برگی از تاریخ (۲۵ خرداد ) (۲)

● درگذشت آندره ماری آمپر
۱۷۱ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۸۳۶ میلادی ، آندره ماری آمپر ریاضیدان و فیزیكدان فرانسوی پس از ۶۱ سال زندگی درگذشت.
او عمر خویش را صرف تحقیق و مطالعه علمی كرد و در نهایت موفق به كشف رابطه میان برق و مغناطیس شد. قابل توجه است كه واحد شدت جریان برق به نام او آمپر نامگذاری شده است .
آمپر در بیست و دوم ژانویه ۱۷۷۵ در لیون فرانسه متولد شد. در مورد زندگی او گفته می شود که آندره ماری آمپر فیزیكدان فرانسوی در كودكی اعدام پدرش را دیده بود و این موضوع سخت در روح حساسش اثر بخشید. از سال ۱۷۹۶ تدریس ریاضی ، شیمی و زبان را شروع كرد . به سال ۱۸۰۱ به استادی ریاضیات دانشگاه پاریس نائل گردید. آمپر با یافتن رابطه میان الكتریسیته و مغناطیس این علم را پیشرفت فراوان بخشید و از این راه شهرتی بسزا یافت .
او نشان داد كه وقتی از دو هادی جریان الكتریكی هم جهت عبور كند آن دو هادی یكدیگر را جذب می كنند و اگر جهت جریان الكتریكی در دو هادی متفاوت باشد، دو هادی یكدیگر را دفع می كنند. علاوه بر این آمپر تئوری خاصیت آهنربایی را بیان كرد. بنا بر این تئوری خاصیت آهنربایی مربوط به بار الكتریكی جسم مغناطیسی است. این تئوری امروز پذیرفته شده است و خاصیت مغناطیسی هر ماده را مربوط به حركت الكترون ها در اتم سازنده آن ماده می دانند.
بیشتر دوران زندگی وی در راه بررسی و كاوش درباره الكتریسیته و مغناطیس گذشت و در دوران آخر زندگی گفتارها و كتاب های زیادی در این زمینه به رشته تحریر در آورد . آخرین كتاب بزرگ علمی او عبارتست از «تئوری نمودهای الكترودینامیك ، كه فقط از تجربه نتیجه شده اند » آمپر در پانزدهم ژوئن ۱۸۳۶ طی تفتیش عقاید در مدرسه شبانه روزی مارس زندگی را بدرود گفت . از سال ۱۸۸۱ كه كنگره بین المللی الكتریسین ها واحد جریان را آمپر نامید نام او همواره ورد تمام زبان ها گردید .
● سالروز تولد ادوارد گریگ
۱۶۴ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۸۴۳ میلادی ، ادوارد گریگ آهنگساز بزرگ نروژی در برگن متولد شد.
وی از شش سالگی پیانو را نزد مادرش آموخت و در شانزده سالگی به كنسرواتوار شهر «لایپزیك» رفت و تحت نظر استادانی مانند «موشلس» پیانیست بزرگ و «ریختر» آهنگساز بزرگ آلمان به تحصیل موسیقی پرداخت.
گریگ با كنسرتوی پیانو در لامینوراپوس ۱۶، سویت پرگینت، سویت لیریك و رقص های نروژی در ردیف آهنگسازان بزرگ زمان خود در آمد. علاوه بر آن، یك كوارتت زهی، سه سونات ویولون سل و پیانو و یك سونات پیانو در بین آثار او لطف خاصی دارد. گریگ سمفونی یا اپرا ننوشت، اما قطعاتی برای آواز پیانو دارد كه یكی از معروف ترین آنها «ترا دوست دارم» است. گریگ در ۴ سپتامبر ۱۹۰۷ در زادگاهش ؛ برگن ، درگذشت .
