پرسشگری و پاسخگویی الزام سال پیامبر اعظم(ص)

نظام پرسشگری وپاسخگویی در ادبیات امروز جهانی عمری کوتاه مدت دارد. اندیشه پرسشگری مردم از دولت منتخب خویش ودر مقابل پاسخگویی دولت به مردم از جمله لوازم دموکراسی غربی قلمداد می شود. اما نگاهی گذرا به تاریخ اسلام حاکی از آن است که روحیه پرسشگری وپاسخگویی در این مکتب عمری به قدمت تفکر ناب اسلامی دارد. شاهد این ادعا حکایت ، روایات وآیات متعددی است که در سراسر زندگی پیامبراعظم (ص) وامامان معصوم (علیهم السلام)قابل ذکر است وخود موضوع مقاله دیگری است. در تفکر اسلامی انسان مسلمان به پرسش وپاسخ ملزم شده و نظام امربه معروف ونهی از منکر فقط بخشی از این الزام است. سنت رسول اعظم (ص) نیز حاکی از آن می باشد که ایشان بارها عملکرد ورفتار خویش را درمعرض پرسش اصحاب قرار داده ومشفقانه و خالصانه پاسخگوی سؤالات آنان بوده اند.
اما در حال حاضر ودر فضای کنونی کشور در ابعاد داخلی وخارجی پرسشگری وپاسخگویی برای امت اسلامی وملتهای جهان به صورت یک الزام مطرح است. امسال از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال پیامبراعظم (ص) نامگذاری شده است که دلایل و ضرورتهای متعددی پیرامون علت این نامگذاری مطرح است. بی شک یکی از این دلایل ویژگی های امروز جهان وجهان اسلام است که امروز نیازمند بازنگری در رفتارها وونوع تعامل خویش با دیگران است. روحیه پرسشگری در میان ملل مسلمان می تواند باعث گردد که در صحنه داخلی وبین المللی روحیه خودباوری ، آگاهی ، عدم انفعال وانگیزشی ارتقا یابد. ملتی که می پرسد ، می داند وزمانی که دانست ، خوب قضاوت نموده و به صواب عمل می کند ، البته مشروط به آنکه شرایط خوب پرسیدن را درنظر گیرد. سال پیامبر اعظم (ص) سال خوب پرسیدن است . پرسش از دولتهای اسلامی پیرامون مسائل اساسی جهان اسلام ، پرسش از وجدان ملتهای جهان در خصوص عملکرد دولتهای آنان در زمینه حقوق بشر ، آپارتاید هسته ای وکشتار نسلها در فلسطین. چنین پرسشهایی زمینه ساز تحرک امت اسلامی در ابعاد داخلی وخارجی خواهد بود.نظامی که پاسخ می دهد ، اعتماد کسب می کند وزمانیکه اعتماد ملت را کسب کرد ، توان و قدرتش و میزان اقتدار ومحبوبیتش افزایش یافته؛ لذا در صحنه بین المللی قدرتمندانه تر عمل می کند؛ البته مشروط به آنکه عاقلانه وآگاهانه پاسخ دهد ودر مقام پاسخگویی به شعور مخاطب وشرایط پیرامونی ومحیطی خود توجه کند. سال پیامبر اعظم (ص) سال نیکو پاسخ دادن است. پاسخ دولتهای اسلامی به پرسشهای وزین ومنطقی ملتهای خویش، پاسخ گفتن به ملتهای جهان در خصوص رفع نگرانی وموج رسانه ای غربی که صاحبان زر و زور ورسانه برعلیه جهان اسلام طراحی نموده اند. چنین پاسخگویی موجب اعتماد ملتهای اسلامی وملل جهان به دولتهای اسلامی خواهد شد وزمینه اقتدار نظام های اسلامی را فراهم خواهد آورد. سال پیامبر اعظم (ص) سال اوجگیری اسلام و رشد بیداری اسلامی در داخل وخارج جهان اسلام است وبی شک نقش پرسشگری وپاسخگویی ، خاصه در ابعاد جهانی وبه صورت وجدان پاک ملتها، زمینه ساز این حرکت لازم است. امید است امسال شاهد برگزاری همایش جهانی پرسشگری وپاسخگویی ملتهای جهان و وجدانهای پاک نهاد از قدرتمندان جهان وصاحبان زر وزور باشیم.

دکتر گودرزی
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع)

منبع : روزنامه تفاهم