احکام مطهرات

ده چیز، نجاست را پاك می‏كند و آنها را مطهرات گویند:
▪ اول: آب.
▪ دوم: زمین.
▪ سوم:آفتاب.
▪ چهارم: استحاله.
▪ پنجم: انتقال.
▪ ششم: اسلام.
▪ هفتم: تبعیت.
▪ هشتم: برطرف شدن عین نجاست.
▪ نهم: استبراء حیوان نجاستخوار.
▪ دهم: غایب شدن مسلمان.
و احكام اینها بطور تفصیل در مسایل آینده گفته می‏شود.
۱) آب
▪ آب با چهار شرط، چیز نجس را پاك می‏كند: اول: آنكه مطلق باشد. پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بید، چیز نجس را پاك نمی‏كند. دوم: آنكه پاك باشد.سوم: آنكه وقتی چیز نجس را می‏شویند آب مضاف نشود و بو یا رنگ یا مزه نجاست هم نگیرد. چهارم: آنكه بعد از آب كشیدن چیز نجس، عین نجاست در آن نباشد. و پاك شدن چیز نجس با آب قلیل یعنی آب كمتر از كر، شرطهای دیگری هم دارد كه بعدا گفته می‏شود.
ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، بلكه در كر و جاری هم احتیاط سه مرتبه است، ▪ اگر چه ارجح در كر و جاری یك مرتبه است. ولی ظرفی كه سگ لیسیده یا از آن ظرف آب یا چیز روان دیگر خورده، باید اول با خاك پاك،خاك مال كرد و بعد بنابر احتیاط واجب دو مرتبه در كر یا جاری یا با آب قلیل شست. و همچنین ظرفی را كه آب دهان سگ در آن ریخته، بنابر احتیاط واجب بایدپیش از شستن خاك مال كرد.
▪ اگر دهانه ظرفی كه سگ دهن زده، تنگ باشد و نشود آن را خاك مال كرد، چنانچه ممكن است باید كهنه به چوبی بپیچند و به توسط آن خاك را به آن ظرف بمالند، و در غیر این صورت پاك شدن ظرف اشكال دارد.
▪ ظرفی را كه خوك از آن چیز روانی بخورد، با قلیل باید هفت مرتبه شست، و در كر و جاری نیز هفت مرتبه باید شست به احتیاط واجب، و لازم نیست آن را خاك مال كنند، اگر چه احتیاط مستحب آن است كه خاك مال شود. و نیز لیسیدن خوك ملحق است به آب خوردن آن، به احتیاط واجب.
▪ اگر بخواهند ظرفی را كه به شراب نجس شده با آب قلیل آب بكشند، باید سه مرتبه بشویند، و بهتر است هفت مرتبه شسته شود.
▪ كوزه‏ای كه از گل نجس ساخته شده و یا آب نجس در آن فرو رفته، اگر در آب كر یا جاری بگذارند، به هر جای آن كه آب برسد پاك می‏شود. و اگر بخواهند باطن آن هم پاك شود باید به قدری در آب كر یا جاری بماند كه آب به تمام آن فرو رود، و فرو رفتن رطوبت كافی نیست.
▪ ظرف نجس را با آب قلیل، دو جور می‏شود آب كشید. یكی آنكه سه مرتبه پر كنند و خالی كنند، دیگر آن كه سه دفعه قدری آب در آن بریزند و در هر دفعه آب را طوری در آن بگردانند كه به جاهای نجس آن برسد و بیرون بریزند.
▪ اگر ظرف بزرگی مثل پاتیل و خمره نجس شود، چنانچه سه مرتبه آن را از آب پر كنند و خالی كنند، پاك می‏شود. و همچنین است اگر سه مرتبه از بالا آب در آن بریزند، به طوری كه تمام اطراف آن را بگیرد و در هر دفعه آبی كه ته آن جمع می‏شود بیرون آورند، و احتیاط واجب آن است كه در هر دفعه ظرفی را كه با آن آبها را بیرون می‏آورند، آب بكشند.
▪ اگر مس نجس و مانند آن را آب كنند و آب بكشند، ظاهرش پاك می‏شود.
▪ تنوری كه به بول نجس شده است، اگر دو مرتبه از بالا آب در آن بریزند، به طوری كه تمام اطراف آن را بگیرد، پاك می‏شود. و در غیر بول اگربعد از برطرف شدن نجاست‏یك مرتبه به دستوری كه گفته شد، آب در آن بریزند، كافی است. و بهتر است كه گودالی ته آن بكنند تا آبها در آن جمع شود و بیرون بیاورند، بعد آن گودال را با خاك پاك پر كنند.
▪ اگر چیز نجس را بعد از برطرف كردن عین نجاست، یك مرتبه در آب كر یا جاری فرو برند كه آب به تمام جاهای نجس آن برسد، پاك می‏شود. و احتیاط واجب آن است كه فرش و لباس و مانند اینها را طوری فشار یا حركت دهند كه آب داخل آن خارج شود.
▪ اگر بخواهند چیزی را كه به بول نجس شده با آب قلیل آب بكشند،چنانچه یك مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جدا شود، در صورتی كه بول در آن چیز نمانده باشد، یك مرتبه دیگر كه آب روی آن بریزند پاك می‏شود. ولی در لباس و فرش و مانند اینها باید بعد از هر دفعه فشار دهند تا غساله آن بیرون آید. و غساله آبی است كه معمولا در وقت‏شستن و بعد از آن از چیزی كه شسته می‏شود خود به‏خود یا به وسیله فشار می‏ریزد.
▪ اگر چیزی به بول پسر شیرخواری كه غذا خور نشده، و شیر خوك نخورده نجس شود، چنانچه یك مرتبه آب روی آن بریزند كه به تمام جاهای نجس آن برسد،پاك می‏شود. ولی احتیاط مستحب فرش و مانند اینها فشار لازم نیست.
▪ اگر چیزی به غیر بول نجس شود چنانچه بعد از برطرف كردن نجاست‏یك مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جدا شود، پاك می‏گردد. و نیز اگر در دفعه اولی كه آب روی آن می ریزند نجاست آن برطرف شود و بعد از برطرف شدن نجاست هم آب روی آن بیاید پاك می‏شود، ولی در هر صورت لباس و مانند آن را باید فشار دهند تا غساله آن بیرون آید.
▪اگر حصیر نجس را كه با نخ بافته شده، در آب كر یا جاری فرو برند،بعد از برطرف شدن عین نجاست، پاك می‏شود.
▪ اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند اینها نجس شود، به فرو بردن در كر و جاری پاك می‏گردد. و اگر باطن آنها نجس شود، پاك نمی‏گردد.
▪ اگر انسان شك كند كه آب نجس به باطن صابون رسیده یا نه، باطن آن پاك است.
▪ اگر ظاهر برنج و گوشت‏یا چیزی مانند اینها نجس شده باشد، چنانچه آن را در ظرفی بگذارند و سه مرتبه آب روی آن بریزند و خالی كنند پاك می‏شود و ظرف آن هم پاك می‏گردد. ولی اگر بخواهد لباس یا چیزی را كه فشار لازم دارد، در ظرفی بگذارند و آب بكشند باید در هر مرتبه كه آب روی آن می ریزند، آن را فشار دهند و ظرف را كج كنند تا غساله‏ای كه در آن جمع شده بیرون بریزد.
▪ لباس نجسی را كه به نیل و مانند آن رنگ شده، اگر در آب كر یا جاری فرو برند و آب پیش از آنكه به واسطه رنگ پارچه مضاف شود به تمام آن برسد، آن لباس پاك می‏شود. اگر چه موقع فشار دادن، آب مضاف یا رنگین از آن بیرون‏آید.
▪ اگر لباسی را در كر یا جاری آب بكشند و بعد مثلا لجن آب در آن ببینند، چنانچه احتمال ندهند كه جلوگیری از رسیدن آب كرده، آن لباس پاك است.
▪ اگر بعد از آب كشیدن لباس و مانند آن، خورده گل یا اشنان در آن دیده شود، در صورتی كه بداند كه خورده گل یا اشنان با آب شسته شده، پاك است. ولی اگر آب نجس به باطن گل یا اشنان رسیده باشد، ظاهر گل و اشنان پاك و باطن آنها نجس است.
▪ هر چیز نجس تا عین نجاست را از آن برطرف نكنند، پاك نمی‏شود، ولی اگر بو یا رنگ نجاست در آن مانده باشد اشكال ندارد. پس اگر خون را از لباس برطرف كنند و لباس را آب بكشند و رنگ خون در آن بماند، پاك می‏باشد. اما چنانچه به واسطه بو یا رنگ یقین كنند یا احتمال دهند كه ذره‏های نجاست در آن چیز مانده،نجس است.
▪ اگر نجاست بدن را در آب كر یا جاری برطرف كنند بدن پاك می‏شود و بیرون آمدن و دوباره در آب رفتن لازم نیست.
▪ غذای نجسی كه لای دندانها مانده اگر آب در دهان بگردانند و به تمام غذای نجس برسد، پاك می‏شود.
▪ اگر موی سر و صورت زیاد باشد و با آب قلیل آب بكشند، باید فشار دهند كه غساله آن جدا شود.
▪ اگر جایی از بدن یا لباس را با آب قلیل آب بكشند، اطراف آن جا كه متصل به آن است و معمولا موقع آب كشیدن، آن جا نجس می‏شود، در صورتی كه آبی كه برای پاك شدن محل نجس می ریزند به آن اطراف جاری شود با پاك شدن جای نجس پاك می‏شود. و همچنین است اگر چیز پاكی را پهلوی چیز نجس بگذارند و روی هر دو آب بریزند. پس اگر برای آب كشیدن یك انگشت نجس، روی همه انگشتها آب بریزند و آب نجس به همه آنها برسد، بعد از پاك شدن انگشت نجس تمام انگشتها پاك می‏شود.
▪ گوشت و دنبه‏ای كه نجس شده مثل چیزهای دیگر آب كشیده می‏شود. و همچنین است اگر بدن یا لباس، چربی كمی داشته باشد كه از رسیدن آب به آنها جلوگیری نكند.
▪ اگر ظرف یا بدن نجس باشد و بعد به طوری چرب شود كه جلوگیری از رسیدن آب به آنها كند، چنانچه بخواهند ظرف و بدن را آب بكشند، باید چربی را برطرف كنند تا آب به آنها برسد.
▪ چیز نجسی كه عین نجاست در آن نیست، اگر زیر شیری كه متصل به كر است‏یك دفعه بشویند، پاك می‏شود. و نیز اگر عین نجاست در آن باشد، چنانچه عین نجاست آن، زیر شیر یا به وسیله دیگر برطرف شود و آبی كه از آن چیز می‏ریزد بویا رنگ یا مزه نجاست به خود نگرفته باشد، با آب شیر پاك می‏گردد. اما اگر آبی كه از آن می ریزد بو یا رنگ یا مزه نجاست گرفته باشد، باید به قدری آب شیر روی آن بریزند تا در آبی كه از آن جدا می‏شود بو یا رنگ یا مزه نجاست نباشد.
▪ اگر چیزی را آب بكشد و یقین كند پاك شده و بعد شك كند كه عین نجاست را از آن بر طرف كرده یا نه، چنانچه موقع آب كشیدن متوجه برطرف كردن عین نجاست بوده آن چیز پاك است، و اگر متوجه بر طرف كردن عین نجاست نبوده، بنابر احتیاط مستحب باید دوباره آن را آب بكشد.
▪ زمینی كه آب روی آن جاری نمی‏شود اگر نجس شود با آب قلیل پاك نمی‏گردد. ولی زمینی كه روی آن شن یا ریگ باشد چون آبی كه روی آن می‏ریزند ازآن جدا شده و در شن و ریگ فرو می‏رود با آب قلیل پاك می‏شود، اما زیر ریگها نجس می‏ماند.
▪ زمین سنگ فرش و آجر فرش و زمین سختی كه آب در آن فرو نمی رود، اگر نجس شود با آب قلیل پاك می‏گردد، ولی باید به قدری آب روی آن بریزند كه جاری شود. و چنانچه آبی كه روی آن ریخته‏اند از سوراخی بیرون رود همه زمین پاك می‏شود، و اگر بیرون نرود جایی كه آبها جمع می شود نجس می‏ماند، و برای پاك شدن آنجا باید گودالی بكنند كه آب در آن جمع شود، بعد آب را بیرون بیاورندو گودال را با خاك پاك پر كنند.
▪ اگر ظاهر نمك سنگ و مانند آن نجس شود، با آب كمتر از كر هم پاك می‏شود.
▪ اگر شكر آب شده نجس را قند بسازند و در آب كر یا جاری بگذارند، پاك نمی‏شود.۲) زمین
▪ زمین با سه شرط، كف پا و ته كفش نجس را پاك می‏كند:
ـ اول: آنكه زمین پاك باشد.
ـ دوم: آنكه خشك باشد.
ـ سوم: آنكه اگر عین نجس مثل خون و بول، یا متنجس مثل گلی كه نجس شده در كف پا و ته كفش باشد، به واسطه راه رفتن یا مالیدن پا به زمین برطرف شود. و نیز زمین باید خاك یا سنگ یا آجر فرش و مانند اینها باشد، و با راه رفتن روی فرش و حصیر و سبزه، كف پا و ته كفش نجس پاك نمی‏شود. و اگر به واسطه غیر راه رفتن نجس شده باشد، پاك شدنش به واسطه راه رفتن اشكال دارد.
▪ پاك شدن كف پا و ته كفش نجس، به واسطه راه رفتن روی آسفالت و روی زمینی كه با چوب فرش شده، محل اشكال است. بلكه پاك نشدن اقوی است.
▪ برای پاك شدن كف پا و ته كفش، بهتر است پانزده قدم یا بیشتر راه بروند، اگر چه به كمتر از پانزده قدم یا مالیدن پا به زمین، نجاست برطرف شود.
▪ لازم نیست كف پا و ته كفش نجس، تر باشد. بلكه اگر خشك هم باشد به راه رفتن پاك می‏شود.
▪ بعد از آنكه كف پا و ته كفش نجس به راه رفتن پاك شد، مقداری از اطراف آن هم كه معمولا به گل آلوده می‏شود، اگر زمین یا خاك به آن اطراف برسد، پاك می‏گردد.
▪ كسی كه با دست و زانو راه می رود، اگر كف دست‏یا زانوی او نجس شود، پاك شدن دست و زانوی او به وسیله راه رفتن، محل اشكال است. و همچنین است‏ته عصا و ته پای مصنوعی و نعل چهار پایان و چرخ اتومبیل و درشكه و مانند اینها.
▪ اگر بعد از راه رفتن ذره‏های كوچكی از نجاست كه دیده نمی‏شود در كف پا یا ته كفش پا بماند، باید آن ذره‏ها را هم برطرف كرد، ولی باقی بودن بو و رنگ اشكال ندارد.
▪ توی كفش و مقداری از كف پا كه به زمین نمی‏رسد به واسطه راه رفتن پاك نمی‏شود، و پاك شدن كف جوراب به واسطه راه رفتن، محل اشكال است. ولی اگر كف جوراب از پوست باشد، به وسیله راه رفتن پاك می‏شود.
۳) آفتاب
▪ آفتاب، زمین و ساختمان و چیزهایی كه مانند درب و پنجره در ساختمان به كار برده شده و همچنین میخی را كه به دیوار كوبیده‏اند و جزو ساختمان حساب می‏شود، با شش شرط پاك می‏كند:
ـ اول: آنكه چیز نجس به طوری تر باشد كه اگر چیز دیگری به آن برسد تر شود. پس اگر خشك باشد، باید به وسیله‏ای آن را تر كنند تا آفتاب خشك كند.
ـ دوم: آنكه اگر عین نجاست در آن چیز باشد، پیش از تابیدن آفتاب، آن را برطرف كنند.
ـ سوم: آنكه چیزی از تابیدن آفتاب جلوگیری نكند. پس اگر آفتاب از پشت پرده یا ابر و مانند اینها بتابد و چیز نجس را خشك كند، آن چیز پاك نمی‏شود. ولی اگر ابر به قدری نازك باشد كه از تابیدن آفتاب جلوگیری نكند، اشكال ندارد.
ـ چهارم: آنكه آفتاب به تنهایی چیز نجس را خشك كند. پس اگر مثلا چیز نجس به واسطه باد و آفتاب خشك شود، پاك نمی‏گردد، ولی اگر باد به قدری كم باشد، كه نگویند به خشك شدن چیز نجس كمك كرده، اشكال ندارد.
ـ پنجم: آنكه آفتاب مقداری از بنا و ساختمان را كه نجاست به‏آن فرو رفته، یك مرتبه خشك كند. پس اگر یك مرتبه بر زمین و ساختمان نجس بتابد، و روی آن را خشك كند و دفعه دیگر زیر آن را خشك نماید، فقط روی آن پاك می‏شود و زیر آن نجس می‏ماند. ششم: آنكه مابین روی زمین یا ساختمان كه آفتاب به آن می‏تابد، با داخل آن، هوا یا جسم پاك دیگری فاصله نباشد.
▪ آفتاب حصیر نجس را پاك می‏كند، و همچنین درخت و گیاه به واسطه آفتاب پاك می‏شود.
▪ اگر آفتاب به زمین نجس بتابد، بعد انسان شك كند كه زمین موقع تابیدن آفتاب تر بوده یا نه، یا تری آن به واسطه آفتاب خشك شده یا نه، آن زمین نجس است. و همچنین است اگر شك كند كه پیش از تابش آفتاب عین نجاست از آن برطرف شده یا نه، یا شك كند كه چیزی مانع تابش آفتاب بوده یا نه.
▪ اگر آفتاب به یك طرف دیوار نجس بتابد، طرفی كه آفتاب به آن نتابیده پاك نمی‏شود، ولی اگر دیوار به قدری نازك باشد كه به واسطه تابش به‏یك طرف، طرف دیگرش هم خشك شود پاك می‏گردد.
۴) استحاله
▪ اگر جنس چیز نجس به طوری عوض شود كه به صورت چیز پاكی در آید، پاك می‏شود و می‏گویند استحاله شده است. مثل آن كه چوب نجس بسوزد و خاكستر گردد، یا سگ در نمكزار فرو رود و نمك شود. ولی اگر جنس آن عوض شود، مثل آن كه گندم نجس را آرد كنند یا نان بپزند، پاك نمی‏شود.
▪ كوزه گلی و مانند آن، كه از گل نجس ساخته شده نجس است. و باید از ذغالی كه از چوب نجس درست‏شده اجتناب نمایند.
▪ چیز نجسی كه معلوم نیست استحاله شده یا نه، نجس است.
▪ اگر شراب به خودی خود یا به واسطه آنكه چیزی مثل سركه و نمك در آن ریخته‏اند سركه شود، پاك می‏گردد.
▪ شرابی كه از انگور نجس درست كنند، به سركه شدن پاك نمی‏شود، بلكه اگر نجاستی هم از خارج به شراب برسد، احتیاط واجب آن است كه بعد از سركه شدن از آن اجتناب نمایند.
▪ سركه‏ای كه از انگور و كشمش و خرمای نجس درست كنند نجس است.
