کاروبار خاردار

آمیزش جنسی در بعضی كرم ها رابطه ای خاردار است. ضمن جفت گیری، خارهای تخصیص یافته روی بدن كرم در پوست شریك جنسی اش فرو می رود و ماده ای را در آن تزریق می كند. نقش این ماده همچنان به صورت یك معما باقی مانده است اما هرچه هست اسپرم نیست زیرا اسپرم جداگانه منتقل می شود. اكنون یوریس كوئن زیست شناس دانشگاه فریخ در آمستردام و همكارانش با حذف خارهای كرم خاكی و مشاهده آنچه هنگام جفت گیری آنها رخ می دهد این معما را تا حدود زیادی حل كرده اند. البته كرم های خاكی نرماده یا به اصطلاح هرمافرودیت هستند. بخش ماده كرم خاكی، Lumbricus terrestris، شامل چهار اسپرماتگا یا همان كیسه ذخیره اسپرمی است كه دریافت می كنند. كرم ها احتمالاً می توانند این مخازن اسپرمشان را گزینشی پر كنند و اسپرم های ناخواسته درون آنها را هضم كنند. از آنجا كه كرم های خاكی در روابط جنسی خویش موجوداتی بی قید و بند هستند، شاید با استفاده از این فرآیند بتوانند انتخاب كنند كه اسپرم كدام یك از شركای جنسی شان تخم های آنها را بارور سازد. اما كرم هایی كه خارهای شركای جفت گیری شان مصنوعاً جدا شده بود، از این هم بیشتر وسواس نشان می دادند یعنی اسپرم شركایشان را به طور نامساوی میان چهار كیسه ذخیره اسپرم توزیع می كنند و نسبت به آنچه از جفت های خاردار معمولی خویش می گیرند اسپرم كمتری جذب می كنند. پس به نظر می رسد كه آن ماده اسرارآمیز سلاحی برای غلبه بر قدرت انتخاب شریك جنسی و به حداكثر رساندن شانس كرم برای ذخیره و استفاده از اسپرم هایش باشد. داروین می پنداشت دستكاری جنسی یك جنس به هزینه جنس دیگر در هرمافرودیت ها تكامل نمی یابد. زیرا هر فرد همزمان هم از منافع آن بهره مند می شود و هم از مضرات آن. اما واقعیت این است كه دستكاری جنسی در هرمافرودیت ها با تكامل از طریق انتخاب جنسی كاملاً سازگار است. هنگامی كه یك استراتژی سودمند مختص جنسیت تكامل می یابد، هر هرمافرودیتی كه دارای آن باشد از دیگرانی كه فاقد آن هستند بهتر عمل خواهد كرد و به این ترتیب استراتژی مورد نظر به سرعت در كل جمعیت انتشار خواهد یافت.


Natural History, Apr.۲۰۰۶

منبع : روزنامه شرق