تغییرات عملکرد دستگاه‌ها، مغز ودستگاه عصبی

مغز مانند تمام ارگانهای بدن ، تحت تاثیر عوامل ارثی و محیطی قرار می گیرند این عوامل می توانند سبب افزایش قابل توجه ظرفیت مغز شوند . بیماری و یا اثر تجمعی عوامل محیطی موجب تغییرات تدریجی مغرز می شود . مغز بطور طبیعی با افزایش سن به علل مختلف تغییر می کند از جمله اینکه در دوران سالمندی خونرسانی به مغز کاهش می یابد و تعداد سلولهای انتقال دهنده پیامهای عصبی کاهش می یابد . وقتی تعدادی از سلولهای عصبی در بخشی از قشر مغز کاهش یابد، شنوایی و گویایی فرد تحت تاثیر قرار می گیرد . همچنین بخش دیگری از مغز می تواند برحافظه و عملکرد های شناختی فرد اثر بگدارد و یا قسمت دیگری از مغز می تواند بر حافظه و عملکرد های شناختی فرد اثر بگذارد و یا قسمت دیگری از مغز ، قدرت حفظ تعادل بدن را تحت تاثیر قرار دهد . کاهش تعداد گیرنده های مغز برای دریافت برخی مواد شیمیایی در مغز کله سیتوکنین و سروتونین منجر به افت حس بویایی و چشایی سالمند می شود . اکنون محققان دریافته اند که بسیاری از اختلالات شناختی و فراموشی دوران سالمندی در نتیجه عوامل محیطی مانند کمبود مواد مغذی است . این موضوع از جنبه قابلیت پیشگیری و کنترل بسیار امید بخش است.
توانایی انتقال پیامهای عصبی در بدن بستگی به دریافت مواد مغذی موجود در غذاها دارد . کمبود میان مدت تا دراز مدت مواد مغذی موجود در حافظه و قوای شناختی در دوران سالمندی دخالت داشته باشد. برای مثال کمبود شدید انواع ویتامینهای گروه B و نیز ویتامین های C بر توانایی های ذهنی از جمله حافظه اثر می گذارند . آهن و روی نیز برای عملکرد طبیعی مغز ضروری است.
وضعیت تغذیه افراد بر سلامتی و عملکرد تمام بدن اثر می گذارد و برنامه غذایی متعادل و مغذی در طول زندگی تلاشی در جهت تداوم و سلامتی در دوران سالمندی است . با تغذیه مناسب احتمال داشتن یک زندگی با کیفیت بالا و مولد در سنین سالخوردگی بیشتر می شود.
● آلزایمر :
نوعی فراموشی دوران سالمندی بنام آلزایمر شناخته شده است. در این بیماری تعدادی از سلولهای مغزی از بین می روند و در نتیجه ارتباط بین سلولهلی عصبی در مغز قطع می شود. آلزایمر یک بیماری قابل تشخیص است که احتمالا تحت تاثیر تغذیه نیست اما غذای کافی بطور کلی مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری با علائم زیر مشخص می شود:
ـ از دست رفتن تدریجی حافظه
ـ کاهش توانایی ارتباط برقرار کردن تغذیه
ـ کاهش ظرفیت فیزیکی مغز
ـ کم شدن طول عمر
تغذیه ممکن است بطریقی با فراموشی سالمندی با منشاء آلزایمر مرتبط باشد . مثلا بعه علت اینه خونرسانی به مغز در زمان سالمندی کاهش می یابد ، مغز بطور طبیعی برای جبران آن جذب گلوکز و اکسیژن را افزایش می دهد اما در این بیماری هیچ فرآیند جبرانی صورت نمی گیرد و با کاهش خونرسانی جذب اکسیژن وگلوکز نیز کاهش می یابد.
افسردگی و فراموشی می تواند منتهی به کاهش مصرف مواد غذایی شود . بهترین مراقبت برای این بیماران نظارت بر برنامه ریزی غذایی و زمان تغذیه آنهاست. تامین غذاهای اصلی و میان وعده های مناسب و متعادل و زمان تغذیه انهاست . تامین غذاهای اصلی و میان وعده های مناسب ومتعادل در فضای شاد موجب تشویق سالمند برای غذا خوردن میشود.
مهمترین توصیه تغذیه ای برای افراد مبتلا به بیماری آلزایمر نگهداشتن وزن در حد مطلوب است. برای به حداقل رساندن اغتشاش فکری غذاهایی که مصرف آنها راحت تر است و در قطعاتی کوچک همراه سس و چاشنی توصیه می شود. برای راحتی فرد سالمند بهتر است غذا در محیطی آرام و دور از سرو صدای تلویزیون بچه ها و زنگ ها میل شود.

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز