شهر در تصرف ماسک‌ها

تاریخچه فستیوال «ماردی گراس» به سال ها پیش از حضور اروپا در جهان بازمی گردد.این فستیوال مشابه جشنی به نام لاپرکالیاست که رومیان باستان در اواسط فوریه برپا می کردند. این جشن ها تا زمان پذیرفته شدن دین مسیحیت توسط مردم روم ادامه داشت.پس از حضور دین در این کشور، ابتدا مردان مقدس کلیسا که این فسیتوال را نشانی از کفر و بی دینی می دانستند تصمیم به منسوخ کردن آن گرفتند ولی پس از پافشاری مردم، این جشن به کارناوالی بزرگ تبدیل شد که جشن و سرور، دین مسیحیت و آیین و سنن گذشتگان را یکجا در معرض دید قرار می داد.
فستیوال «ماردی گراس» در سال ۱۶۹۹ توسط جهانگردانی فرانسوی به نام های «ایبرویل» و «بینویل» به آمریکا راه یافت زیرا این جشنواره از قرون وسطی یکی از مهمترین تعطیلات پاریس محسوب می شد.
این جهانگردان با دریانوردی در خلیج مکزیک و سفر به رودخانه می سی سی پی سرانجام در سوم مارس ۱۶۹۹ در ساحل غربی رودخانه، حدود صد کیلومتری نیواورلئان امروزی اردو زدند و این درست مقارن با روز ماردی گراس در فرانسه بود. آنان نیز به دلیل این همزمانی و اهمیت آن، نام این محل را محله ماردی گراس گذاشتند. از این تاریخ به بعد این منطقه نیز تحت حکومت و فرمانروایی دولت فرانسه قرار گرفت و تا اواخر دهه ۱۷۰۰، این فستیوال و ماسک های آن دیگر کاملا با زندگی مردم عجین شده بود. این جشن ها پس از استعمار نیواورلئان توسط اسپانیا ممنوع شد. هرچند این منطقه در سال ۱۸۰۳ تحت قوانین و پرچم ایالات متحده آمریکا قرار گرفت، ولی ممنوعیت این جشن ها تا سال ۱۸۲۳ ادامه یافت.
پس از تلاش فراوان «سرئول»، ماسک های خیابانی در سال ۱۸۲۷ وجهه قانونی پیدا کرد. در اوایل دهه ۱۸۰۰ مردم با پای پیاده، سوار بر درشکه و یا اسب این جشن را برپا می کردند و ماسک های مختلف باهم رقابت می کردند. با وجود اینکه پس از مدتی در اثر برخورد خشونت آمیز و رفتار نامناسب گروهی از مردم با افراد ماسک دار در فاصله سال های ۱۸۴۰ تا ۱۸۵۰ بار دیگر این فستیوال ممنوع اعلام شد، اما مردم منطقه که حضور سالیانه این جشن را ضروری می دانستند تلاش زیادی درجهت بهبود وضعیت کردند تا اینکه سرانجام در سال ۱۸۵۷ انجمن کوموس، نجات بخش این فستیوال شد.
این انجمن با خلاقیت و نوآوری، زیبایی های خاص همراه با امنیت به فستیوال بخشید. حضور عرابه ها و یک گروه رقص باله از ویژگی های فستیوال جدید محسوب می شد. اما این بار نیز این جشن چندان دوام نیاورد و جنگ داخلی باعث ایجاد وقفه در برگزاری آن شد تا اینکه دوباره انجمن کوموس در سال ۱۸۶۶ آن را احیا کرد. از سال ۱۸۷۰ پدیده ای جدید به نام شب دوازدهم در نیواورلئان نمود پیدا کرد.
دوازدهمین شب پس از کریسمس روز کینگ نامیده می شود. آنچنان که از انجیل برمی آید در این شب، سه مرد عاقل و فرزانه با حضرت مسیح دیدار کردند. مردم نیواورلئان در این روز با کیک هایی موسوم به کینگ، کیک های قهوه و کیک هایی حاوی شکرهای رنگی از یکدیگر پذیرایی می کنند. عروسکی کوچک و یا دانه ای لوبیا در یکی از کیک ها پنهان است. هر کدام از میهمانان که این عروسک یا لوبیا را بیابند میزبان جشن هفته آینده خواهد بود. این روند تا روز ماردی گراس ادامه می یابد. البته این سنت برای اولین بار در سال ۱۸۷۱ توسط زن جوانی با لوبیایی طلایی پنهان در یک قطعه کیک آغاز شد و او را اولین ملکه ماردی گراس نامیدند.
