مطالعه تناسب اراضی برای محصولات تحت آبیاری با استفاده از سنجش از دور (R.S) و سامانه های اطلاعات جغرافیایی (G.I.S) در منطقه ورامین

در این تحقیق اهمیت اطلاعات فضایی و جغرافیایی در ارزیابی تناسب اراضی نشان داده شده است. سامانه های اطلاعات جغرافیایی و پردازش رقومی تصاویر ماهواره ای برای تهیه نقشه های موضوعی مورد نیاز در یک منطقه خشک بکار برده شده است. این منطقه بخشی از دشت ورامین و حوضه رودخانه جاجرود می باشد. با توجه به اطلاعات ایستگاه هواشناسی مامازن، حداکثر میانگین درجه حرارت گرم ترین ماه سال ۳۹ درجه سانتی گراد وحداقل میانگین درجه حرارت سردترین ماه سال ۵/۱- درجه سانتی گراد است. مقدار متوسط بارندگی سالیانه درمنطقه مورد تحقیق ۱۴۶ میلی مترمی باشد. خاک های تحت مطالعه طبق طبقه بندی آمریکایی جزء آنتی سولها و اریدی سولها هستند. نقشه های شیب و طبقات ارتفاعی منطقه علیرغم وضعیت توپوگرافی آن که غالبا مسطح است، به جهت بالابردن دقت تحقیق درمحیط سامانه های اطلاعات جغرافیایی تولید شد. همچنین اطلاعات توصیفی و خصوصیات اصلی هرواحد اراضی (حاصل از تلفیق نقشه های شیب، طبقات ارتفاعی و خاک) برای هرنوع بهره وری از اراضی نیز با استفاده از قابلیت های این سامانه تهیه گردید. نسبت توافق بین نقشه خاک حاصل از طبقه بندی رقومی به روش حداکثر احتمال و نقشه مرجع حاصل از مطالعه به روشهای سنتی ۸۲% و ضریب کاپای آن ۷۵% می باشد. با بررسی جدول خطای حاصل ازاین دو نقشه درمی یابیم که واحدهای نقشه خاک دو و شش (بترتیب هاپلوکلسید و هاپلوکمبید) از یکدیگر بخوبی تفکیک نشده اند که علت آن وجود پوشش گیاهی درسطح اراضی و تحت تاثیر قراردادن انعکاس طیفی حاصل ازاین خاک ها می باشد. همچنین به نظر می رسد عامل صحت کاربر نسبت به عامل صحت تولید کننده از اهمیت بیشتری در ارزیابی دقت نقشه های رقومی برخوردار باشد. نتایج حاصل از ارزیابی تناسب کیفی اراضی منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که کلاس تناسب کیفی واحدهای اراضی درشرایط فعلی برای گندم و جو آبی، غالباS۱ (مناسب) و) S۲ نسبتا مناسب) و برای برخی واحدهاS۳ (مناسب اما با سود کم) و N (نامناسب) بوده و برای ذرت دانه ای و پنبه نیز اکثرا S ۲ (نسبتا مناسب) و S۳ (مناسب اما باسود کم) و دربعضی واحدها N (نامناسب) می باشد، که بارفع محدودیت های عمده ای از قبیل محدودیت حاصلخیزی خاک می توان کلاس های تناسب اراضی را برای بعضی از واحدهای اراضی ارتقاء دارد.

فریدون سرمدیان
کامران مروج
شهلا محمودی
محمدرضا ابراهیمی خمامی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی