تعارض های مخالفان ایده دکارتی نسبت به ذهن

ایده دکارتی نسبت به ذهن که اذهان و بدنها را واجد دو کیفیت کاملآ مجزا معرفی می کند مشکلاتی را دارا است اما آنها که به این رویکرد تاخته اند هم از تعارضهایی فکری رنج می برند. این مقال با این تعارضها می پردازد.
به گزارش مهر به نظر می رسد هر تبیین از ذهن باید به نوعی به خودآگاهی جایی را اعطا کند. این دیدگاه دکارتی این کار را با وارد کردن آن مولفه (خودآگاهی) به سرشت امر ذهنی محقق می سازد: این که حالات آن ها این قابلیت را دارند در واقع روشی است که اذهان از ابدان مادی متفاوت هستند.
هرکس که خواهان آن است تا اذهان را بدان شبیه سازی کند- یا به صورت ویژه به مغزها شبیه سازی کند باید مهیا شود تا به دیدگاه دکارتی تا آنجا که مورد توجه قرار گرفت پاسخی بدهد.
مانع دومی که پیش روی هر کس که بنا دارد تصویر دکارتی را با تصویری تعویض کند قرار دارد مانعی هستی شناسی است.
پدیده ها و حالات ذهنی و همچنین کیفیات ذهنی به نظر کاملا از نوع پدیده ها، حالات و کیفیات مادی متفاوت هستند. این تفاوت هنگامی برجسته است که ما به کیفیات حالات آگاهانه ذهن خودمان عطف توجه نشان دهیم و این کیفیات را با کیفیات ابدان مادی مان به مقایسه نشستیم که کیفیات مغزها نیز جزو این کیفیات مادی به شمار می روند.
تجربه بصری شما از گوجه فرنگی رسیده در نور خورشید درخشان به نظر از جهت کیفی بسیار از پدیده های موجود در سیستم عصبی شما متفاوت هستند. رخدادهای عصب شناختی با جزییات زیاد قابل مشاهده و توصیف اند اما در نظر داشته باشید همچنان ما به نظر هرگز هیچ چیزی شبیه تجربه آگاهانه را مشاهده نمی کنیم.
شما ممکن است تلاش کنید تا با نظر به این حقیقت آشکار که علم البت به ما گوشزد می کند که اشیا آن-گونه که به نظر می رسند، نیستند از این مشکل عبور کنید.
گوجه فرنگی رسیده را در نظر بگیرد. ما گوجه فرنگی مزبور را با این نکته که آن واجد رنگ خاصی است تجربه می کنیم. اما فیزیکدانان به ما می گویند اینکه رنگ تجربه شده، یک حس مشخص است یک خطا به شمار می آید. سطح این گوجه فرنگی، یک بافت مولکولی مشخصی را نشان می دهد، سطوحی با این بافت نور را به نوع خاصی منعکس می کنند و نور بازتابی به این نوع، هنگامی که با سیستم بینایی انسان تجربه و تحلیل می شود، تجربه قرمزی را به وجود می آورد.
اشتباه است که ویژگی ای مربوط به تجربه مان را به خود گوجه فرنگی نسبت دهیم. اگر در نفس جهان مادی دقت شود، این جهان بدون رنگ است.
اگر مطلب از این قرار باشد دیگر جای تعجبی باقی نمی ماند که هنگامی که ما عملکردهای ذهن ها را مشاهده می کنیم چیزی از ویژگی تجربیات مان در نخواهیم یافت چون مغزها بالاخره ماهیات مادی به شمار می روند. این مسیر استدلال تنها اندکی دیدگاه ضددکارتی را بسط می دهد.
اگر ویژگی های تجربیات آگاهانه رنگ ها، ویژگی های ابدان مادی به شمار نمی آیند آنگاه آن تجربیات چه هستند؟ یک فیزیکدان می تواند از اینکه آن ها را برای ذهن در نظر بگیرد صرف نظر کند. اما این بدان نکته اشاره دارد که اذهان قابلیت این- را که در جهان مادی قرار بگیرند ندارند.
کلی تر بگوییم اگر میان پدیده های واقعیت مادی با در نظر گرفتن پدیده های مختص ذهن تمایز قایل شویم آنگاه به نظر اذهان را خارج از گستره مادی قرار داده ایم.
فرض کنید علم وقف پژوهش جهان مادی باشد در این صورت به نظر ما به تصور دکارتی بازگشته ایم. اینکه اذهان از ابدان مادی متمایزند.

منبع : روزنامه مردم سالاری