▪ اگر پوشال زیر انگور یا خرما داخل آنها باشد و سركه بریزند، ضرر ندارد. و نیز اگر پیش از آن كه خرما و كشمش و انگور سركه شود، خیار و بادمجان و مانند اینها در آن بریزند، اشكال ندارد.
٥) كم شدن دو سوم آب انگور
▪ آب انگوری كه جوش آمده، پیش از آنكه ثلثان شود، یعنی دو قسمت آن كم شود و یك قسمت آن بماند، نجس نیست ولی خوردن آن حرام است. ولی اگر ثابت‏شود كه مست كننده است، حرام و نجس می‏باشد و فقط به سركه شدن پاك و حلال می‏شود.
▪ اگر مثلا در یك خوشه غوره یك دانه یا دو دانه انگور باشد،چنانچه به آبی كه از آن خوشه گرفته می‏شود آبغوره بگویند و اثری از شیرینی در آن نباشد و بجوشد، پاك و خوردن آن حلال است.
▪ چیزی كه معلوم نیست غوره است‏یا انگور، اگر جوش بیاید، حرام نمی‏شود.
٦) انتقال
▪ اگر خون بدن انسان یا خون حیوانی كه خون جهنده دارد، یعنی حیوانی كه وقتی رگ آن را ببرند، خون از آن جستن می‏كند، به بدن حیوانی كه خون جهنده ندارد، برود و خون آن حیوان حساب شود پاك می‏گردد، و این را انتقال گویند. پس خونی كه زالو از انسان می‏مكد، چون خون زالو به آن گفته نمی‏شود و می‏گویند خون انسان است، نجس می‏باشد.
▪ اگر كسی پشه‏ای را كه به بدنش نشسته بكشد و نداند خونی كه از پشه بیرون آمده از او مكیده یا از خود پشه می‏باشد، پاك است. و همچنین است اگربداند از او مكیده ولی جزو بدن پشه حساب شود. اما اگر فاصله بین مكیدن خون و كشتن پشه به قدری كم باشد كه بگویند خون انسان است، یا معلوم نباشد كه می‏گویند خون پشه است‏یا خون انسان، نجس می‏باشد.
٧) اسلام
▪ اگر كافر شهادتین بگوید، یعنی بگوید: "اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمدا رسول الله"، مسلمان می‏شود، و بعد از مسلمان شدن، بدن و آب دهان و بینی و عرق او پاك است. ولی اگر موقع مسلمان شدن، عین نجاست به بدن او بوده، باید برطرف كند و جای آن را آب بكشد. ولی اگر پیش از مسلمان شدن، عین نجاست برطرف شده باشد، لازم نیست جای آن را آب بكشد.
▪ اگر موقعی كه كافر بوده، لباس او با رطوبت به بدنش رسیده باشد و آن لباس در موقع مسلمان شدن در بدن او نباشد، نجس است. بلكه اگر در بدن او هم باشد، بنابر احتیاط واجب باید از آن اجتناب كند.
▪ اگر كافر شهادتین بگوید و انسان نداند قلبا مسلمان شده یا نه، پاك است.ولی اگر بداند قلبا مسلمان نشده، بنابر احتیاط واجب باید از او اجتناب كرد.
٨) تبعیت
▪ تبعیت آن است كه چیز نجسی به واسطه پاك شدن چیز نجس دیگر، پاك شود.
▪ اگر شراب سركه شود، ظرف آن هم تا جایی كه شراب موقع جوش آمدن به‏آن جا رسیده، پاك می‏شود. و كهنه و چیزی هم كه معمولا روی آن می‏گذارند، اگر به آن رطوبت نجس شود، پاك می‏گردد. بلكه اگر موقع جوشیدن سر برود و پشت ظرف به آن آلوده شود، بعد از سركه شدن، پشت ظرف هم پاك می‏شود.
▪ تخته یا سنگی كه روی آن میت را غسل می‏دهند، و پارچه‏ای كه با آن عورت میت را می‏پوشانند، و دست كسی كه او را غسل می‏دهد، و همین طور كیسه و صابونی كه با آن شسته می‏شود، بعد از تمام شدن غسل پاك می‏شوند.
