یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا


زاینده‌رود ، اصفهان


از زاینده‌رود با نام‌‌های متفاوتی از جمله زنده‌رود، زرن‌رود، زرین‌رود، زرینه‌رود و زاینده‌رود یاد شده است. از آنجا كه این رودخانه‌ از سرچشمه تا مصب از خصلت خودزایی برخوردار است، لذا به زاینده‌رود معروف شده است.
مهم‌ترین رودخانه‌ مركز فلات ایران زاینده‌رود است. این رودخانه كه از جبهه شمال شرقی زردكوه بختیاری سرچشمه می‌گیرد، از غرب به شرق تا باتلاق گاوخونی جریان دارد. طول این رودخانه را با پیچ و خم‌هایش از 360 تا 420 كیلومتر ذكر كرده‌اند. اما این فاصله، به خط مستقیم، در حدود 270 كیلومتر است. عرض رودخانه زاینده‌رود در ابتدا حدود 10 تا 20 متر است؛ ولی هرچه به طرف شهر اصفهان و جلگه‌‌های مسطح پیشروی می‌كند، عرض آن افزایش می‌یابد. به طوری كه در شمال فلاورجان، در محل روستای موسیان، عرض آن به حدود 800 متر می‌رسد. عرض بستر رودخانه در شهر اصفهان نیز متفاوت است و بین 300-100 متر تغییر می‌كند.
زاینده‌رود از چشمه‌ها و رودخانه‌های متعددی تشكیل شده و از تنگ‌گزی در دهستان شوراب سرچشمه می‌گیرد. مجموعه‌ این آب‌ها در تنگ‌گزی، زاینده‌رود را تشكیل می‌ دهد. شعبه مهم دیگری با الحاق آب كوهرنگ توسط تونل‌های كوهرنگ به ابتدای زاینده‌رود اضافه می‌شود كه آب آن را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. پس از تنگ‌گزی و قبل از رسیدن به دریاچه سد زاینده‌رود،‌ آب سه شعبه قابل توجه دیگر؛ یعنی كاگونك، خیرسانك و پلاسكان یا اسكندری نیز به زاینده‌رود افزوده می‌شود. ولی بعد از دریاچه، شعبه‌ دائمی قابل‌توجهی به آن نمی‌پیوندد. از ابتدا تا انتهای زاینده‌رود، به ویژه در ناحیه‌ اصفهان، بیشه‌زارهایی وجود دارند كه در زیبایی و طراوت، لطافت آب و هوا و چشم‌اندازهای عمومی رودخانه بسیار مؤثر است و در مطلوبیت فضای حواشی رودخانه نقش قابل‌توجهی دارند.
از جاذبه‌های ویژه زاینده‌رود، بستر، كناره‌‌ها و محیط پیرامون آن است كه این رود را به یكی از مهم‌ترین تفرجگاه‌های استان اصفهان و استان‌های پیرامونی تبدیل كرده است. كناره‌های این رودخانه به ویژه در مسیر عبور از شهر اصفهان، محدوده پل زمان‌خان در حدود مرز اصفهان و چهار محال و بختیاری و پشت سد زاینده‌رود از تفرجگاه‌های مهم منطقه محسوب می‌شوند و هزاران تن از اهالی شهرهای مجاور در فصل‌ها و ماه‌های مساعد سال، برای گذراندن اوقات فراغت به ویژه در روزهای تعطیلی از آن بهره‌مند می‌شوند.