مسکن

مسكن اصلی كوچندگان ایل شاهسون چادرهای معروف به «آلاچیق» است. چادرهای اصلی عموماً دارای نمدهای ظریف و سفید هستند، این نمدها با طرح‌هایی رنگی در طرفین تزئین یافته است. در سر در ورودی آلاچیق‌ها منگوله‌هایی نیز آویزان است. نوع دیگری از چادر در بین مردم ایل شاهسون مرسوم است كه مانند نیمه آلاچیق كه به شكل نیمكره است و در توقف‌گاههای موقت بر پا می‌شود و به «چاتما» معروف است ساختمان آلاچیق دو قسمت اصلی دارد، یكی حلقه سقف و دیگری تعدادی میله انحنادار. قطر دایره سقف یك متر و مشتمل بر تعدادی تیرك نازك خمیده‌ای است كه به اطراف حلقه میخ می‌شود و از نیم رخ نمایی گنبدی شكل ایجاد می‌كند. تعداد میله‌‌های اطراف چادر 24 تا 32 عدد است كه از یك سو به زمین كوبیده می‌شوند و از سوی دیگر به لبه حلقه سقف متصل می‌گردند. قطر داخلی آلاچیق‌ها از 5 تا 8 متر است. فاصله حلقه سقف تا زمین 2 تا 2/5 متر است. سطح بیرونی گنبد چادر را سه تكه نمد مثلثی شكل می‌پوشاند. حلقه سقف نیز با یك تكه نمد كه به صورت كلوش بریده شده، پوشیده می‌شود. عرض و ارتفاع درب ورودی چادر 160×80 سانتی‌متر است. نوع دیگری از مسكن عشایر ایل سون (شاهسون) كومه است. در كومه شاهسون حدود 7 تا 8 تركه بلند خمیده وجود دارد كه یك سر آن‌‌ها را به فواصل 60 تا 70 سانتی‌مر در زمین فرو می‌كنند و سر دیگرشان را به یكدیگر می‌بندند و با استفاده از قابلیت انعطاف آن‌ها، ارتفاعی معادل 2/5 متر به وجود می‌آورند. داربست آن به شكل دایره است كه طنابی برای استحكام به دور آن در یك طرف كومه جایی كه فاصله تركه‌‌ها مناسب باشد، در ورودی را قرار می‌دهند. قسمت عقب كومه را با یك نمد بزرگ مثلثی شكل و پهلوها را با دو تكه نمد دراز مستطیل می‌پوشانند و یك تكه نمد دراز و باریك روی سر كومه می‌اندازند كه یك سر آن در پشت چادر و سر دیگرش سوراخ خروجی دود را می‌پوشاند. ساختمان كومه با صفحه‌ای حصیری بر روی در ورودی تكمیل می‌گردد. مساحت كومه حدود 5 مترمربع است.