امنیت انرژی

در مسائل بازار انرژی و خصوصاً گاز و نفت، مهمترین مسئله امنیت انرژی است. امنیت انرژی بیش از آن كه به صورت واقعی و رخدادها در كشورهای بزرگ تولیدكننده نفت بر بازار نفت تاثیر بگذارد، به صورت روانی بر این بازار اثر می گذارد. طی سه سال اخیر مهمترین عامل افزایش بهای نفت و سه برابرشدن آن، نگرانی از امنیت انرژی بوده است. امنیت انرژی اگرچه از آغاز مبادله نفت در بازارهای بین المللی اهمیت فراوان داشته، اما در سال جاری ابعاد نوینی یافته است.
سال جدید میلادی با نگرانی درباره امنیت انرژی آغاز شد و آن زمانی بود كه روسیه در نخستین روزهای ژانویه صادرات گاز به اوكراین را به بهانه عدم افزایش قیمت گاز از سوی اوكراین و برای تحت فشار قرار دادن این كشور قطع كرد. به دنبال این تصمیم جریان گاز در اروپای غربی نیز مختل شد چرا كه بخش اعظم گاز انتقالی روسیه به اروپا از خطوط لوله اوكراین می گذرد. بسیاری از كارشناسان معتقدند كه اقدام روسیه بیشتر برای نشان دادن ضرب شست به كشورهای اروپایی بود تا با افزایش قیمت گاز صادراتی روسیه موافقت كنند. به نظر می رسد كه این اقدام تاكنون اثربخش بوده است چرا كه اوكراین از هم اكنون خود را برای افزایش قیمت گاز روسیه از ابتدای سال ۲۰۰۷ آماده كرده است. اما كشورهای اروپایی كه وابستگی فراوانی به منابع انرژی روسیه دارند از یك سو سعی می كنند با این كشور تفاهم نامه ها و قراردادهای سفت و محكمی ببندند تا زمینه برای بهانه جویی های این شركت آماده نشود و از سوی دیگر در پی منابع جدید انرژی جایگزین برای انرژی روسیه هستند. به دلیل همین نگرانی اروپائیان از امنیت انرژی بود كه گروه هشت در نشست ماه جولای در سن پترزبورگ روسیه امنیت انرژی را به عنوان موضوع اصلی دستور جلسه مورد بررسی قرار داد.
وزیر نفت كشورمان، سید كاظم وزیری هامانه، در سخنرانی خود در سومین نشست دو سالانه اوپك در وین، امنیت تقاضا را به عنوان جزئی مهم از امنیت انرژی مورد بررسی قرار داد و یادآور شد: به دلیل مورد توجه قرار گرفتن موضوع امنیت انرژی در این سمینار، توصیه كردم برای اجماع در بحث امنیت انرژی باید پنج عنصر در امنیت انرژی شامل امنیت تقاضا، عرضه، سرمایه گذاری، تكنولوژی و اطلاعات مورد توجه قرار گیرد كه بدون توجه به پنج عنصر یاد شده، امنیت انرژی معنا پیدا نمی كند. معاون بازاریابی امور بین الملل شركت ملی نفت ایران نیز معتقد است كه برای تحقق ثبات در بازار انرژی، توجه به امنیت سرمایه و تكنولوژی علاوه بر امنیت عرضه و تقاضا ضروری است. محمد علی خطیبی در گفت وگو با خبرنگار شانا، با اشاره به این كه امنیت انرژی دو وجه دارد، افزود: امنیت عرضه انرژی و امنیت تقاضای انرژی دو وجه امنیت انرژی هستند؛ به طوری كه می توان گفت امنیت عرضه و تقاضا دو روی سكه و لازمه یكدیگر هستند. وی افزود: اگر تولید كنندگان انتظار دارند امنیت تقاضا وجود داشته باشد، مصرف كنندگان نیز انتظار دارند امنیت عرضه وجود داشته باشد. وی یادآور شد: برای ایجاد امنیت عرضه باید تقاضای مصرف كنندگان به طور منظم و طبیعی پاسخ داده شود و این امر مستلزم آن است كه برای عرضه مورد نیاز برنامه ریزی شود.
این كارشناس مسائل نفت گفت: برای مثال اگر تقاضای كنونی نفت ۸۵ میلیون بشكه در روز است و هر سال حدود یك میلیون بشكه در روز بر میزان تقاضای نفت افزوده می شود، نه تنها باید عرضه كنونی تداوم داشته باشد، بلكه برای ایجاد امنیت عرضه باید در بخش اضافه تقاضا نیز برنامه ریزی شود. خطیبی افزود: برای تحقق این امر و برای آن كه مصرف كنندگان بدون هیچ مشكلی نیاز خود را برآورده كنند، باید علاوه بر تامین نیاز فعلی، تقاضای آینده نیز مورد توجه قرار بگیرد.

منبع : روزنامه همشهری