جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


کلیسای مارخنه - سورپ‌نشان ، جمال‌آباد ، خوی


این كلیساها در روستای جمال‌آباد بر سر راه گردنه و پادگان قوشچی واقع شده‌اند. یكی از آنها متعلق به آشوری‌ها و دیگری از آن ارامنه است.
كلیسای مارخنه كه به آشوری‌های روستای جمال‌‌آباد تعلق دارد، از نظر فرم معماری و ویژگی‌های خاص خود بی‌شباهت به ابنیه مذهبی مسیحیان دوره ساسانی نیست؛ چنانكه یكی از اسقف‌های آشوری به نام دكتر ضیاء دشتو به استناد نوشته‌های ابن عبری، این كلیسا را همزمان با كلیسای قدیمی گولان كه به دوره ساسانی مربوط است،‌ می‌داند.
این كلیسا نیز مانند سایر كلیساهای آشوریان دوره ساسانی، دارای تاق‌ها و تاق‌نماهایی با طرح بیضی است. مصالح آن عمدتاً سنگ است و صرف‌نظر از قسمت الحاقی ورودی كه اخیراً با آجر كار شده، بقیه قسمت‌ها را با سنگ‌های لاشه‌ای احداث كرده‌اند. كلیسا در جبهه خارجی فاقد هر گونه تزئینات است و تنها تزئین آن مجسمه سنگی قوچی است كه در گوشه جنوب غربی كلیسا قرار دارد و مشابه حجاری‌های دوران اورارتویی است. جبهه داخلی كلیسا نیز با اندود ساده گچ پوشش داده شده است.
كلیسای مارخنه از حوادث روزگار مصون نمانده و بر اثر تخریب ساختمان‌های اطراف و تجدید بنای دائمی آنها، سطح اراضی مجاور كلیسا نیز بالا آمده است، به طوری كه در حال حاضر كف كلیسا حدود 1/35 متر پایین‌تر از سطح زمین‌های مجاور است.
كلیسای دیگر جمال‌‌آباد، كلیسای سورپ نشان است. این كلیسا متعلق به مسیحیان ارمنی است كه جهت انجام فرایض مذهبی از آن استفاده می‌كردند. در حال حاضر این كلیسا متروكه است و علت اساسی آن نیز مهاجرت ارامنه از این روستا است.
با توجه به سبك معماری دیوارهای جانبی، محراب و اتاق‌های طرفین،‌ كلیسای سورپ نشان متعلق به قرن هفتم هجری قمری است.