● انتخاب برلین شهر تاریخی آلمان به عنوان پایتخت
۱۵۹ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۸۴۸ میلادی ، برلین شهر تاریخی آلمان از سوی بیسمارك صدر اعظم این كشور به پایتختی انتخاب شد. انتخاب برلین به عنوان مركز امپراتوری آلمان بعد از انجام طرح اتحاد نواحی مختلف آلمان صورت گرفت، كه طراح اصلی آن بیسمارك بود .
بعد از جنگ جهانی دوم برلین به دو بخش غربی و شرقی تقسیم شد. بخش شرقی آن پایتخت آلمان شرقی و قسمت غربی آن یكی از ایالات مهم آلمان غربی گردید . اما در سپتامبر سال ۱۹۹۰ میلادی به دنبال سقوط دیوار برلین زمینه های وحدت دو آلمان فراهم شد و هر دو بخش برلین به صورت یك مركز واحد، در آلمان متحد درآمد .
● برپایی دومین كنفرانس صلح لاهه و قانون منع جنگ بدون اعلان قبلی

۱۰۰ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۰۷ میلادی ، دومین كنفرانس جهانی صلح لاهه ، با پیشنهاد امپراتور روسیه و با حضور نمایندگان ۴۴ كشور در شهر لاهه كار خود را آغاز كرد .
دراین كنفرانس و در فضایی مسالمت آمیز، سیزده معاهده جدید مرتبط با حقوق بیطرفی و جنگ امضا شد. این كنفرانس پس از جلسات متعدد تصویب كرد كه بدون دادن اعلان قبلی نباید یك كشور به كشور و یا كشورهای دیگر حمله نظامی كند و وارد جنگ شود و این مصوبه به صورت یك میثاق جهانی باقی مانده است.
در همین كنفرانس تصمیماتی هم در مورد كشورهای بی طرف و خود داری از حمله به كشتی های بازرگانی اتخاذ شد.
● افتتاح موزه تماشاگه زمان
۸ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۷۸ شمسی ، موزه تماشاگه زمان ، به عنوان نخستین موزه ساعت در ایران ، با نشان وابستگی به مؤسسه فرهنگی موزه های بنیاد مستضعفان و جانبازان افتتاح شد.
موزه ساعت یا تماشاگه زمان آكنده از تیك تاك خزنده و آرام ساعت هایی كه هر كدام از لحظه ای متمایز می گویند. برخی تداعی گر زمان های رفته صاحبان پیشین خود هستند و برخی همنوا با حركت لحظه به لحظه زمین، گردش ثانیه و ساعت را قابل شمارش می كند.
ساعت هایی كه تماشاگه زمان را خانه خود دانسته و در جای جای آن به خزیدن و واگویه كردن لحظه های عمر مشغولند. قصه های عجیب و حكایت های بی شماری همراه زمان های رفته، پشت سر گذارده اند. سیر تكاملی ابزارهای سنجش زمان طی دوره های مختلف تاریخی از ۳۵۰۰ سال پیش تا كنون را می توان در تماشاگه زمان به تماشا ایستاد.
این موزه به گفته مسوولانش در ماه، دو هزار و پانصد تا سه هزار نفر بازدید كننده دارد. ساختمان موزه در سال ۱۳۴۵ زمانی كه یك بنای خشتی و گلی بود توسط فردی به نام حسین خداداد (رئیس اتاق اصناف تهران) خریداری شد. این شخص حدود ۱۰ سال را به مرمت، گچبری، مقرنس‌كاری و كاشیكاری‌های خانه اختصاص داد و در سال ۱۳۵۶ پس از چند ماه سكونت در خانه به آمریكا رفت. اقامت او در آمریكا طولانی شد و در همین مدت رژیم پهلوی سرنگون شد. بعد از انقلاب نیز خانه مصادره و در خردادماه سال ۱۳۷۸ به عنوان نخستین موزه ساعت در ایران افتتاح گردید.