▪ كسی كه چیزی را با دست‏خود آب می‏كشد، اگر دست و آن چیز با هم آب كشیده شود، بعد از پاك شدن آن چیز، دست او هم پاك می‏شود.
▪ اگر لباس و مانند آن را با آب قلیل، آب بكشند و به اندازه معمول فشار دهند تا آبی كه روی آن ریخته‏اند جدا شود، آبی كه در آن می‏ماند پاك است.
▪ ظرف نجس را كه با آب قلیل آب می‏كشند، بعد از جدا شدن آبی كه برای پاك شدن، روی آن ریخته‏اند، قطره‏های آبی كه در آن می‏ماند پاك است.
٩) برطرف شدن عین نجاست
▪ اگر بدن حیوان به عین نجس مثل خون، یا متنجس مثل آب نجس، آلوده شود،چنانچه آنها برطرف شود، بدن آن حیوان پاك می‏شود. و همچنین است باطن بدن انسان مثل توی دهان و بینی. مثلا اگر خونی از لای دندان بیرون آید و در آب دهان از بین برود، آب كشیدن توی دهان لازم نیست. ولی اگر دندان عاریه در دهان نجس شود، باید آن را آب بكشند، به احتیاط واجب.
▪ اگر غذا لای دندان مانده باشد و داخل دهان خون بیاید، چنانچه انسان نداند كه خون به غذا رسیده، آن غذا پاك است. و اگر خون به آن برسد، بنابر احتیاط واجب نجس می‏شود.
▪ جایی را كه انسان نمی‏داند از ظاهر بدن است‏یا باطن آن، اگر نجس شود، لازم نیست آب بكشد، اگر چه آب كشیدن احوط است.
▪ اگر گرد و خاك نجس به لباس و فرش و مانند اینها بنشیند، چنانچه هر دو خشك باشند، نجس نمی‏شود. و اگر گرد و خاك یا لباس و مانند اینها تر باشد، باید محل نشستن گرد و خاك را آب بكشند.
١٠) استبراء حیوان نجاستخوار
▪ بول و غائط حیوانی كه به خوردن نجاست انسان عادت كرده، نجس است. و اگر بخواهند پاك شود باید آن را استبراء كنند، یعنی تا مدتی كه بعد از آن مدت دیگر نجاستخوار به آن نگویند، نگذارند نجاست بخورد و غذای پاك به آن بدهند. و بنابر احتیاط واجب باید شتر نجاستخوار را چهل روز و گاو را بیست روز و گوسفند را ده روز و مرغابی را پنج روز و مرغ خانگی را سه روز، از خوردن نجاست جلوگیری كنند، و غذای پاك به آنها بدهند.
١١) غایب شدن مسلمان
▪ اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری كه مانند ظرف و فرش در اختیار او است نجس شود و آن مسلمان غایب گردد، اگر انسان احتمال بدهد كه آن چیز را آب كشیده یا یه واسطه آنكه مثلا آن چیز در آب جاری افتاده پاك شده است، اجتناب از آن لازم نیست.
▪ اگر خود انسان یقین كند كه چیزی كه نجس بوده، پاك شده است، یا دو عادل به پاك شدن آن خبر دهند، آن چیز پاك است. و همچنین است اگر كسی كه چیز نجس در اختیار او است بگوید آن چیز پاك شده، یا مسلمانی چیز نجس را آب كشیده باشد، اگر چه معلوم نباشد درست آب كشیده یا نه.
▪ كسی كه وكیل شده است لباس انسان را آب بكشد و لباس هم در تصرف او باشد، اگر بگوید
▪ اگر انسان حالی دارد كه در آب كشیدن چیز نجس یقین پیدا نمی‏كند، می‏تواند به گمان اكتفا نماید.

منبع : مرکز اطلاع رسانی شهید آوینی