در جستجوی معنایی برای مبارزه

وقتی سخن از جرم سازمان یافته به میان می آید ناخودآگاه هركسی واژه «مافیا» را به یاد می آورد و به عكس هرگاه می خواهیم سازمان یافتگی ماجرایی جنایی را مثال بزنیم یك مافیا به اول آن می افزاییم و بعد... .
واقعیت اینجاست كه ما كیلومترها از فرهنگ و جغرافیایی كه مافیا درآن شكل گرفته فاصله داریم و بالطبع چنین وضعی یعنی به وجود آمدن یك مافیا در كشور و درمیان فرهنگ ما نمی تواند روی بدهد. با این حال در میان سخنان هر روز ما و مسئولانمان به ویژه مسئولان جنایی _ قضایی و حتی اجتماعی می توان رد این واژه را یافت . نگاه كنید:
*حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی معاون قوه قضاییه گفت: «جرایم سازمان یافته از نوع باندهای قاچاق مواد مخدر و سلاح و سرقت های بزرگ و هر نوع جرمی كه سازمان یافته باشد به هیچ عنوان از دید مسئولان قضایی پنهان نیست و این جرایم با جدیت رسیدگی می شوند.»
* بر اساس بیانیه سران پلیس كشورهای اسلامی در اصفهان «رشد فزاینده جرایم سازمان یافته ملی و فراملی از جمله قاچاق مواد مخدر، اسلحه، انسان، جرایم اقتصادی و رایانه ای و سایر جرایم ارتكابی، موجب نگرانی تمامی كشورهای شركت كننده در اجلاس است.»
*رسول خادم با اشاره به این كه ۸۵ تا ۹۰ درصد متكدیان مجموعه ای سازمان یافته با پشتوانه های حرفه ای و شیادی هستند و از حاشیه شهر هدایت می شوند، به مردم توصیه اكید كرد كه نسبت به متكدیان هیچ ترحمی نكرده و از كمك به آنها خودداری كنند، چرا كه عدم همكاری مردم برای اجرای این خواسته، موجب توقف و كندی طرح ساماندهی متكدیان می شود زیرا احساسات پاك مردم نسبت به گدانماها موجب بازارگرمی آنها و حتی اتباع خارجی متكدی می شود كه با حضور در تهران، پایتخت كشورمان را به محفل بین المللی تكدی گری تبدیل كرده اند.
با این جملات بیشتر می توان دریافت كه ما با پدیده هایی سازمان یافته و نابهنجار طرفیم كه مختصات آن را نیز به درستی نمی دانیم اما به سبب پیچیدگی تشكیلات گرداننده آن ،شباهت مفهومی مافیا و جنایاتش را به یاد می آوریم تا بتوانیم ابعاد آن را ترسیم كنیم ،غافل از آنكه هیچ مستند و دست آویز قانونی برای سنجش این رفتارهای مجرمانه نداریم . به عبارت دیگر ما یك تصویرسازی می كنیم تا بلكه با چنین تصویر مشابهی با مافیا و سازمان یافتگی اش بتوانیم فاجعه ای را ترسیم كنیم كه به دلیل فقدان صراحتهای قانونی نمی توانیم با آن برخورد كنیم.
درمورد گدایان و تكدی گری هم وضع همین گونه است . گدایی به ظاهر ساده چنان به سبب منافع غیرقابل اغماض،محل رقابت بزهكاران و سودجویان شده كه برای حفظ آن ناگزیر نیازمند تشكیلاتی برای همپوشانی و همنوایی است و ما فقط ظاهر موضوع را می بینیم . شاید گدایان اینك كه قرار است جمع آوری شوند و اتفاقا همه پنهان شده اند این فرصت را به ما داده اند كه برای چنین واقعه ای نسخه مناسبی بپیچیم.

مینا شهنی

منبع : روزنامه همشهری