بخش دیگر این موزه اتاق گاهشماری‌هاست. این بخش از موزه به معرفی تقویم‌های كهن ایرانی پرداخته است و در آن تقویم‌های كهنی چون تقویم دائمی معروف به اسطرلاب ۱۰۰ ساله چاپ بغداد، تقویم ۹۵ ساله هجری قمری، تقویم تجاری سال ۱۳۱۳ و گاهنامه ۱۳۱۱ (اهدا شده از طرف سید جلال‌الدین تهرانی به ملك‌الشعرای بهار) و از همه مهم‌تر تقویم جلالی قرار دارد. تقویم جلالی یكی از شاهكارهای گاهشماری در ایران و در واقع منشأ اصلی تقویم هجری‌شمسی است. این تقویم به دستور ملكشاه سلجوقی تدوین شده و سال را به ۱۲ ماه تقسیم می‌كند كه ۶ ماه اول سال ۳۱ روزه، ۵ ماه بعد ۳۰ روزه و ماه آخر در سال‌های عادی ۲۹ روزه و در سال‌های كبیسه ۳۰ روزه است. یكی از معروف‌ترین دانشمندانی كه در تدوین این تقویم همكاری داشته حكیم عمرخیام بوده است. موزه تماشاگه زمان در تهران ، خیابان سرلشگر فلاحی (زعفرانیه)، نبش خیابان شهید بغدادی واقع می باشد .
● روز جهانی گل و گیاه
همه ساله چنین روزی تحت عنوان روز جهانی گل در جهان گرامی داشته می شود . گل مظهر زیبایی و سرزندگی و هدیه لطیف خداوند به انسان ها است. گل همواره سمبل زیبایی و سرزندگی بوده است . در میان انسان ها گونه های مختلف گل دارای مضمون خاص هستند؛ به عنوان مثال گل رز سمبل عشق و دوستی، گل لاله و شقایق سمبل شهادت. گل علاوه بر زیبایی بصری نیز دارای بوی خوش است كه باعث شادی خاطر انسان می شود.
برخی خاستگاه گل را بهشت برین می دانند. در برخی از افسانه ها آمده است؛ زمانی كه آدم و حوا به زمین هبوط كردند گل هایی كه به موهای حوا بود بر زمین ریخته شد. امروز در عصر ما، زیباترین و ارجمندترین و در عین حال در دسترس ترین تحفه ها یك شاخه یا دسته گل است كه به مناسبت های بسیاری هدیه می شود.
ایران را از دیر باز به كشور گل و بلبل می‌شناخته‌اند. ایرانیان نخستین ملتی بودند كه گل هدیه دادند. گل و غنچه های دست داریوش در سنگ نگاره های تخت جمشید است كه بیشتر از ۲۵۰۰ سال سابقه دارد، نشان دهنده پیشینه دسته گل و هدیه دادن آن در ایران عهد باستان است. در باب مراسم گل افشانی و تهیه تاج گل و گل آرایی در عصر هخامنشیان مورخان و نویسندگان مطالب قابل توجه بسیاری نوشته اند. بعد از اسلام گل و دسته گل در نزد ایرانیان حرمت و اعتبار خود را حفظ كرد و شاید ارجمند تر شد. مطابق برخی نقل قول ها اعتباری كه مردم به گل سرخ می دادند از سخنی منسوب به حضرت محمد (ص) مایه داشت، كه فرموده بود: به شب معراج گل از عرق من آفریده شد. بازتاب این روایت را در غزل مولانا (غزل فوق) مشاهده نمودید. علاوه بر آن ”گل“ در ادبیات فارسی رمز ”زیبایی شناسی“ است و ”بلبل“ رمزِ ”شعرسرایی“ است.

منابع:
۱- مهر
۲- صداوسیما
۳- روزنامک
۴- Irib
۵- مرکز اطلاع رسانی فلسطین
۶- ایرانگار
۷- خانه زمان
۸- روزنامه همشهری
۹- تهران امروز
۱۰- ویکی پدیا
۱۱- اتحادیه صنف فروشندگان فرش دستباف اصفهان
۱۲- روزنامه ایران
۱۳- سایت هوپا

منبع : تبیان