمان است.این پیشنهاد ها اگر چه از سوی برخی منابع غربی سیاسی تلقی شده، ولی منشأ اقتصادی داشته و با توجه به اهمیت و نقش انرژی در توسعه و رفاه اتباع کشورها ارائه شده است.خلاصه ای از پیشنهاد های تدوین شده به این قرار است:
۱) برنامه ریزی جامع برای تولید و مصرف توسط اعضای اوپک و اجرای آن با هماهنگی دیگر صادر کنندگان.
۲) برنامه هماهنگ صیانت از ذخایر توسط اوپک تهیه و تبادل تجربیات اعضا.
۳) کنترل تولید و عرضه برای حفظ منابع نفتی و نابودی ذخایر انرژی.
۴) ترکیبی از ارزهای معتبر یا ارز جدیدی به جای دلار مبنای معاملات نفتی قرار گیرد.
۵) اوپک ،بورس نفت جدیدی را شکل دهد که در خدمت اهداف انسانی و منافع ملی آنان باشد.
۶) تبدیل ذخایر ارزی اعضاء به ارزهای معتبر دیگری برای مقابله با تبعات سقوط دلار.
۷) طراحی سازوکار پولی و مالی مناسبی با مشارکت و سرمایه گذاری و تاسیس بانک اوپک برای صیانت از ذخایر ارزی اعضا.
۸) پیگیری جدی و مشورت با کشورهای صادر کننده غیراوپک تا رسیدن به یک برنامه کاری مشترک.
۹) اتخاذ راهبردی واحد برای حفظ محیط زیست ومتنوع سازی منابع انرژی به عنوان یک مصلحت جهانی.
۱۰) تقویت صندوق اوپک و تهیه برنامه راهبردی حمایت از کشور های فقیری که از نوسان قیمت نفت زیان می بینند.
۱۱) برگزاری نشست سران اوپک به طور منظم هر ۲ یا ۳ سال یکبار.

صبح صادق شماره ۳۲۸
محمدعلی توحیدی

منبع : سایت بصیرت