در سال ۱۸۷۲ «رکس» به عنوان نخستین پادشاه و فرمانروای کارناوال انتخاب شد. او نیز رنگ های بنفش، طلایی و سبز را به عنوان رنگ های رسمی این جشن برگزید و بنفش را سمبل عدالت، سبز را نمادی از ایمان و طلایی را نشانه قدرت دانست. رکس در این جشن قایق را نیز مورد استفاده قرار داد و به این ترتیب جشن و سرور به آب ها نیز راه یافت. ۱۰ سال بعد در سال ۱۸۸۲ اسطوره های مصر نیز به جذابیت های این کارناوال افزوده شد.
● فستیوال در قرن بیستم
در سال ۱۸۰۹ زولو به عنوان فرمانروای جدید کارناوال انتخاب شد او ساقه درخت موز را به عنوان عصای سلطنتی در دست گرفت و تاجی از چربی و پیه خوک هم بر سر گذاشت. علاوه بر آن به جای قایق بخار مورد استفاده «رکس»، از کشتی گربه شکل صدف خوراکی استفاده کرد که بسیار مورد استقبال مردم قرار گرفت و محبوب دل ها شد.
این کارناوال به عنوان یکی از زیباترین جشن ها هر ساله برگزار می شد تا اینکه دوران سیاه جنگ جهانی اول یعنی ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ که آمریکا درگیر جنگ های خونین شد از راه رسید و مشکلات آن گریبانگیر این کارناوال نیز شد. این کارناوال با وقفه ای دوساله طی جنگ جهانی اول، وقفه ای چهارساله در جریان جنگ جهانی دوم و همچنین وقفه ای یکساله در سال ۱۹۵۱ همزمان با جنگ کره روبه رو شد ولی از آن زمان تاکنون، این جشن هر ساله برپا می شود و با ابداعات و ابتکارات جالب توجه خود تماشاگران را به وجد می آورد.
دو هفته پیش از روز «ماردی گراس» گروه های دوره گرد زیادی در یک روز در خیابان های مختلف شهر نیواورلئان گردش می کنند و افراد زیادی را به سوی خود جلب می کنند. این گروه ها با فروش جواهرات بدلی و انواع خرت و پرت ها پیام آور نزدیک شدن به کارناوال پرطرفدار «ماردی گراس» هستند. مردم تلاش می کنند وسایل تزئینی مورد نیاز خود برای حضور در این جشن را از این دوره گردها خریداری کنند.
امروزه در جشن «ماردی گراس» گروه های گوناگونی حضور دارند که هر کدام رنگ ها و فرم های لباس مختلفی برای خود در نظر می گیرند. این گروه ها معتقدند شادی و نشاط را به مردم شهر خود هدیه می کنند. زیرا آنان سزاوار این هدایا هستند.
هر ساله در این فستیوال، گروه هایی از افراد سیاه پوست نیز حضور می یابند که با پوشیدن لباس هایی خاص، سرخپوست های آمریکا را به تصویر می کشند. این افراد سیاه پوست با استفاده از وسایل تزئینی دست ساز و رنگارنگ، در فستیوال حضوری برجسته و چشمگیر دارند. طی جشن، کسانی که توسط قایق عرض رودخانه را طی می کنند وسایل پلاستیکی و بی ارزش مانند مهره های مختلف، منگوله و ... و یا مهره هایی از جنس شیشه، اسباب بازی های کوچک و ... را به سوی جمعیت پرتاب می کنند و مردم هم تقریبا دست به هر کاری می زنند تا یکی از این اشیاء را به دست آورند زیرا آنها را در زندگی نشانه خوش یمنی و شادی می دانند.

ترجمه؛ میترا جلیلی

منبع : روزنامه کارگزاران